در زمین شناسی ساختاری، متالوژی و علم مواد، مکانیزم های تغییر شکل، به مکانیزم های مختلف در مقیاس دانه اشاره دارند.
مکانیزم تغییر شکل در یک ماده بستگی به دما همولوگ ( نسبت دمای ماده به دمای ذوب آن در مقیاس کلوین[ ۱] ) ، فشار موجود بر ماده، نرخ کرنش، تنش، اندازه دانه، حضور یا عدم وجود مایع منفذ و ترکیب آن، وجود یا عدم وجود ناخالصی ها در مواد و ویژگی های ساختاری ماده بستگی دارد. نکته مهم این است که این متغیرها به طور کامل از یکدیگر مستقل نیستند و ممکن است تغییر در برخی از آن ها بر روی متغیرهای دیگر تأثیر بگذارد. همچنین ممکن است تحت شرایطی بیش از یک مکانیزم فعال در ماده موجود باشد چرا که بعضی از مکانیزم ها نمی توانند به طور مستقل عمل کنند و باید در کنار یکدیگر عمل کنند تا بتوانند تغییراتی دائمی و قابل توجه در ماده ایجاد کنند.
شناخت مکانیزم های فعال در یک ماده در اغلب موارد با استفاده ترکیبی از میکروسکوپ نوری، الکترونی روبشی ( SEM ) و الکترونی عبوری ( TEM ) صورت می پذیرد.
پنج مکانیزم اصلی عبارتند از: جریان فروشکنی، خزش جابجایی، تبلور مجدد، انتقال جرمی نفوذی و لغزش مرز دانه.
این یک مکانیزم است که در دماهای پایین تا متوسط، فشار محدود کننده پایین و نرخ کرنش نسبتاً بالا فعالیت می کند و شامل شکستگی، لغزش و چرخش قطعات و پراکندگی ( شکست ) بیشتر آن ها به ذرات کوچک تر می شود. در طول جریان فروشکنی، یک سنگ بدون هیچ گونه تنش محلی فاحش در مقیاس مزوسکوپی تغییر شکل خواهد داد، با این حال فرایند تغییر شکل میکروشکستگی و اصطکاکی است که در آن شکستگی های ریز به نام میکرو ترک ها و شکستگی های سنگی مرتبط با یکدیگر حرکت می کنند. لغزش اصطکاکی به شدت وابسته به فشار است، جایی که با افزایش فشار توان لغزش کاهش می یابد. میکروشکستگی ها می تواند بین دانه ای ( در امتداد مرزه ای دانه ) یا درون دانه ای ( درون دانه های منفرد ) باشد، که در آن فرایند با شکستن بسیاری از پیوندهای اتمی در یک زمان رخ می دهد. با این وجود ساختار بلوری خارج از شکستگی بی تاثیر است. جریان فروشکنی می تواند با لغزش مرز دانه با شکستگی های محدود پیوسته از دانه ها رخ دهد، یا شکستگی پیوسته و دیگر فرایندهای تغییر شکل ممکن است نرخ جریان فروشکنی را محدود کند.
جریان فروشکنی معمولاً در شرایط دیاژنز ( سنگ زایی ) تا دگرگونی درجه پایین رخ می دهد، با این وجود این بستگی به کانی شناسی ماده و مقدار فشار منفذی سیال دارد چون فشار سیال بالا باعث افزایش جریان فروشکنی در هر محیط دگرگونی می شود. جریان فروشکنی عموماً ناپایدار بوده و با محلی شدن تغییر شکل به لغزش بر روی صفحات گسلی ( دارای شکستگی ) منتهی می شود که در آن تکثیر خطا می تواند به فروشکست اجازه دهد تا به نواحی نزدیک حجم سنگ کوچ کند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمکانیزم تغییر شکل در یک ماده بستگی به دما همولوگ ( نسبت دمای ماده به دمای ذوب آن در مقیاس کلوین[ ۱] ) ، فشار موجود بر ماده، نرخ کرنش، تنش، اندازه دانه، حضور یا عدم وجود مایع منفذ و ترکیب آن، وجود یا عدم وجود ناخالصی ها در مواد و ویژگی های ساختاری ماده بستگی دارد. نکته مهم این است که این متغیرها به طور کامل از یکدیگر مستقل نیستند و ممکن است تغییر در برخی از آن ها بر روی متغیرهای دیگر تأثیر بگذارد. همچنین ممکن است تحت شرایطی بیش از یک مکانیزم فعال در ماده موجود باشد چرا که بعضی از مکانیزم ها نمی توانند به طور مستقل عمل کنند و باید در کنار یکدیگر عمل کنند تا بتوانند تغییراتی دائمی و قابل توجه در ماده ایجاد کنند.
شناخت مکانیزم های فعال در یک ماده در اغلب موارد با استفاده ترکیبی از میکروسکوپ نوری، الکترونی روبشی ( SEM ) و الکترونی عبوری ( TEM ) صورت می پذیرد.
پنج مکانیزم اصلی عبارتند از: جریان فروشکنی، خزش جابجایی، تبلور مجدد، انتقال جرمی نفوذی و لغزش مرز دانه.
این یک مکانیزم است که در دماهای پایین تا متوسط، فشار محدود کننده پایین و نرخ کرنش نسبتاً بالا فعالیت می کند و شامل شکستگی، لغزش و چرخش قطعات و پراکندگی ( شکست ) بیشتر آن ها به ذرات کوچک تر می شود. در طول جریان فروشکنی، یک سنگ بدون هیچ گونه تنش محلی فاحش در مقیاس مزوسکوپی تغییر شکل خواهد داد، با این حال فرایند تغییر شکل میکروشکستگی و اصطکاکی است که در آن شکستگی های ریز به نام میکرو ترک ها و شکستگی های سنگی مرتبط با یکدیگر حرکت می کنند. لغزش اصطکاکی به شدت وابسته به فشار است، جایی که با افزایش فشار توان لغزش کاهش می یابد. میکروشکستگی ها می تواند بین دانه ای ( در امتداد مرزه ای دانه ) یا درون دانه ای ( درون دانه های منفرد ) باشد، که در آن فرایند با شکستن بسیاری از پیوندهای اتمی در یک زمان رخ می دهد. با این وجود ساختار بلوری خارج از شکستگی بی تاثیر است. جریان فروشکنی می تواند با لغزش مرز دانه با شکستگی های محدود پیوسته از دانه ها رخ دهد، یا شکستگی پیوسته و دیگر فرایندهای تغییر شکل ممکن است نرخ جریان فروشکنی را محدود کند.
جریان فروشکنی معمولاً در شرایط دیاژنز ( سنگ زایی ) تا دگرگونی درجه پایین رخ می دهد، با این وجود این بستگی به کانی شناسی ماده و مقدار فشار منفذی سیال دارد چون فشار سیال بالا باعث افزایش جریان فروشکنی در هر محیط دگرگونی می شود. جریان فروشکنی عموماً ناپایدار بوده و با محلی شدن تغییر شکل به لغزش بر روی صفحات گسلی ( دارای شکستگی ) منتهی می شود که در آن تکثیر خطا می تواند به فروشکست اجازه دهد تا به نواحی نزدیک حجم سنگ کوچ کند.
wiki: مکانیزم تغییر شکل