نصر حسین

[ویکی نور] سید حسین نصر، در هجده فروردین 1312 در خانواده ای صاحب منصب در تهران زاده شد. پدرش، دکتر سید ولی الله نصر، پزشکی مشهور، پژوهشگر ادبی، نماینده ی پارلمان، وزیر فرهنگ و رئیس دانشکده ی ادبیات دانشگاه تهران بود. از طرف مادری، نواده ی شیخ فضل الله نوری، روحانی مشهور ضد مشروطه است. نصر پس از پایان نیمه ی اول تحصیلات متوسطه ی خود در ایران، به آمریکا رفت و در آنجا در سال 1333ش / 1954م، از مؤسسه ی تکنولوژی ماساچوست در رشته ی فیزیک لیسانس گرفت، سپس به دانشگاه هاروارد رفت و در آنجا در سال 1335ش / 1956م، در رشته ی زمین شناسی و ژئوفیزیک درجه ی فوق لیسانس و در سال 1337ش / 1958م، در رشته ی فلسفه و تاریخ علوم درجه ی دکترا گرفت. پس از آن به ایران بازگشت و به عنوان دانشیار تاریخ علوم و فلسفه به کار پرداخت.
نصر به زودی به موفقیت های پی درپی دانشگاهی دست یافت: استاد دانشگاه، معاون و رئیس دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران (1347 - 1351) و رئیس دانشگاه صنعتی شریف (1351 - 1354) شد. نصر علاوه بر استاد مهمان در دانشگاه های هاروارد، تمپل، یوتا و پرینستون و در سال تحصیلی 1344 43ش / 64 - 1965م، نخستین استاد تتبعات اسلامی آقاخان در دانشگاه آمریکایی بیروت بود. درعین حال، علاوه بر همه ی مقالات دانشگاهی خود، سمت های زیر را نیز دارا بود: عضو فرهنگستان علوم ایران، عضو شورای ملی آموزش عالی ایران و نیز بنیان گذار و نخستین دبیر کل انجمن فلسفه ی ایران (52 - 1357).
باید توجه داشت که نصر به ویژه پس از انقلاب تأثیر خاصی روی افکار فلسفی غرب داشته است. وی از سال ها پیش منتقد جدی «تاریخ فلسفه ی اسلامی نویسان» غربی بود که تصور می کردند فلسفه در دنیای اسلام با ابن رشد پایان یافته است. وی به خصوص برای معرفی ملا صدرا به غربی ها تلاش زیادی کرد. وی بعد از انقلاب هم تلاش خود را مصروف همان اندیشه های پیشین خود کرد و به ویژه در کتاب جوان مسلمان و دنیای متجدد، تلاش کرد تا آن افکار را در سطحی جوان پسند برای دنیای اسلام تبیین کند.
نصر در حال حاضر استاد مطالعات اسلامی در دانشگاه جورج واشنگتن است. نصر، در مقام یک استاد دانشگاه و عضو فعال جامعه ی فلسفی، سیاسی و مذهبی ایران از دهه ی 1330 / 1950 به بعد، اثری ماندگار بر مباحثات فلسفی در ایران جدید باقی گذاشت. اما دامنه ی نفوذ فلسفی نصر به ایران محدود نمی شود. او به عنوان نویسنده ی حدود 50 کتاب و 400 مقاله به زبان های فارسی، انگلیسی، فرانسه و عربی، خود را به صورت برجسته ترین نماینده ی مکتب سنتی اندیشه ی اسلامی در محافل دانشگاهی جهان شناسانده است.
آثار نصر از گستردگی و تنوع بسیاری برخوردار است. در زمینه ی انگیزه ها و اهداف وی از تألیف آثار بسیار در زمینه های متعدد، قابل ذکر است که: خاستگاه عاطفی - فکری کودکی نصر، گرایش های عارفانه ی پدر و نیاکان اوست. تحولی عظیم در سن جوانی در زندگی او پدید آمد و موجب شد که از علم جدید روی گرداند و در نتیجه ی آشنایی با مکتب سنت گرایی به معارف سنتی روی آورد. از آن پس تاکنون وی به صراحت و به کرات در غالب آثارش، وابستگی و دین خود را به این دو جریان فکری ابراز می دارد.
کانون ایرانی پژوهشگران فلسفه و حکمت، دوشنبه 6 تیرماه 1390.