نوحه خوانی

[ویکی شیعه] نوحه خوانی، خواندن شعر و ذکر مصائب همراه با غم و اندوه و آدابی خاص، در رثا و عزای بزرگان دین است که در فرهنگ شیعه، بیشتر در مجالس عزای معصومین(ع) به ویژه امام حسین(ع) رواج دارد. بنابر آموزه های شیعه، نوحه خوانی بر مردگان مکروه است، مگر برای معصومین(ع) که از شعائر مهم و عوامل نشر فضیلت ها و احیای یاد اهل بیت(ع) است.
نوح (به فتح و کسر حاء) در لغت به معنای بیان مصیبت و گریه کردن با آوای بلند، آواز ماتم و شیون، و همچنین به معنای ندبه، مویه گری و زاری بر عزیز از دست رفته است. در اصطلاح به آنچه که در مراسم سوگواری و عزاداری ائمه اطهار(ع) به ویژه در مراسم عزاداری امام حسین(ع) می خوانند، نوحه می گویند.
نوحه خوانی بر مرده، رسم جاهلیت بوده و کاری مکروه است، مگر برای معصومین(ع) که نوحه و گریه بر آنان از شعائر مهم و از عوامل نشر فضیلت ها و احیای یاد اسوه های کمال خوانده شده است. احادیثی که از پیامبر(ص) و ائمه(ع) در باب نوحه سرایی وارد شده، دو قسم است:

نقلِ آهنگین و سوگناکِ اشعاری در ذکرِ مصیبتِ وارده بر امامان معصوم شیعه و اهل بیت (ع) (← نوحه)، به ویژه در مراسمِ عزاداری و در میانِ دسته های سینه زَنی و زَنجیرزَنی. نوحه خوانان پیش از روضه خوانی با خواندنِ ضربی و آهنگینِ اشعاری در قالب های مخمس و مستزاد و گه گاه بحرِ طویل، سینه زنان را از جای خود برمی خیزانند و وامی دارند تا با ضربی یکسان، سنگین یا سه ضرب، با دست بر سینه یا با زنجیر بر پشتِ خود بکوبند. بازارِ نوحه خوانی در دهۀ نخستِ ماه محرم و سه روزۀ ۱۹ـ۲۱ ماه رمضان داغ تر از روزهای دیگر سال است. در دیگر روزها، نوحه خوانان با شرکت در مراسمِ ختم و یادبود نوحه هایی آرام می خوانند.