مکتب فقهی اهل بیت

[ویکی فقه] فقه، به معنای فهمیدن و درک کردن می باشد که به استنباط احکام شرع کمک می کند. کامل ترین برنامه حیات بشری از سوی خداوند متعال به وسیله پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) ارسال گردیده و فقیهان الهی در عصر غیبت به فراخورِ خود این مقررات و احکام را استنباط نموده اند. به دست آوردن صحیح قوانین و احکام الهی است که فقه را به عنوان ابزار استنباط، ارزشمند نموده و جایگاه آن را مشخص می سازد.ویژگی های فقه اهل بیت (علیهم السلام) این است که نسبت به حقوق شهروندی تأکید فراوان دارد لذا عقل گرایی فقهی به دور از افراط و تفریط، جواز نقد صحابه و عدم مرجعیت علمی مطلق ایشان، از جمله این ویژگی ها است. نظام اندیشه شیعه و استقلال آن از دولت و حکومت های فاسد، توجه به عدالت در فقه شیعه و عدم مشروعیت حکومت های ظالم و جائر، حجّیت سیره ائمّه اطهار (علیهم السلام) در کنار عدم ممنوعیت کتابت احادیث رسول اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم)، مفتوح بودن باب اجتهاد در طول تاریخ و مرجعیت علمی اهل بیت (علیهم السلام)، و فقه سیاسی شیعه از دیگر شاخصه ها و ویژگی های فقه شیعه است.فقه شیعه، فقط بیان شرعی متبلور در کتاب و سنت را منبع اساسی کشف حکم شرعی می داند، و بر این رای است که سنت شریفه ای که خروج از آن و اجتهاد در مقابل آن جایز نیست، در مجموعه نصوص و احادیثی که از پیامبر و ائمه اهل بیت صادر شده است، نمود دارد. نیز معتقد است که عملیات اجتهاد فقهی در طول صدور این نصوص و پس از زمان صدور آنها، در چارچوب فهم و استخراج احکام از آنها، آغاز می شود. این سخن بدان معنا است که در تاریخ این فقه دو مرحله و دو عصر وجود دارد: نخست، مرحله صدور بیان شرعی (فقه روایی). دوم، مرحله اجتهاد در چارچوب این بیان شرعی.
فقه در لغت چند گونه تفسیر شده است:به معنای دانستن و فهمیدن. این تعریف نزد لغت شناسان،
فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، ج۳، ص۳۷۰.
فقه در ابتدا مرادف لفظ شرع به کار می رفت و علم فقه یعنی علم به هر آنچه که به عنوان دین از جانب خداوندآمده است، اعم از اصول دین و تعالیم اخلاقی و اعمال جسمانی و معرفت نفس و علوم قرآنی. فقهی که در آیه شریفه «فلولا نفر من کل فرقة منهم طائفة لیتفقهوا فی الدین»
توبه/سوره۹، آیه۱۲۲.
اجتهاد از دو جهت لغوی و اصطلاحی تعریف می شود:
← معنای لغوی
...

[ویکی فقه] مکتب فقهی اهل بیت (شاخصه ها). فقه شیعه، فقط بیان شرعی متبلور در کتاب و سنت را منبع اساسی کشف حکم شرعی می داند، و بر این رای است که سنت شریفه ای که خروج از آن و اجتهاد در مقابل آن جایز نیست، در مجموعه نصوص و احادیثی که از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) و ائمه اهل بیت (علیهم السّلام) صادر شده است، نمود دارد. در ادامه شاخصه های اساسی مکتب فقهی اهل بیت (علیهم السّلام) را بیان می کنیم.
شاخصه نخست: تکیه بر بیان شرعی متبلور در کتاب و سنت شریف به عنوان دو منبع اساسی استخراج حکم شرعی در هر باب و هر مساله ای؛ زیرا این دو منبع از هر جهت کامل بوده و تا ابد پاسخگوی نیازهای فقهی انسان در همه ابعاد عمومی و خصوصی زندگی او میرباشند.
حجیت سنت معصومین
شاخصه دوم: سنت شریف، فقط در صورتی حجت است که از معصوم یعنی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) و ائمه دوازده گانه صادر شده باشد.
اثبات سنت با قطع یا حجت شرعی
شاخصه سوم: سنت شریف باید شرعا با حصول قطع و یقین یا از طریق حجت شرعی مانند خبر ثقه یا خبر موثق اثبات شود، و همین حجیت شرعی باید با قطع و یقین اثبات شده باشد. در حجیت خبر، شرط نیست که راوی آن امامی باشد، از این رو اجماع فقهای شیعه بر این است که به روایات پاره ای از راویان عامه که در طریق سند روایات معصومین (علیهم السّلام) واقع شده اند و افرادی موثق و راستگو بوده اند مانند غیاث بن کلوب بجلی، طلحة بن زید نهدی شامی، حفص بن غیاث نخعی، اسماعیل بن ابی زیاد سکونی شعیری، عمل شود.
عدم اعتبار قول صحابی غیر ثقه
...