نروژ

[ویکی شیعه] نروژ، از کشورهای شمال اروپا و غرب شبه جزیره اسکاندیناوی است، اسلام در قرن نهم میلادی به این کشور وارد شده است، مسلمانان با بیش از ۲ درصد از جمعیت حدود ۵ میلیون و یکصد هزار نفری نروژ، بزرگترین اقلیت دینی این کشور را تشکیل می دهند. جمعیت شیعیان در گزارش مجمع جهانی اهل بیت در ۲۰۰۸ م، ۱۳.۵۰۰ تن تخمین زده شده است. مسجد و مرکز امام علی اسلو و سازمان دانشجویی کوثر از مهمترین مراکز شیعی در این کشور به شمار می آیند. تروند علی لینستاد نیز از شیعیان فعال نروژ است.
نروژ در شمال اروپا و در غرب شبه جزیره اسکاندیناوی واقع شده است. این کشور با فنلاند، سوئد و روسیه مرز مشترک دارد. پایتخت آن، شهر اسلو است. مساحت نروژ ۳۸۵٬۱۵۵ کیلومتر مربع و جمعیت آن ۵ میلیون و ۱۳۰ هزار نفر است.
دین رسمی این کشور مسیحیت (انجیلی-لوتری) است. مسیحیان ۸۸ درصد، اقلیت‎های مذهبی ۸.۸ درصد جمعیت این کشور را تشکیل می دهند و ۳.۲ درصد هیچ دینی ندارند. گروه های یهودی و صهیونیسم نیز برای خود تشکیلات سازماندهی شده ای دارند.

نروژ یا ناروی[ ۷] ( به نروژی: Noreg یا Norge ) تلفظ    ( گوش دهید ) ؛ ( نروژی نو: نُرِگْ ) با نام رسمی پادشاهی نروژ ( به نروژی: Kongeriket Noreg ) [ ۸] کشوری نوردیک است که در شمال قاره اروپا قرار دارد و قلمروی آن بخش غربی شبه جزیره اسکاندیناوی، یان ماین و مجمع الجزایر سوالبارد در قطب شمال را دربرمی گیرد. شهر اُسلو، بزرگ ترین شهر و پایتخت کشور نروژ است. [ ۹]
پس از امضای معاهده اسپیتسبرگن ( که با نام پیمان سوالبارد نیز شناخته می شود ) در ۹ فوریهٔ ۱۹۲۰ ( ۱۹ بهمن ۱۲۹۸ ) تسلط مطلق و کامل نروژ بر مجمع الجزایر اسپیتسبرگن ( که اکنون سوالبارد نامیده می شود ) به رسمیت شناخته شد. [ ۱۰] جزیرهٔ پتر یکم در قطب جنوب و همچنین جزیره بووه در نزدیکی قطب جنوب قلمروهای وابسته به نروژ می باشند و به عنوان بخشی از پادشاهی محسوب نمی شوند. نروژ مدعی حاکمیت بر بخشی از قطب جنوب به نام سرزمین شهبانو ماود نیز می باشد. تا سال ۱۸۱۴ ( ۱۱۹۲ ) جزایر فارو، گرینلند و ایسلند بخشی از پادشاهی نروژ محسوب می شدند.
نروژ ۳۸۵٬۲۰۷ کیلومتر مربع وسعت دارد و جمعیت آن بالغ بر ۵٬۲۰۰٬۰۰۰ نفر می باشد. [ ۱۱] این کشور از شرق دارای یک نوار طولانی مرزی با سوئد بوده و همچنین از شمال شرق با فنلاند و روسیه و از جنوب با تنگهٔ اسکاژراک مرز مشترک دارد. سواحل نروژ طولانی است و به اقیانوس اطلس و دریای بارنتز متصل است.
