[ویکی فقه] بُرنو، یا بَرنو، نامِ ناحیه ای در سرزمین های داخلی افریقای غربی می باشد.
در موارد زیر به کار می رود (اشتقاق کلمه روشن نیست؛ ریشه آن را در نام بِری بِری ـ بَری بَری ـ، که همسایگان به کنوری ها داده اند، می توان باز یافت) : الف) در معنای بسیار وسیع، بر منطقه ای اطلاق می شود که مرزهای آن هیچگاه از لحاظ جغرافیایی مشخص نشده، اما یکی از دولت های مهم بخشی از سودانِ غربی در آن تشکیل شده است ب) ایالتی (مساحت، طبق آمار ۱۹۳۱: ۸۰۰، ۱۱۸ کیلومتر مربع) بین ۱۰ تا ۵ر۱۳ درجه عرض شمالی و ۱۰ تا ۱۴ درجه طول شرقی، در شمال نیجریه ، شامل آن قسمت از منطقه (الف) که در غربِ مرزهای بین المللی اولیه انگلیس و آلمان و جنوب مرزهای بین المللی انگلیس و فرانسه واقع است و پس از جنگ ۱۹۱۴ـ ۱۹۱۸ نوارِ باریکی در طول مرزِ شرقی کامرونِ پیشین آلمان، که به تحت الحمایگی بریتانیا درآمد، بر آن افزوده شد. بعلاوه، شیخ نشین های برنو و دِکْوَه و چند واحدِ حکومتی دیگر را نیز دربر می گیرد.
جغرافیا
برنو عمدتاً از جلگه شنی وسیعی تشکیل شده که دو رودخانه ـ یکی یوب در شمال که از مغرب به مشرق جریان دارد و دیگری یِدْسِرَم در جنوب که از جنوب به شمال جاری است ـ از آن گذشته در باتلاق های ساحلی دریاچه چاد، در گوشه شمال شرقی برنو، فرو می رود. یگانه ارتفاعات برنو، در منتهاالیهِ جنوب و جنوب شرقی قرار دارند. در سابق، رودخانه شَری، که آن نیز از جنوب به شمال جریان داردو به دریاچه چاد می ریزد، مرز شرقی برنو شمرده می شد و آن را از سرزمین بَگِرمی مجزّا می کرد. جغرافیدانان و مورّخان اوایلِ قرون وسطی این ناحیه را به همین نام می شناخته اند. این نام در اطلسِ کاتالونیایی شارلِ پنجم (۷۷۷/۱۳۷۵) نیز آمده و عُمَری (متوفّی ۷۴۹) و ابن خلدون (متوفی ۸۰۹) و مقریزی (متوفّی ۸۴۶) و دیگران از آن یاد کرده اند. لئوی افریقایی (متوفی در حدود ۹۵۹) آن را دیده و وصف کرده است.
راه های مواصلاتی و تجارت
راهِ اصلی جدید آن (کانو ـ مِیدوگَری ـ فور ـ لامی)، مانند راهِ کاروانروِ قدیمی (کانو ـ کوکاوا ـ بِلما) سراسر این سرزمین را از مغرب به مشرق درمی نوردد و چندین راهِ فرعی از آن به سوی شمال و جنوب منشعب می شود. فرودگاهی برای همه فصول سال در میدوگری و چند قطعه زمین برای فرودِ اضطراری وجود دارد. در گذشته، برده و عاج صادراتِ عمده این ناحیه بود، ولی امروزه بادام زمینی، پوست ، صمغ ، پنبه و محصولات متعدّد کم اهمیّتِ دیگر جای آن ها را گرفته است. واردات آن انواع مصنوعات خصوصاً پارچه های نخی است. اساس داد و ستد پر رونقِ داخلی مبادله ماهی خشک کرده دریاچه چاد، نمک و کولا (شیره دانه درختی از درختان بومی افریقا)ست.
وضع اقتصادی
...
در موارد زیر به کار می رود (اشتقاق کلمه روشن نیست؛ ریشه آن را در نام بِری بِری ـ بَری بَری ـ، که همسایگان به کنوری ها داده اند، می توان باز یافت) : الف) در معنای بسیار وسیع، بر منطقه ای اطلاق می شود که مرزهای آن هیچگاه از لحاظ جغرافیایی مشخص نشده، اما یکی از دولت های مهم بخشی از سودانِ غربی در آن تشکیل شده است ب) ایالتی (مساحت، طبق آمار ۱۹۳۱: ۸۰۰، ۱۱۸ کیلومتر مربع) بین ۱۰ تا ۵ر۱۳ درجه عرض شمالی و ۱۰ تا ۱۴ درجه طول شرقی، در شمال نیجریه ، شامل آن قسمت از منطقه (الف) که در غربِ مرزهای بین المللی اولیه انگلیس و آلمان و جنوب مرزهای بین المللی انگلیس و فرانسه واقع است و پس از جنگ ۱۹۱۴ـ ۱۹۱۸ نوارِ باریکی در طول مرزِ شرقی کامرونِ پیشین آلمان، که به تحت الحمایگی بریتانیا درآمد، بر آن افزوده شد. بعلاوه، شیخ نشین های برنو و دِکْوَه و چند واحدِ حکومتی دیگر را نیز دربر می گیرد.
جغرافیا
برنو عمدتاً از جلگه شنی وسیعی تشکیل شده که دو رودخانه ـ یکی یوب در شمال که از مغرب به مشرق جریان دارد و دیگری یِدْسِرَم در جنوب که از جنوب به شمال جاری است ـ از آن گذشته در باتلاق های ساحلی دریاچه چاد، در گوشه شمال شرقی برنو، فرو می رود. یگانه ارتفاعات برنو، در منتهاالیهِ جنوب و جنوب شرقی قرار دارند. در سابق، رودخانه شَری، که آن نیز از جنوب به شمال جریان داردو به دریاچه چاد می ریزد، مرز شرقی برنو شمرده می شد و آن را از سرزمین بَگِرمی مجزّا می کرد. جغرافیدانان و مورّخان اوایلِ قرون وسطی این ناحیه را به همین نام می شناخته اند. این نام در اطلسِ کاتالونیایی شارلِ پنجم (۷۷۷/۱۳۷۵) نیز آمده و عُمَری (متوفّی ۷۴۹) و ابن خلدون (متوفی ۸۰۹) و مقریزی (متوفّی ۸۴۶) و دیگران از آن یاد کرده اند. لئوی افریقایی (متوفی در حدود ۹۵۹) آن را دیده و وصف کرده است.
راه های مواصلاتی و تجارت
راهِ اصلی جدید آن (کانو ـ مِیدوگَری ـ فور ـ لامی)، مانند راهِ کاروانروِ قدیمی (کانو ـ کوکاوا ـ بِلما) سراسر این سرزمین را از مغرب به مشرق درمی نوردد و چندین راهِ فرعی از آن به سوی شمال و جنوب منشعب می شود. فرودگاهی برای همه فصول سال در میدوگری و چند قطعه زمین برای فرودِ اضطراری وجود دارد. در گذشته، برده و عاج صادراتِ عمده این ناحیه بود، ولی امروزه بادام زمینی، پوست ، صمغ ، پنبه و محصولات متعدّد کم اهمیّتِ دیگر جای آن ها را گرفته است. واردات آن انواع مصنوعات خصوصاً پارچه های نخی است. اساس داد و ستد پر رونقِ داخلی مبادله ماهی خشک کرده دریاچه چاد، نمک و کولا (شیره دانه درختی از درختان بومی افریقا)ست.
وضع اقتصادی
...
wikifeqh: ناحیه_برنو