یَأس یا ناامیدی احساس نارضایتی است که به دنبال برآورده نشدن انتظارات یا
امیدها به وجود می آید. تفاوت ناامیدی با
پشیمانی در این است که فرد پشیمان در درجه اول به تصمیماتی شخصی که به یک نتیجه بد منجر شده،
توجه می کند، اما فرد مأیوس یا ناامید تنها به نتیجه کار توجه می کند. [ ۱] ناامیدی سرچشمه
فشار روانی است. [ ۲] مطالعه حس ناامیدی و بررسی علت ها و اثرات آن، رشته ای در
تجزیه و تحلیل تصمیم است. [ ۱] [ ۳] ناامیدی به همراه
پشیمانی دو احساس اولیه مرتبط با تصمیم گیری هستند. [ ۴]
بعضی باور دارند ناامیدی و عدم توانایی رودررویی با آن، گاهی می تواند سبب
خوش بینی شود. [ ۵] گرچه خوش بینی زیاد نشان دهنده سلامت روان است، [ ۶] اما در بعضی موارد می تواند نشان دهنده قرارگرفتن فرد زیر فشار روانی طولانی مدت یا غیرقابل کنترل باشد؛ پدیده ای که پژوهشگران آن را به «اثر ناامیدی» نسبت می دهند. [ ۵] اثر ناامیدی کمکی به انعطاف پذیری احساسی برای رودررویی با با ناامیدی نمی کند؛ بنابراین افراد خوش بین هنگام تجربه مشکلات توانایی کمتری در از سر گذراندن آن ها دارند. [ ۶] [ ۷] این ادعا با پژوهش های سوزان سگستورم به چالش کشیده شد. در پژوهش های او بیان شد که افراد خوش بین بیشتر احتمال دارد فعالانه با مشکلات خود دست و پنجه نرم کنند و بنابراین تاحدودی ایمنی کسب می کنند. [ ۸]
روان درمانگر، ایان کرایب، در سال ۱۹۹۴ میلادی کتابی با نام اهمیت ناامیدی منتشر کرد و در آن به کارهای
ملانی کلاین و
زیگموند فروید پیرامون این نگره که فرهنگ انتظارات نادرستی از کمال در زندگی به افراد القا می کند و همین باعث دست نیافتن افراد به یک خودانگاره سالم می شود. [ ۹] کرایب برای نمونه افرادی که عزیزی را از دست داده اند مثال زد، اینگونه افراد در مواجهه با
سوگ از دست دادن عزیزانشان مدل
پنج مرحله اندوه را از خود نشان می دهند. این رفتار بیشتر برای آسان تر کردن سوگواری است. [ ۱۰]
لژاک لاکان، ناامیدی در دوران کودکی را برای ورود به دنیای نمادین فرهنگ ضروری می دانست. [ ۱۱] ناامیدی در بزرگسالی - سرخوردگی ناشی از برآورده نشدن خواسته های ما در جهان - به عنوان کلید است برای کشف اینکه در واقع ما چه کسی هستیم. [ ۱۲]
نگره ناامیدی در دهه ۱۹۸۰ میلادی توسط دیوید الیوت بل مطرح شد و سپس توسط گراهام لومز و رابرت سادن توسعه پیداکرد. [ ۱۳] این نگره پیرامون این ایده است که افرادی که به ریسک ها فکر می کنند هنگامی ناامید می شوند که نتیجه آن ریسک به آن مثبتی ای که برایشان مطلوب است ارزیابی نمی کنند. [ ۱۴] از این نگره برای بررسی تصمیماتی مانند منصرف شدن از مهاجرت، پرداختن بیمه یا تمایل خریدار به پرداخت. [ ۱۵] برپایه یافته های دیوید جیل و ویکتوریا پاورز افراد ناامید به رقابت بی میل هستند. [ ۱۶]