نروژ کشوری با حکومت پادشاهی مشروطه است و هارالد پنجم از دودمان شولسویگ هولشتاین سوندربورگ گلوکسبورگ پادشاه نروژ است. یوناس گار استوره از سال ۲۰۲۱ نخست وزیر نروژ می باشد. [ ۱۲] بنا بر قانون اساسی مشروطه تدوین شده در سال ۱۸۱۴ ( ۱۱۹۲ ) قدرت در این کشور بین پارلمان، پادشاه و شورای پادشاهی و دادگاه عالی تقسیم شده است. بین سال های ۱۶۶۱ تا ۱۸۱۴ ( ۱۰۳۹ تا ۱۱۹۳ ) پادشاهی مطلقه بر نروژ حاکم بود و پیش از سال ۱۶۶۱ ( ۱۰۳۹ ) قدرت بین پادشاه و نخبگان تقسیم شده بود. پادشاهی نروژ که در سال ۸۷۲ ( ۲۵۱ ) از یکی پادشاهی های محلی پیتی ( جوامع قبیله ای قدیمی در نروژ ) نشأت گرفت، یکی از قدیمی ترین پادشاهی های اروپا و جهان است که همچنان پا بر جاست. این پادشاهی به مدت ۱۱۰۰ سال به صورت متوالی وجود داشته و بیش از شصت پادشاه و کنت بر آن حکم رانده اند.
تقسیمات اداری در نروژ در دو سطح شهرستان و شهرداری می باشد. مردمان سامی به وسیله پارلمان سامی و قانون فینمارک دارای مقدار معین خودمختاری در قلمروهای سنتی شان هستند. این کشور دارای روابط نزدیک با اتحادیه اروپا ( با وجود شکست دو همه پرسی پیوستن نروژ به اتحادیه اروپا ) و ایالات متحده آمریکا می باشد. نروژ یکی از اعضای بنیانگذار سازمان ملل متحد، ناتو، شورای اروپا، پیمان نامه جنوبگان، شورای نوردیک، منطقه اقتصادی اروپا، سازمان تجارت جهانی، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه و همچنین بخشی از منطقه شنگن به شمار می آید.

نُرْوِژ (Norway)
نمایی از کاخ سلطنتی شهر اسلو، پایتخت موقعیت. کشوری پادشاهی در اروپای شمالی و در غرب شبه جزیرۀ اسکاندیناوی. از شمال به اقیانوس شمالگان، از شمال شرقی به روسیه، از شرق به فنلاند و سوئد، از جنوب به تنگۀ اسکاگِراک، و از غرب به دریای شمال و دریای نروژ محدود است. مساحت این کشور ۳۲۳,۷۵۸ ومتر مربع و شهر اسلو (اوسلو) پایتخت آن است.سیمای طبیعی. حدود سه پنجم نروژ را کوه هایی با ارتفاع میانگین ۴۵۰ متر فرا گرفته است. کوه های خولن (چولن نام سوئدی آن است) که فرسایشیافتۀ عصر یخبنداناند، در نواحی شمالی این کشور قرار دارند و سوئد و نروژ را از هم جدا می کنند. ناحیۀ فلات گونۀ یوتونهیم، با بلندی ۲,۴۷۲ متر (قلۀ گلیترتین، بلندترین نقطۀ کشور نروژ) و نیز ارتفاعات هاردانگرویدا بخش مرکز جنوبی و جنوب آن را فرا گرفته است. دامنۀ غربی کوه های مزبور با