نسخ منطوق

[ویکی فقه] نسخ منطوق به برداشتن حکم شرعی برگرفته از منطوق یک دلیل اطلاق می شود و در علم اصول فقه کاربرد دارد.
نسخ منطوق، مقابل نسخ مفهوم ، و به معنای نسخ حکم مستفاد از منطوق کلام به وسیله دلیل شرعی معتبر دیگر می باشد.
دیدگاه اصولیون
اصولیون در این که منطوق قابل نسخ است، اختلافی ندارند. هم چنین، در جواز نسخ منطوق و مفهوم موافق (فحوای خطاب) با هم، اتفاق نظر دارند؛ برای مثال، در صورتی که حرمت «تأفیف والدین»(اف گفتن به پدر و مادر) نسخ شود، فحوای آن نیز که حرمت زدن آن ها است نسخ می گردد؛ اما در این که آیا جایز است منطوق نسخ شود و مفهوم نسخ نشود و یا به عکس، اختلاف دارند؛ عده ای به جواز آن و گروهی به عدم جواز آن معتقد هستند.در کتاب معارج الاصول آمده است:«لکن یجوز رفع المنطوق والفحوی، و رفع الفحوی دون المنطوق، اذا تعلقت به مصلحة و ان کان فیه بُعد.و هل یجوز رفع المنطوق به دون ما دلت علیه الفحوی؟ هذا جائز، و انکر ذلک قوم، و زعموا أن الفحوی انما علمت تبعا (للتصریح) فاذا رفع الاصل تبعه الفرع».