نبرد دوم خارکوف یک نبردی عمده در جبهه شرقی جنگ جهانی دوم در جنوب و شرق شهر خارکوف بود که بین روزهای ۱۲ تا ۲۸ مه سال ۱۹۴۲ میان ورماخت و ارتش سرخ رخ داد و در نهایت با پیروزی آلمانی ها و شکست نسبتاً سنگین شوروی به پایان رسید.
در جریان آماده سازی برای کارزار تابستانه سال ۱۹۴۲، آلمان و شوروی هر دو به دنبال صورت دادن عملیات های مقدماتی برای فراهم آوردن شرایط مناسب برای عملیات های تهاجمی گسترده آینده بودند. آلمانی ها عملیات فریدریکوس را برای انهدام برآمدگی در ناحیه ایزیوم به همراه قوایی از دشمن که درون آن بودند، طرح ریزی کردند تا خط مقدم خود را به منظور اجرای طرح عملیاتی مورد آبی در اراضی جنوب روسیه، صاف کنند. همزمان جهت جنوبی شرقی شوروی به فرماندهی مارشال سیمیون تیموشنکو نیز طرح عملیاتی برای یک حرکت گازانبری از این برآمدگی و سرپل دیگری بر روی رود دونتس در شمال شرقی خارکوف آماده کرد تا تمامی نیروهای دشمن را در حوالی این شهر به محاصره بیندازد. نیروهای ارتش سرخ تهاجم خود را از روز ۱۲ مه، یک هفته زودتر از آلمانی ها، علیه ارتش ششم ورماخت آغاز کردند. با وجود مقداری پیشروی اولیه، تهاجم ارتش سرخ روز ۱۵ مه متوقف و از روز ۱۷ مه زیر ضد حمله آلمانی ها قرار گرفت. در پی یورش گازانبری نیروهای ورماخت و بریده شدن دهانه برآمدگی ایزیوم، تعداد زیادی از نیروهای ارتش سرخ به محاصره آلمانی ها افتادند. در نهایت با پاکسازی منطقه تحت محاصره تا روز ۲۸ مه سه ارتش میدانی شوروی شامل ۲۹ لشکر منهدم شدند یا به شدت آسیب دیدند. در جریان این نبرد بیش از ۲۰۰ هزار نفر از نیروهای ارتش سرخ به اسارت ورماخت درآمدند و بیش از ۱۲۰۰ تانک آن ها از بین رفت.
با توجه به موقعیت راهبردی و مرکزی آن، خارکوف محل چهار نبرد بزرگ در جریان پیشروی و عقب نشینی نیروهای ورماخت در خاک شوروی بود که سبب دست به دست شدن چند باره این شهر بین دو طرف گشت. به هر صورت در نبرد دوم خارکوف درگیری ها اصلا وارد این شهر نشد و غالبا با حداقل فاصله ۲۰ کیلومتری، در ناحیه برآمدگی ایزیوم در جنوب شرقی آن به وقوع پیوست.
در جریان عملیات بارباروسا، تهاجم آلمان به شوروی، گروه ارتش جنوب ورماخت روز ۱۳ اکتبر سال ۱۹۴۱ خود را به رود میوس در شرق اوکراین رساند. این نیرو اواخر ماه اکتبر خارکوف را به تصرف خود درآورد. پس از یک توقف کوتاه، روستوف - نا - دونو در منتهی الیه شمال شرقی دریای آزوف نیز روز ۲۰ نوامبر توسط آلمانی ها تسخیر شد. [ ۲] با این حال، با اجرای ضدحملات ارتش سرخ از دو جهت و پدیداری خطر گرفتار شدن در محاصره، روز ۲۸ نوامبر دستور به بازگشت ۸۰ کیلومتری این نیروها به رود میوس داده شد. در قسمت مرکزی خط مقدم، ضد حمله گسترده ارتش سرخ از روز ۵ دسامبر آغاز شد و با مبارزه سنگین یک ماهه دشمن را ۱۰۰ تا ۲۴۰ کیلومتر در ناحیه مسکو عقب راند و پایتخت را از سایه تهدید آن ها خارج ساخت. [ ۳] روز ۸ دسامبر هیتلر با صدور فرمان شماره ۳۹ پیشوا با اشاره به «زمستان زود هنگام» و مشکلات تدارکاتی حاصل از آن، بر لزوم پایان عملیات تهاجمی و گرفتن حالت تدافعی اذعان نمود. بر این اساس مأموریت از بین بردن توان نظامی شوروی همچنان پابرجا بود و به پس از زمستان موکول شد. [ ۴] با حصول موفقیت در این ضدحملات، شوروی به شکلی بلندپروازانه در عرض چند هفته ضدحملات ابتدایی و محدود را به حملات بسیار گسترده تر در تمامی طول خط مقدم جنگ با آلمان، بدل ساخت. به هر صورت، با وجود دستیابی به برخی موفقیت های دیگر، در پی فرمان هیتلر بر «استواری» و با افزایش مقاومت نیروهای آلمانی، تا اواخر ماه فوریه سال ۱۹۴۲، شوروی به مرور دست بالا را از دست داد و تهاجم آن رفته رفته متوقف شد. [ ۵] در پی فرسودگی دو طرف، نیاز به تجدید قوا و تجدید تدارکاتی و فرا رسیدن فصل گل آلودی راه ها، فاصله زمانی بین اوایل ماه آوریل تا اوایل ماه مه سال ۱۹۴۲ شاهد یک توقف کلی در عملیات های تهاجمی در تمامی طول خط مقدم بود. [ ۶]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر جریان آماده سازی برای کارزار تابستانه سال ۱۹۴۲، آلمان و شوروی هر دو به دنبال صورت دادن عملیات های مقدماتی برای فراهم آوردن شرایط مناسب برای عملیات های تهاجمی گسترده آینده بودند. آلمانی ها عملیات فریدریکوس را برای انهدام برآمدگی در ناحیه ایزیوم به همراه قوایی از دشمن که درون آن بودند، طرح ریزی کردند تا خط مقدم خود را به منظور اجرای طرح عملیاتی مورد آبی در اراضی جنوب روسیه، صاف کنند. همزمان جهت جنوبی شرقی شوروی به فرماندهی مارشال سیمیون تیموشنکو نیز طرح عملیاتی برای یک حرکت گازانبری از این برآمدگی و سرپل دیگری بر روی رود دونتس در شمال شرقی خارکوف آماده کرد تا تمامی نیروهای دشمن را در حوالی این شهر به محاصره بیندازد. نیروهای ارتش سرخ تهاجم خود را از روز ۱۲ مه، یک هفته زودتر از آلمانی ها، علیه ارتش ششم ورماخت آغاز کردند. با وجود مقداری پیشروی اولیه، تهاجم ارتش سرخ روز ۱۵ مه متوقف و از روز ۱۷ مه زیر ضد حمله آلمانی ها قرار گرفت. در پی یورش گازانبری نیروهای ورماخت و بریده شدن دهانه برآمدگی ایزیوم، تعداد زیادی از نیروهای ارتش سرخ به محاصره آلمانی ها افتادند. در نهایت با پاکسازی منطقه تحت محاصره تا روز ۲۸ مه سه ارتش میدانی شوروی شامل ۲۹ لشکر منهدم شدند یا به شدت آسیب دیدند. در جریان این نبرد بیش از ۲۰۰ هزار نفر از نیروهای ارتش سرخ به اسارت ورماخت درآمدند و بیش از ۱۲۰۰ تانک آن ها از بین رفت.
با توجه به موقعیت راهبردی و مرکزی آن، خارکوف محل چهار نبرد بزرگ در جریان پیشروی و عقب نشینی نیروهای ورماخت در خاک شوروی بود که سبب دست به دست شدن چند باره این شهر بین دو طرف گشت. به هر صورت در نبرد دوم خارکوف درگیری ها اصلا وارد این شهر نشد و غالبا با حداقل فاصله ۲۰ کیلومتری، در ناحیه برآمدگی ایزیوم در جنوب شرقی آن به وقوع پیوست.
در جریان عملیات بارباروسا، تهاجم آلمان به شوروی، گروه ارتش جنوب ورماخت روز ۱۳ اکتبر سال ۱۹۴۱ خود را به رود میوس در شرق اوکراین رساند. این نیرو اواخر ماه اکتبر خارکوف را به تصرف خود درآورد. پس از یک توقف کوتاه، روستوف - نا - دونو در منتهی الیه شمال شرقی دریای آزوف نیز روز ۲۰ نوامبر توسط آلمانی ها تسخیر شد. [ ۲] با این حال، با اجرای ضدحملات ارتش سرخ از دو جهت و پدیداری خطر گرفتار شدن در محاصره، روز ۲۸ نوامبر دستور به بازگشت ۸۰ کیلومتری این نیروها به رود میوس داده شد. در قسمت مرکزی خط مقدم، ضد حمله گسترده ارتش سرخ از روز ۵ دسامبر آغاز شد و با مبارزه سنگین یک ماهه دشمن را ۱۰۰ تا ۲۴۰ کیلومتر در ناحیه مسکو عقب راند و پایتخت را از سایه تهدید آن ها خارج ساخت. [ ۳] روز ۸ دسامبر هیتلر با صدور فرمان شماره ۳۹ پیشوا با اشاره به «زمستان زود هنگام» و مشکلات تدارکاتی حاصل از آن، بر لزوم پایان عملیات تهاجمی و گرفتن حالت تدافعی اذعان نمود. بر این اساس مأموریت از بین بردن توان نظامی شوروی همچنان پابرجا بود و به پس از زمستان موکول شد. [ ۴] با حصول موفقیت در این ضدحملات، شوروی به شکلی بلندپروازانه در عرض چند هفته ضدحملات ابتدایی و محدود را به حملات بسیار گسترده تر در تمامی طول خط مقدم جنگ با آلمان، بدل ساخت. به هر صورت، با وجود دستیابی به برخی موفقیت های دیگر، در پی فرمان هیتلر بر «استواری» و با افزایش مقاومت نیروهای آلمانی، تا اواخر ماه فوریه سال ۱۹۴۲، شوروی به مرور دست بالا را از دست داد و تهاجم آن رفته رفته متوقف شد. [ ۵] در پی فرسودگی دو طرف، نیاز به تجدید قوا و تجدید تدارکاتی و فرا رسیدن فصل گل آلودی راه ها، فاصله زمانی بین اوایل ماه آوریل تا اوایل ماه مه سال ۱۹۴۲ شاهد یک توقف کلی در عملیات های تهاجمی در تمامی طول خط مقدم بود. [ ۶]
wiki: نبرد دوم خارکوف