نظریه برخورد

نظریه برخورد ( به انگلیسی: Collision theory ) نظریه ایست که به طور مستقل توسط دو شیمیدان به نام های ماکس تراوتز و ویلیام لوویس در سال های ۱۹۱۶ و ۱۹۱۸ ارائه شد. این نظریه چگونگی انجام یک واکنش شیمیایی را بیان می کند. بر اساس این نظریه، بر خورد بین ذرات مواد موجب ایجاد واکنش بین آن ها می شود. در نتیجه عواملی چون دما و غلظت روی سرعت واکنش اثر مستقیم دارد. در این نظریه اثر کاتالیست به این صورت توجیه می شود که با افزودن کاتالیست، انرژی کمتری برای انجام واکنش در برخورد بین ذرات نیاز است. [ ۱] [ ۲]
زمانی که کاتالیزوری در برخورد بین مولکول های واکنش دهنده نقش دارد، انرژی کمتری برای وقوع تغییر شیمیایی لازم است و بنابراین برخوردهای بیشتری انرژی کافی برای رخ دادن واکنش دارند. بنابراین نرخ واکنش افزایش می یابد.
نظریه برخورد به شدت با کینتیک شیمیایی در ارتباط است.
نظریه برخورد در ابتدا برای سیستم واکنش های گازی بدون رقت شدگی توسعه یافت. اما بیشتر واکنش ها شامل محلول ها می شوند، به عنوان مثال، واکنش های گازی در یک گاز بی اثر حامل و تقریباً تمام واکنش ها در محلول ها. فرکانس برخورد مولکول های حل شده در این محلول ها اکنون توسط دیفیوژن یا حرکت براونی مولکول های فردی کنترل می شود. جریان مولکول های دیفیوژنی از قوانین دیفیوژن فیک پیروی می کند. برای ذرات در یک محلول، یک مدل نمونه برای محاسبه فرکانس برخورد و نرخ کواگولاسیون مرتبط، معادله کواگولاسیون اسمولوخوفسکی است که توسط ماریان اسمولوخوفسکی در یک انتشار بنیادین در سال 1916 پیشنهاد شد. در این مدل، جریان فیک در حد زمان نامحدود برای شبیه سازی سرعت ذره نظریه برخورد استفاده می شود. جیشین چن در سال 2022 یک راه حل محدود زمانی برای جریان دیفیوژنی ارائه داد که به طور قابل توجهی فرکانس تخمینی برخورد دو ذره در یک محلول را تغییر می دهد. [ ۳]
سرعت واکنش دوتایی فاز گازی، A + B → محصول، که توسط نظریه برخورد پیش بینی شده است.