نقش پیامبر در اجتهاد

[ویکی فقه] پیامبر گرامی اسلام شئون گوناگونی داشت که پاره ای از آن ها دینی و برخاسته از وظیفه رسالت او و پاره ای دیگر عادی و غیر مرتبط با وظیفه رسالت او بود. نتیجه این تفکیک در اجتهاد این است که همه گفتارها، رفتارها و تقریرهای پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم)، مستند استنباط حکم فقهی که حکمی فرا زمانی و جهان شمول است قرار نگیرد، بلکه تنها اموری در مقام اجتهاد قابل استناد است که برخاسته از وظیفه رسالت آن حضرت باشد. از این رو، فقیه در مقام استنباط به شئون متفاوت پیامبر توجه کرده و طبعاً روایات فقهی را از روایات غیر قابل استناد در فقه تفکیک می کند و این، نقش و تأثیری بس عظیم در فقه دارد.
افزون بر این، توجه به پاره ای از شئون پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) نظیر حق تشریع آن حضرت به صورت خاص، و سنجش رابطه آن با تشریعات الهی، به نوعی مرتبه بندی میان این دو تقسیم تشریع انجامیده و نتایج فقهی خاصی را به همراه آورده است.
کلید واژه ها
شئون پیامبر، اجتهاد، فقه، شأن تبلیغ، شأن تشریع، شأن تفریع.
مقدمه
از آموزه های تردید ناپذیر اسلام این است که این دین، رسالت هدایت انسان ها را برای همه عصرها و نسل ها و عرصه های زندگی انسان را به عهده دارد. پس رسالت آن نه به منطقه جغرافیایی خاص یا نژاد و قومی خاصی منحصر است (جهان شمولی)، نه به عرصه و زمانی خاص اختصاص دارد (جاودانگی) و نه به بعدی خاص از ابعاد انسان یا عرصه ای ویژه از عرصه های زندگی انسان محدود است (جامعیت) و با توجه به این که پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم)، خاتم انبیای الهی و دین وی آخرین دین است، طبعاً رسالت هدایت و رهبری انسان ها تا برپایی قیامت بر عهده این دین و اولیای معصوم و مطهرش خواهد بود.
جامعیت پیامبر
...