شیب تند به خط ساحلی اقیانوس های شمالگان و اطلس منتهی می شود و آبدره ها و شبه جزیره ها و جزایر ساحلی بسیار زیادی را پدید می آورد. آبدرههای بخش شمالی مانند وارانگرفیورد، پورسانگن فیورد، وست فیورد، و فولدا فیورد واقع در کرانه های آب سرد و غالباً یخ بستۀ اقیانوس شمالگان مهم ترین آن ها هستند و آبدره های ترونهیم، سوگنه، و هاردانگر بزرگ ترین عارضه های ساحلی اقیانوس اطلس محسوب می شوند و آبدرۀ اسلو، که در تنگۀ اسکاگراک جای دارد جنوبی ترین آن ها به شمار می آید. جزایر بسیاری که شمارشان به ۵۰هزار می رسد در آب های ساحلی نروژ وجود دارد که ماگرویا، رینگواسوی، سنیا، وسترولن، هینویا، و جزایر لوفوتن مهم ترین آن ها محسوب می شوند. بالغ بر ۱۶۰هزار دریاچه، که از فرسایش روزگار یخبندان گذشته حکایت دارند، نیز در نروژ دیده می شود که میوسا و روس بزرگ ترین و مهم ترین آن ها به شمار می آیند. رودخانه های نروژ کلاً کوتاه، پرشیب، و خروشان اند و رود گلوما، با درازای ۶۱۰ کیلومتر، درامسلوا، و لوگن (لاگن) مهم ترین آن ها هستند. کشور نروژ از نظر اداری به ۱۹ بخش (فیلکه) تقسیم می شود و بزرگ ترین شهرهای آن عبارت اند از اسلو، برگن، ترونهیم، و استاوانگر بزرگ ترین شهرهای آن و ترومسو، هامِرفِست، و واردو نیز مهم ترین بندرهای این کشور محسوب می شوند. درازای شمالی جنوبی قابل توجه این کشور، تنوع اقلیمی بسیاری را باعث شده و شرایط جغرافیایی متفاوت و اختلاف ارتفاع نیز از عوامل مؤثر آن هستند. بادهای غرب وزان و جریان دریایی گلف استریم نواحی ساحلی را از این شرایط مستثنی کرده و از اقلیمی نسبتاً آرام و معتدل برخوردار ساخته است. بندر برگن، در ساحل دریای شمال، پرباران ترین شهر نروژ و اروپاست. خورشید در تابستان در نواحی شمالی غروب نمی کند و زمستان هایش برعکس از تابش نور خورشید محروم است. میانگین دمای شهر اسلو در دی ماه ۵,۴ـ درجۀ سانتی گراد و در تیرماه۱۶.۵ درجۀ سانتی گراد است و میانگین بارندگی سالانۀ به آن ۷۶۳ میلی متر می رسد. حدود یک چهارم از مساحت این کشور پوشیده از جنگل های زبان گنجشک، نارون، افرا، بلوط، و سرخس است و مخروطیانی چون سرو، و صنوبر، خاص نواحی شرقی و شمالی آن است و گوزن شمالی، خرس، روباه قطبی، گرگ، آهو، گاو وحشی، و سمور در نواحی شمالی، در ارتفاعات، و پرندگان بسیاری چون خروس وحشی و گونه های مختلف ماهی، حیات وحش آن را تشکیل می دهند.
