ناظم حکمت

ناظم حکمت (ترکیه ۱۹۰۲ ـ مسکو ۱۹۶۳)
شاعر و نویسندۀ ترک. از مدرسۀ جنگ فارغ التحصیل شد. افسر عرشۀ ناو حمیدیه بود که از ارتش اخراج شد. مدتی در بولو تدریس کرد. سپس از طرابوزان سفر خود را آغاز کرد و بعد از اقامت در چندین شهر به مسکو رفت و مشغول تحصیل در رشتۀ اقتصاد سیاسی شد. در ۱۹۲۴ به وطن بازگشت. به دلیل اشعاری که می سرود و آن ها را در روزنامۀ آیدینلق (روشنفکری) چاپ می کرد، محکوم به پانزده سال زندان شد، از این رو به مسکو فرار کرد. در ۱۹۲۸ با استفاده از قانون عفو به وطن بازگشت. در ۱۹۳۲ چهار سال زندانی شد و این بار از عفو دهمین سال جمهوریت استفاده کرد. سپس به روزنامه نگاری و کار در استودیوهای فیلم پرداخت. در ۱۹۳۸، ضمن بازرسی هایی که از مدرسۀ جنگ می شد به خاطر آثار و اشعاری که از او به دست آمد متهم به ایجاد اغتشاش در ارتش شد. دادگاه او را به ۲۸ سال و چهار ماه زندان محکوم کرد. در ۱۹۵۰ آزاد شد، اما پیوسته تحت نظر بود. چون دوباره به دادگاه نظامی احضار شد، به مسکو گریخت. در ۱۹۵۱ از او سلب تابعیت شد و او نیز ناچار به تابعیت لهستان درآمد. مشهورترین شاعر معاصر ترکیه است و شهرت جهانی دارد. برخی از مجموعۀ اشعارش که به زبان های مختلف، ازجمله فارسی، ترجمه شده اند و در زمان حیاتش در ترکیه اجازۀ انتشار نیافتند عبارت اند از چهره های مردم سرزمین من و داستان شیخ بدرالدین (۱۹۳۶) که دربارۀ انقلابی ای مذهبی در آناتولی مذهبی قرن ۱۵م است. در سال های اخیر نظر دولت ترکیه هم نسبت به وی تغییر یافت و پس از مرگ، رسماً، از اتهام خیانت به میهن تبرئه و از او اعادۀ حیثیت شد و مقام قهرمانی انقلابی را یافت. از آثارش: فاشیسم و نژادپرستی آلمان (تحقیق، ۱۹۳۵)؛ دموکراسی شوروی (۱۹۳۶)؛ در شعر: مناظر انسانی سرزمینِ من؛ شهری که صدایش را از دست داد (۱۹۳۱)؛ تلگراف شبانه (۱۹۳۳)؛ آواز نوشندگان آفتاب (۱۹۲۸)؛ در نمایش نامه: جمجمه (۱۹۳۲)؛ خانۀ یک مرده (۱۹۳۲)؛ مرد فراموش شده (۱۹۳۵).