نوحه

/nowhe/

مترادف نوحه: تعزیه، رثا، سوگ سرود، فغان، مرثیه، مصیبت، مویه

متضاد نوحه: سرود

برابر پارسی: مویه، شیون، گریه و زاری

معنی انگلیسی:
lament, wailing, mournful songs, dirge, elegy, moumurnful songs

لغت نامه دهخدا

نوحه. [ ن َ / نُو ح َ / ح ِ ] ( از ع ، اِ ) بیان مصیبت. گریه کردن به آواز. ( غیاث اللغات ). آواز ماتم. شیون. ( آنندراج ). گریه به آواز بلند. زاری. ناله. فریاد و فغان.( ناظم الاطباء ). ندبه. مویه. مویه گری. زاری بر مرده.گریستن مرده را. زبان گرفتن برای مرده :
به نوحه درون هر زمانی به زار
چنین گفت با نامور شهریار.
فردوسی.
ای پیشه کرده نوحه به درد گذشته عمر
با خویشتن همیشه همیدون همی ژکی.
k05l )_rb> p ssalc="rohtua">لؤلؤی.p/>rb>فروتنی نمود و استرجاع کرد بعد از آنکه غصه و نوحه بر او مستولی شده بود. ( تاریخ بیهقی ص naps ssalc="thgilhgih" rid="rtl">013naps/> ).rb>چرخ گردون بسی برآورده ست rb>نوحه و نوحه گر ز معدن سور.rb> p ssalc="rohtua">ناصرخسرو.p/>rb>ای سلیمان بیار نوحه نوح rb>که پری از میان مردم شد.rb> p ssalc="rohtua">خاقانی.p/>rb>آنگه به نوحه بازپس آئید پیش حق rb>بهر بقای شاه تضرع برآورید.rb>p ssalc="rohtua">خاقانی.p/>rb>گیتی ز دست نوحه به پای اندرآمده rb>رخنه به سقف هفت سرای اندرآمده.rb> p ssalc="rohtua">خاقانی.p/>rb>ای آنانکه در صحبت من یگانه... می باشید، دامن همت جمع آورید و همت برگمارید و مرا در نوحه یاری کنید و در مرثیت انبازی. ( ترجمه تاریخ یمینی ص naps ssalc="thgilhgih" rid="rtl">544naps/> ).rb>آن نوحه گری در او اثر کردrb>او نیز به نوحه دیده تر کرد.rb> p ssalc="rohtua">نظامی.p/>rb>بگریست به های های و فریادrb>کرد از پدرت به نوحه در یاد.rb> p ssalc="rohtua">نظامی.p/>rb>سائلی بگذشت و گفت این گریه چیست rb>نوحه و زاری تو ازبهر چیست ؟rb>p ssalc="rohtua">مولوی.p/>rb> || شعری که در ماتم و سوگواری با صوت حزین و ناله و زاری می خوانند. ( ناظم الاطباء ). اعم از سوگواری برای کسی که تازه مرده یا برای امامان شیعه. ( فرهنگ فارسی معین ). مرثیه.rb>- _( نوحه آراستن ؛ بساط ماتم برپا کردن. سوگواری کردن. عزا گرفتن :
چو با رستم آیم به کین خواستن
بباید تو را نوحه آراستن.
فردوسی.
- نوحه داشتن ؛ ماتم داشتن. عزاداری کردن :
می رسد فصل خزان و غم خود نیست مرا
نوحه بر اهل چمن همچو صنوبر دارم.
سلیم ( از آنندراج ).
- نوحه درگرفتن ؛ نوحه سرائی کردن :
آرزوی تو مرا نوحه گری تلقین کرد
کآروزی تو کنم نوحه تر درگیرم.بیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

گریه وزاری وشیون برمرده، مویه
( اسم ) ۱- گریه و زاری باواز بلند.شعری که در مراسم سوگواری خوانده شود( اعم از سوگواری برای کسی که تازه مرده یا برای امامان شیعه . )

فرهنگ معین

(نُ حِ ) [ ع . نوحة ] (اِ. ) زاری ، ناله .

فرهنگ عمید

۱. آنچه در مراسم سوگواری و عزاداری خوانده می شود.
۲. (اسم مصدر ) گریه و زاری و شیون بر مرده، مویه.

