نهضت ازادی ایران

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] نهضت آزادی ایران. نهضت آزادی ایران، یک حزب سیاسی ایرانی است که در سال ۱۳۴۰ پس از ایجاد اختلاف بین اعضای شورای مرکزی جبهه ملی ایران و با تایید و حمایت محمد مصدق، تاسیس شد
با فروپاشی جبهۀ ملی اول در اواخر دهۀ ۱۳۳۰ ه . ش برخی از افراد این گروه، «نهضت مقاومت ملی» را تشکیل دادند. امّا چون تحرک لازم در آنان وجود نداشت، جناح مذهبی از آن جدا شده و در سال ۱۳۴۰ ه . ش نهضت آزادی در ایران را تشکیل دادند.
بنیانگذاران
بنیانگذاران نهضت آزادی آیت الله طالقانی مهندس مهدی بازرگان و دکتر یدالله سحابی بودند. در اساسنامۀ نهضت آزادی آمده بود: اولاً مسلمانیم و دین را از سیاست جدا نمی دانیم؛ ثانیاً ایرانی و ثالثاً تابع قانون اساسی و رابعاً مصدقی هستیم. حضور آیت الله طالقانی و دکتر سحابی و مهندس بازرگان سبب شده بوده که بسیاری از جوانان مذهبیِ دانشگاهی و غیردانشگاهی به سوی این گروه روی بیاورند. امّا فعّالیّت این گروه با دستگیری بنیانگذاران آن در سال های ۱۳۴۲ و ۱۳۴۳ و سرانجام محاکمه و زندانی شدن آن ها در سال ۱۳۴۴ ه . ش متوقف شد.
جدید حیات نهضت آزادی
در سال ۱۳۵۶ ه . ش با روی کار آمدن «جیمی کارتر» در آمریکا و اعلام «فضای باز سیاسی» در ایران و همزمان با آغاز شتاب انقلاب اسلامی، نهضت آزای تجدید حیات کرده، طرفداری خود را از قانون اساسی مشروطه و اعلامیۀ جهانی حقوق بشر اعلام کرد.بازرگان راهی پاریس شد تا امام خمینی (رحمة الله علیه) را متقاعد کند که دست از شعار سرنگونی رژیم سلطتنی در ایران بردارد و اجرای قانون اساسی مشروطه را هدف مبارزۀ خود قرار دهد، امّا با مخالفت امام (رحمة الله علیه) مواجه شد و پذیرفت که نهضت را همراهی کند.
نهضت آزادی پس از انقلاب
...

دانشنامه آزاد فارسی

نهضت آزادی ایران. در ۲۷ اردیبهشت ۱۳۴۰ش گروهی از رهبران نهضت مقاومت ملی سابق، از جمله مهدی بازرگان ، آیت الله سید محمود طالقانی و یدالله سحابی ، جمعیت نهضت آزادی ایران را تأسیس کردند. مرامنامۀ نهضت آزادی در چهار اصل : اسلام ، ایران ، تبعیت از قانون اساسی و طرف داری از مصدق خلاصه می شد. نهضت آزادی ایران در اوایل دهۀ ۱۳۴۰ش در جبهۀ ملی دوم و سوم عضویت داشت . با ممنوعیت فعالیت نهضت ، مبارزات آن به صورت مخفی به ویژه در خارج از کشور ادامه یافت و گروهی فعالان نهضت در اروپا و امریکا ازجمله علی شریعتی ، ابراهیم یزدی و مصطفی چمران ، نهضت آزادی ایران را در خارج از کشور تأسیس کردند. نهضت آزادی خارج از کشور به منظور تدارک مبارزۀ مسلحانه با رژیم به تشکیل سازمان مخصوص اتحاد و عمل (سماع ) مبادرت ورزید و گروهی از اعضای خود را برای آموزش نظامی به مصر فرستاد. فعالان نهضت آزادی در خارج از کشور، همچنین در تشکیل اتحادیۀ انجمن های اسلامی دانشجویان در اروپا و انجمن اسلامی دانشجویان در امریکا نقش عمده ای داشتند. در ۱۳۴۴ش چند تن از اعضای جوان نهضت ازجمله محمد حنیف نژاد، بدیع زادگان، و سعید محسن پایه اصلی سازمان مجاهدین خلق ایران را بنیاد گذاردند. در آستانۀ پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ماه ۱۳۵۷، مهندس مهدی بازرگان، دبیر کل نهضت آزادی ، با حکم امام خمینی (ره) مأمور تشکیل دولت موقت شد و برخی از سران نهضت ، عهده دار مناصب اصلی در دولت شدند. در آبان ۱۳۵۸ش مهندس بازرگان از نخست وزیری کناره گرفت و از ۱۳۶۱ش، فعالیت های سیاسی آن محدود شد.

پیشنهاد کاربران

بپرس