نسبت ابعادی

نسبت بعد یا نرخ بعدِ ( به انگلیسی: Aspect Ratio ) یک شکل هندسی نسبت اندازه های آن در ابعاد مختلف است. به عنوان مثال، نرخ بعد یک مستطیل نسبت اندازه عرض ( بلندترین بعد ) آن به اندازه ارتفاع ( کوچک ترین بعد ) آن است وقتی به صورت افقی قرار گرفته باشد. نرخ بعد معمولاً به صورت دو عدد صحیح نمایش داده می شود که با علامت دونقطه جدا شده اند ( x:y ) ، گاهی هم ممکن است به صورت کسری یا اعشاری نشان داده شود. x و y نمایانگر اندازه حقیقی طول و عرض نیستند بلکه نسبت اندازه آن دو را نشان می دهند. به عنوان مثال، ۸:۵، ۱۶:۱۰، ۱٫۶:۱، 8/5 و ۱٫۶ همگی نمایانگر یک نسبت هستند. در شکل هایی با بیش از دو بعد مثل مکعب مستطیل، نرخ بعد را می توان نسبت بزرگ ترین بعد به کوچک ترین بعد تعریف کرد.
مقاله اصلی: نسبت تصویر
در مستطیل ها نرخ بعد به نسبت عرض به طول مستطیل گفته می شود؛ مثلاً برای یک مربع این نسبت کوچک ترین مقدار را دارد و برابر ۱:۱ است.
مثال:
• ۴:۳ = ۱٫۳: نرخ بعد بیشتر مانیتورهای کامپیوتر در سدۀ بیستم
• ۳:۲ = ۱٫۵: نرخ بعد آیفون ها ( تا آیفون ۵ )
در بیضی ها نرخ بعد نسبت اندازه محور بزرگ به محور کوچک است؛ مثلاً بیضی با نرخ بعد ۱:۱ یک دایره است.
در هندسه، تعریف های متناسب متعددی برای نرخ بعد در فضای فشرده وجود دارد:
• DWAR نسبت قطر به عرض
• CVAR