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از کتاب فرهنگ عاشورا است
بیان مصیبت، گریه کردن با آواز، آواز ماتم، شیون و زاری، مویه گری، زاری بر مرده، شعری که در ماتم و سوگواری با صوت حزین و ناله و زاری خوانند، اعم از سوگواری برای کسی که تازه مرده یا برای امامان شیعه.
ترکیبات دیگر آن عبارت است از: نوحه آراستن، نوحه ساختن، نوحه سرودن، نوحه خوانی. نوحه گری بر مرده، رسم جاهلیت بوده است و کاری مکروه است، مگر برای معصومین علیهم السلام که نوحه و گریه بر آنان از شعائر مهم و از عوامل نشر فضیلت ها و احیای یاد اسوه های کمال است و خود امامان بر سیدالشهدا علیهم السلام می گریستند و امر به نوحه خوانی می کردند.
بر جعفر طیار و حمزه سیدالشهدا نوحه خوانی شد. آنچه که از کراهت نوحه و ناپسند بودن شغل نوحه گری و زشت بودن اجرت نوحه گر در روایات یاد شده، ناظر به نوحه گری های جاهلی است که آمیخته به باطل و گاهی حرام بود.
در فرهنگ عزاداری برای امام حسین علیه السلام، نوحه به نوعی خاص از شعر مرثیه می گویند که در مجالس به صورت جمعی اجرا می شود. «اشعار نوحه را برای سینه زدن می ساختند، یکی نوحه می خواند و دیگران به نوا و آهنگ و وزن اشعار نوحه خوان سینه می زدند. ولی اشعار مرثیه را با آهنگ در مجالس سوگواری برای به گریه افکندن و اظهار تاسف شنوندگان بر قتل شهدای کربلا می خواندند و عنوان روضه نداشت».
«...از معروفترین شعرای عصر قاجار که مرثیه و نوحه ساخته اند، می توان یغمای جندقی و وصال شیرازی را نام برد». این شیوه در بین عرب ها هم متداول است و سبک مرثیه سرایی و نوحه خوانی بر سالار شهیدان مخصوص است. با توجه به گستردگی این مراسم و رواج آن در طول سال، حتی در سوگ امامان دیگر، ضرورت دارد که سروده های ناب و نوحه های صحیح و دور از تحریف ها و دروغ ها پدید آید و فرهنگ عاشورا در قالب نوحه نیز ترویج گردد و نوحه خوانان نیز، بیش از هدف قرار دادن گریه، نشر فضیلت های اهل بیت را هدف قرار دهند.
جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.

دانشنامه آزاد فارسی

(در لغت به معنی گریه و زاری) در ادب، سخنی منظوم که در سوگ هر عزیز از دست رفته ای خوانند. دوازده بند محتشم کاشانی که آن را در مراسم سوگواری امام حسین (ع) می خوانند یا شصت بند سروش اصفهانی، در ماتم شهیدان کربلا نمونه هایی از نوحه اند. گسترش نوحه خوانی را باید دورۀ صفویه دانست، اما دیوان های اشعاری را که نوحه های جدی دارند از روزگار قاجاریه می توان یافت. نخستین شاعری که بخشی از دیوانش به نوحه اختصاص یافته یغمای جندقی است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به ویژه در سال های جنگ عراق علیه ایران (۱۳۵۹ـ۱۳۶۷ش) نوحه خوانی و نوحه سرایی شکوفایی دوچندان یافت.

مترادف ها

dirge (اسم)
نوحه، نوحه سرایی، سرود عزا

monody (اسم)
نوحه، سرود عزا، مرثیه، اواز غم انگیز

فارسی به عربی

لحن حزین

پیشنهاد کاربران

بعضی زبان شناسان معتقدند نوحه به معنای گریه و زاری از نام نوح پیامبر گرفته شده و ه شباهت است مانند ریشه یعنی شبیه ریش . معروف است که نوح نبی زیاد اهل گریه بوده است .
dirge
نوحه : نیوه
های های، صدای گریه وناله، شوروغوغای ماتم زدگان.
سوگ سرود
از ریشه پهلوی " انوی ، نیوه " از بن انوییدن به چم مویه کردن و سوگ سرود ، در نسک : فرهنگ برابرهای پارسی واژگان بیگانه ازابوالقاسم پرتو .
نیوه خوان = نوحه خوان

بپرس