نظریهٔ توسعه، آمیزه ای از نظریه ها یا نگاهی عام به آن دسته از نظریه هاست که به این پرسش می پردازند: چگونه می توان به بهترین شکل، تغییرات مطلوب را در جامعه ایجاد کرد؟ چنین نظریه هایی از انواع گوناگون رویکردها و شاخه های علوم اجتماعی استفاده می کنند. در این مقاله، نظریه های مختلف و آخرین تحولات این نظریه ها مورد بحث قرار می گیرد.
نظریهٔ مدرنیزاسیون برای تحلیل نحوهٔ وقوع فرایندهای مدرنیزاسیون در جوامع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. این نظریه در پی آن است که مشخص کند کدام ویژگی ها در کشورهای مختلف به توسعهٔ اقتصادی سود می رساند و کدام ویژگی ها مانعی در برابر توسعهٔ اقتصادی است. فرض بر آن است که تشخیص این ویژگی ها می تواند اقدامات «همکاری توسعه ای» و «کمک های توسعه ای» را هدفمندتر سازد و به مدرنیزاسیون جوامع «سنتی» یا «عقب مانده» کمک کند. دانشمندانی از رشته های پژوهشی مختلف به شکل گیری نظریهٔ مدرنیزاسیون کمک کرده اند.
اصول مقدماتی نظریهٔ مدرنیزاسیون از ایدهٔ پیشرفت به دست می آید، یعنی این ایده که مردم می توانند پیشرفت کنند و خودشان جامعهٔ خود را تغییر دهند. مارکی دو کندورسه، فیلسوف فرانسوی، در پایه گذاری اصول این نظریه نقش مهمی داشت. همچنین طبق این نظریه، پیشرفت های فنی و تغییرات اقتصادی می تواند باعث تغییر در ارزش های اخلاقی و فرهنگی شود. امیل دورکیم، جامعه شناس فرانسوی، بر وابستگی متقابل نهادها در یک جامعه و نحوهٔ تعامل آن ها در چارچوب های فرهنگی و اجتماعی تأکید داشت. اثر او تحت عنوان «تقسیم کار در جامعه» بسیار تأثیرگذار بود. در این کتاب، نحوهٔ حفظ نظم اجتماعی و گذار جوامع ماقبل مدرن به جوامع پیشرفته توصیف شده است. [ ۱]
سایر دانشمندانی که به شکل گیری نظریهٔ مدرنیزاسیون کمک کردند، عبارتند از: دیوید اپتر که دربارهٔ نظام سیاسی و تاریخ دموکراسی پژوهش هایی انجام داد؛ سیمور مارتین لیپست که معتقد بود توسعهٔ اقتصادی به تغییراتی اجتماعی منجر می شود که می توانند به شکل گیری دموکراسی بینجامند؛ دیوید مک کللند که با استفاده از نظریه اش تحت عنوان نظریهٔ انگیزه ها، از دیدگاه روان شناختی به مدرنیزاسیون پرداخت؛ و تالکوت پارسونز که از «متغیرهای الگویی» برای مقایسهٔ عقب ماندگی و مدرنیته استفاده کرد.
مدل مراحل خطی رشد، یک مدل اقتصادی تدوین شده از سوی مارشال پلان است که برای احیای اقتصاد اروپا پس از جنگ جهانی دوم مورد استفاده قرار گرفت. در این مدل، فرض بر آن است که رشد اقتصادی فقط از طریق صنعتی سازی امکان پذیر است. نهادهای محلی و رویکردهای اجتماعی، به خصوص اگر بر نرخ پس انداز و سرمایه گذاری تأثیر بگذارند، می توانند رشد را محدود کنند؛ بنابراین، طبق این مدل، محدودیت های مانع رشد اقتصادی، از درون خود جامعه ناشی می شوند. [ ۲]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفنظریهٔ مدرنیزاسیون برای تحلیل نحوهٔ وقوع فرایندهای مدرنیزاسیون در جوامع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. این نظریه در پی آن است که مشخص کند کدام ویژگی ها در کشورهای مختلف به توسعهٔ اقتصادی سود می رساند و کدام ویژگی ها مانعی در برابر توسعهٔ اقتصادی است. فرض بر آن است که تشخیص این ویژگی ها می تواند اقدامات «همکاری توسعه ای» و «کمک های توسعه ای» را هدفمندتر سازد و به مدرنیزاسیون جوامع «سنتی» یا «عقب مانده» کمک کند. دانشمندانی از رشته های پژوهشی مختلف به شکل گیری نظریهٔ مدرنیزاسیون کمک کرده اند.
اصول مقدماتی نظریهٔ مدرنیزاسیون از ایدهٔ پیشرفت به دست می آید، یعنی این ایده که مردم می توانند پیشرفت کنند و خودشان جامعهٔ خود را تغییر دهند. مارکی دو کندورسه، فیلسوف فرانسوی، در پایه گذاری اصول این نظریه نقش مهمی داشت. همچنین طبق این نظریه، پیشرفت های فنی و تغییرات اقتصادی می تواند باعث تغییر در ارزش های اخلاقی و فرهنگی شود. امیل دورکیم، جامعه شناس فرانسوی، بر وابستگی متقابل نهادها در یک جامعه و نحوهٔ تعامل آن ها در چارچوب های فرهنگی و اجتماعی تأکید داشت. اثر او تحت عنوان «تقسیم کار در جامعه» بسیار تأثیرگذار بود. در این کتاب، نحوهٔ حفظ نظم اجتماعی و گذار جوامع ماقبل مدرن به جوامع پیشرفته توصیف شده است. [ ۱]
سایر دانشمندانی که به شکل گیری نظریهٔ مدرنیزاسیون کمک کردند، عبارتند از: دیوید اپتر که دربارهٔ نظام سیاسی و تاریخ دموکراسی پژوهش هایی انجام داد؛ سیمور مارتین لیپست که معتقد بود توسعهٔ اقتصادی به تغییراتی اجتماعی منجر می شود که می توانند به شکل گیری دموکراسی بینجامند؛ دیوید مک کللند که با استفاده از نظریه اش تحت عنوان نظریهٔ انگیزه ها، از دیدگاه روان شناختی به مدرنیزاسیون پرداخت؛ و تالکوت پارسونز که از «متغیرهای الگویی» برای مقایسهٔ عقب ماندگی و مدرنیته استفاده کرد.
مدل مراحل خطی رشد، یک مدل اقتصادی تدوین شده از سوی مارشال پلان است که برای احیای اقتصاد اروپا پس از جنگ جهانی دوم مورد استفاده قرار گرفت. در این مدل، فرض بر آن است که رشد اقتصادی فقط از طریق صنعتی سازی امکان پذیر است. نهادهای محلی و رویکردهای اجتماعی، به خصوص اگر بر نرخ پس انداز و سرمایه گذاری تأثیر بگذارند، می توانند رشد را محدود کنند؛ بنابراین، طبق این مدل، محدودیت های مانع رشد اقتصادی، از درون خود جامعه ناشی می شوند. [ ۲]
wiki: نظریه توسعه