[ویکی نور] صدرالدین محمد بن ابراهیم قوام شیرازی، ملقب به صدرالمتألهین یا ملا صدرا متأله و فیلسوف در نهم جمادی الاولی 979ق، در شیراز، دیده به جهان گشود.
آنچه به یقین از او می دانیم این است که او در شیراز، از پدری صالح به نام ابراهیم بن یحیی قوامی متولد شده است و گفته اند: ابراهیم، از وزیران دولت فارس به مرکزیت شیراز و از خاندان محترم قوامی بود و صاحب فرزند پسر نمی شد، لذا نذر کرد درصورتی که خدای متعال به او پسری صالح و موحد ببخشد، به فقیران و اهل علم، بسیار کمک کند. آرزوی وی در وجود محمد، تحقق یافت. این فرزند، در دامن پدر، با عزت و کرامت آموزش دید و پدر، او را به فراگیری دانش تشویق نمود.
وقتی پدر وفات یافت، محمد برای تکمیل تحصیلات خود به اصفهان که مرکز دانش و دولت در عهد صفویه بود، مهاجرت کرد. از بررسی زندگی وی، مشخص می شود که هنگام هجرت به اصفهان، از مقام علمی و عملی ممتازی برخوردار بوده است، زیرا در ابتدای ورود به حوزه اصفهان، در درس شیخ بهاءالدین عاملی شرکت نمود؛ درحالی که هرکسی، شایستگی حاضر شدن در درس شیخ بهائی، شیخ الاسلام آن زمان را نداشت.
صدرالمتألهین، چنان شیفته آموختن بود که همه اموالی را که پدرش بر جای گذاشته بود، در راه تحصیل دانش صرف کرد. او به مکتب فلسفی-عرفانی که در آن زمان پیروان زیادی داشت، روی آورد. این مکتب، چنان اشتیاقی را در او برانگیخت که راه را بر دیگر گرایش های او بست و از او عارف و فیلسوف و متألهی یگانه و بی نظیر یا کم نظیر پدید آورد. او خود به این عشق و اشتیاق، در مقدمه «اسفار»، اشاره کرده و گفته است: برای درک فلسفه الهی، در جوانی تلاش بسیاری کردم.
عشق او به فلسفه و گرایش به آن، موجب جلب توجه او به درس فیلسوف عصر خود، محمدباقر میرداماد، متوفای 1040ق، شد. صدرالمتألهین، در بسیاری از نوشته هایش، از او به بزرگی یاد نموده و از جمله در شرح حدیث اول اصول کافی، آورده است: «سید و سند و استاد و تکیه گاه من در معالم دین و علوم الهی و معارف حقیقی و اصول یقینی...».
با بررسی زندگی علمی صدرالمتألهین، سه مرحله اساسی در زندگی او قابل تشخیص است که پیمودن این مراحل، از او فیلسوفی بزرگ پدید آورده است:
آنچه به یقین از او می دانیم این است که او در شیراز، از پدری صالح به نام ابراهیم بن یحیی قوامی متولد شده است و گفته اند: ابراهیم، از وزیران دولت فارس به مرکزیت شیراز و از خاندان محترم قوامی بود و صاحب فرزند پسر نمی شد، لذا نذر کرد درصورتی که خدای متعال به او پسری صالح و موحد ببخشد، به فقیران و اهل علم، بسیار کمک کند. آرزوی وی در وجود محمد، تحقق یافت. این فرزند، در دامن پدر، با عزت و کرامت آموزش دید و پدر، او را به فراگیری دانش تشویق نمود.
وقتی پدر وفات یافت، محمد برای تکمیل تحصیلات خود به اصفهان که مرکز دانش و دولت در عهد صفویه بود، مهاجرت کرد. از بررسی زندگی وی، مشخص می شود که هنگام هجرت به اصفهان، از مقام علمی و عملی ممتازی برخوردار بوده است، زیرا در ابتدای ورود به حوزه اصفهان، در درس شیخ بهاءالدین عاملی شرکت نمود؛ درحالی که هرکسی، شایستگی حاضر شدن در درس شیخ بهائی، شیخ الاسلام آن زمان را نداشت.
صدرالمتألهین، چنان شیفته آموختن بود که همه اموالی را که پدرش بر جای گذاشته بود، در راه تحصیل دانش صرف کرد. او به مکتب فلسفی-عرفانی که در آن زمان پیروان زیادی داشت، روی آورد. این مکتب، چنان اشتیاقی را در او برانگیخت که راه را بر دیگر گرایش های او بست و از او عارف و فیلسوف و متألهی یگانه و بی نظیر یا کم نظیر پدید آورد. او خود به این عشق و اشتیاق، در مقدمه «اسفار»، اشاره کرده و گفته است: برای درک فلسفه الهی، در جوانی تلاش بسیاری کردم.
عشق او به فلسفه و گرایش به آن، موجب جلب توجه او به درس فیلسوف عصر خود، محمدباقر میرداماد، متوفای 1040ق، شد. صدرالمتألهین، در بسیاری از نوشته هایش، از او به بزرگی یاد نموده و از جمله در شرح حدیث اول اصول کافی، آورده است: «سید و سند و استاد و تکیه گاه من در معالم دین و علوم الهی و معارف حقیقی و اصول یقینی...».
با بررسی زندگی علمی صدرالمتألهین، سه مرحله اساسی در زندگی او قابل تشخیص است که پیمودن این مراحل، از او فیلسوفی بزرگ پدید آورده است:
wikinoor: صدرالدین_شیرازی،_محمد_بن_ابراهیم