اقتصاد. فقط پنج درصد از اراضی نروژ برای کشاورزی مناسب است و صنعت پایه های اصلی اقتصاد این کشور را تشکیل می دهد. حدود نیمی از سواحل جنوبی نروژ را مرتع و چراگاه فرا گرفته و نیمی دیگر به کشاورزی و کشت غلات و سیب زمینی و علوفه اختصاص یافته است. دولت نروژ از جنگل داری و شیلات حمایت می کند و صید ماهی، که میزان آن به ۸۰۰هزار تن در سال می رسد، از منابع مهم درآمد این کشور محسوب می شود. مساحت جنگل های نروژ ۸میلیون هکتار است و تولید چوب و الوار آن به۸.۵ میلیون متر مکعب بالغ می شود. کانی های فلزی از عمده ترین منابع طبیعی نروژ محسوب می شوند و مهم ترین آن ها عبارت اند از آهن، آلومینیوم، فرّوتیتانیوم، مس، روی، و سرب. نروژ از بزرگ ترین تولیدکنندگان نفت در جهان است و تولید نفت خام آن سالانه به۱۵۸.۵ میلیون تن می رسد و بعد از عربستان سعودی و روسیه، سومین صادرکنندۀ بزرگ نفت در جهان به شمار می آید. ذخایز نفت این کشور معادل۹.۵ میلیارد بشکه است و ذخیرۀ گاز طبیعی آن به ۱,۲۵۰ میلیارد متر مکعب می رسد. آهن، فولاد، آلومینیوم، نیکل، مس، و روی از فرآورده های معدنی آن محسوب می شوند و کاغذ، مواد شیمیایی، مواد غذایی، منسوجات و پوشاک، مصنوعات چرمی و چوبی، ماشین آلات، رایانه، رادیو و تلویزیون و وسایل منزل، ابزارهای پزشکی، اتومبیل و تجهیزات حمل ونقل فرآورده های صنعتی آن را تشکیل می دهند. نروژ یکی از بزرگ ترین کشورهای استفاده کننده از نیروی برقابی است و ۹۵ درصد از نیروی الکتریسیته این کشور، که میزان آن به ۱۴,۳۰۰ میلیون کیلووات ساعت می رسد، با این روش تأمین می شود.
حکومت و سیاست. نروژ دارای نظام سلطنتی مشروطه با یک مجلس قانون گذاری است. اعلیحضرت هارالد پنجم متولد ۱۹۳۷ از ۱۹۶۸، مقام سلطنت نروژ را پس از مرگ پدر خود عهده دار شده است. مجلس قانون گذاری نروژ، استورتینگ، ۱۶۵ نماینده دارد که مردم آنان را برای چهار سال انتخاب می کنند و رهبر حزب حائز اکثریت در مجلس سِمت نخست وزیری و مسئولیت ادارۀ کشور و تشکیل هیئت دولت را برعهده دارد.
مردم و تاریخ. جمعیت نروژ ۴,۹۶۷,۷۰۰ نفر است (۲۰۱۱) و تراکم نسبی آن به۱۵.۳ نفر در کیلومتر مربع می رسد. روند افزایش سالانۀ جمعیت این کشور۰.۶ درصد است و نروژی ها ۹۶ درصد از جمعیت کشور را تشکیل می دهند. ۸۸ درصد از مردم آن پروتستان لوتری اند و ۷۶.۵درصدشان در شهرها زندگی می کنند و زبان رسمی آنان نروژی است. میانگین امید به زندگی در نروژ ۷۸ سال است و ۹۹ درصد از بزرگ سالان آن باسوادند. نشانه هایی از زندگی انسان عصر حجر مربوط به ۷۰۰۰پ م در نروژ به دست آمده است. اقوام ژرمن پس از آخرین عصر یخبندان به این سرزمین وارد شدند و وایکینگها از قرن ۸ تا ۱۰م در صحنۀ اروپا به خودنمایی پرداختند. نروژی ها در قرن ۱۰ به مسیحیت گرویدند و شاهزاده نشین های متعددی که در گوشه و کنار نروژ وجود داشتند، در قرن ۱۱م با هم متحد شدند و اولاف دوم (۱۰۱۵ـ۱۰۲۸) نروژ را به اوج اقتدار و عظمت رساند. اتحادیۀ کالمار در ۱۳۹۷، سه کشور نروژ، سوئد، و دانمارک را با هم متحد کرد. نروژ در اواخر قرن ۱۸ ضمیمۀ کشور سوئد شد و در ۱۸۱۴ به خودگردانی داخلی نائل آمد، و در ۱۹۰۵ از سوئد جدا شد و به استقلال کامل دست یافت. نروژ در حالیکه در جنگ جهانی دوم اعلام بی طرفی کرده بود، از ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۵ به وسیلۀ ارتش آلمان نازی اشغال شد و پس از جنگ به پیمان آتلانتیک شمالی پیوست و در سال ۱۹۹۴ به اتحادیۀ اروپا ملحق شد.