نثر طوبی

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] این کتاب دائره المعارفی فارسی برای لغات قرآن کریم است که تا حرف ظاء آن از علامه شعرانی و مابقی از دکتر محمد قریب است.
علامه حاج میرزا ابوالحسن شعرانی (1320-1393 هـ.ق): از عالمان برجسته تهران و استاد علامه حسن زاده آملی است. امتیاز برجسته مرحوم شعرانی این است که ایشان از معدود افراد جامع بین معقول و منقول در قرن اخیر و حتی صاحب نظر در علومی چون نجوم، ریاضی و طب بوده اند.
ایشان آثار بسیاری در موضوعات مختلف همچون: تفسیر و علوم قرآن، حدیث و درایت، فقه و اصول، فلسفه و کلام، هیئت و نجوم و تاریخ و فنون دیگر دارند. و با تصحیح و تحشیه و ترجمه و شرح بسیاری از کتب ذی قیمت شیعه خدمات بزرگی به جهان تشیع نموده اند.
محمد قریب (م 1384 هـ.ش): محقق و مؤلف ادبی و متبحر در رشته های ادبیات فارسی و ادبیات عرب می باشد و تحقیقات گسترده ای را در این رشته ها به عمل آورد. استاد قریب در طی حیات با برکت خود در سال های قبل از انقلاب و بعد از انقلاب به نشر و ترویج معارف اسلامی و فرهنگ اصیل اهل بیت علیهم السلام در مدارس و دبیرستان های بزرگ تهران پرداخت و در این راستا شاگردان فراوانی را تربیت نمود. او در سن 95 سالگی دارفانی را وداع گفت.
کتاب نثر طوبی یا دایره المعارف لغات قرآن مجید کتابی است که به توضیح و تبیین واژگان قرآن و واژگان مربوط به قرآن می پردازد. از اول تا حرف ظاء آن به قلم مرحوم آیت الله شعرانی است و از حرف عین تا آخر کتاب که حرف یاء است به قلم آقای محمد قریب است توضیح این که مرحوم آیت الله شعرانی چنانچه خود در قسمت الحاقی جلد آخر تفسیر ابولفتوح رازی طبع دوازده جلدی مرقوم داشته اند.
کتاب نثر طوبی یا لغات القران را تا حرف سین نوشته بودند و تا همین مقدار را در آخر تفسیر جلد 12 ملحق نموده و به طبع رسانیده اند و سپس در صدد تکمیل آن بوده، تا به صورت کتاب مستقلی طبع کنند و هنوز به اتمام آن موفق نشده رحلت می کنند و تا حرف ظاء را تکمیل نموده بودند و در این حال آقای محمد قریب آن را تکمیل و از عین تا حرف یاء را تکمیل و به نوشته های مرحوم شعرانی ضمیمه نموده و به صورت کتاب فعلی مستقلا طبع می شود.
کلمه الله اولین کلمه ایست که در کتاب معنا شده است که احتمالاً به جهت تشرف لفظ ان را مقدم نموده اند. پس از آن الفاظ دیگر به ترتیب حروف الفبا آمده اند البته با رعایت حرف اول و دوم در ترتیب روش علامه شعرانی در این کتاب اغلب بدین صورت است که ابتدا به بیان معنای لغوی واژه پرداخته و بعد آیاتی که مشتقات واژه در آن به کار رفته است آورده به تبیین و توضیح معنای واژه در آن آیات می پردازد و به جهت اختصار هر جا لازم می بیند به محل ذکر آیه و تفسیر آن در تفسیر ابوالفتوح ارجاع می دهد.
اما محمد قریب که از حرف عین تا آخر کتاب را نوشته چون با مراجعه به تفاسیر و قاموس ها و معاجم قرانی به بیان معنای واژگان می پرداخته است، ارجاع به تفسیر ابولفتوح ننموده و به جای آن در پایان توضیح برخی واژه ها منابع خود را ذکر نموده است.

دانشنامه آزاد فارسی

نَثرِ طوبی
(یا: دایرةالمعارف لغات قرآن مجید) تألیف ابوالحسن شعرانی و محمد قریب، کتابی به فارسی، در فرهنگ واژه های قرآنی. بخش اول آن از حرف «الف» تا «ش» اثر ابوالحسن شعرانی و تکملۀ آن تا حرف «ی» اثر محمد قریب است. این اثر در اصل ذیل تفسیر ابوالفتوح رازی به تصحیح شعرانی است. مهم ترین ویژگی این اثر در مقایسه با واژه نامه های قرآنی جدید و قدیم آن است که واژه نامه ای صرف نیست و متضمن بحث های کلامی و قرآن شناختی نیز است. (۱۳۹۸ق)

پیشنهاد کاربران

بپرس