مولیر

ژان باتیست پوکلن ( فرانسوی: Jean - Baptiste Poquelin ؛ تعمید داده شده ۱۵ ژانویه ۱۶۲۲ – درگذشته ۱۷ فوریه ۱۶۷۳ ) یا مولیر ( به فرانسوی: Molière ) یکی از سه نمایشنامه نویسِ برترِ قرن هفدهم در فرانسه و یکی از بزرگ ترین کمدی نویسِ ها و هنرپیشه های تئاتر در اروپا به همراه پیر کورنی و ژان راسین بود. در زمینه کمدی‎نویسی پس از نویسندگان معروف یونان قدیم مانند آریستوفان و مناندر و کمدی سازهای روم قدیم از قبیل پلوتوس و ترنتیوس کسی تا به امروز به پای او نرسیده است. [ ۱] [ ۲]
مولیر ده ساله بود که مادرش را از دست داد. ابتدا در مدرسه ای که بیشتر اختصاص به اشراف داشت درس می خواند و سپس بعد از مدتی در نزد یک نفر از دوستان پدرش موسوم به پی یر گاسندی کشیش معروف مشغول به تدریس بود. پدرش اهل کسب و کار و تجارت بود و اسباب و اثاثیه خانه می فروخت و چنانچه مرسوم آن زمان بود عنوان جنس فروش سلطنتی و «پیشخدمت حضور» شاهی را داشت. مولیر نیز در ابتدای جوانی نزد پدر خود به کار و کاسبی می پرداخت ولی عاقبت روزی فرا رسید که میان پدر و پسر جدایی افتاد و تا پایان عمر نزدیکی حاصل نگردید. وی همچنین علاوه بر شغل پدری دارای سمت «پیشخدمت حضور» پادشاه نیز بود. [ ۳] [ ۴] [ ۵]
مولیر جوان در ابتدا کمی در کار خود متردد و دودل بود و نمی دانست که آیا بهتر است شغل و پیشه پدر را دنبال کند یا به شغل قضاوت و وکالت بپردازد ولی سرانجام روزگار و تقدیر کار را بر او آسان نمود و با خانواده ای آشنا شد که کارشان بازیگری در تئاتر بود؛ و در سن بیست و یک سالگی ورق برای او برگشت و تا آخر عمر در کار صحنه مشغول گشت. خانواده بژار ابتدا به طور دوره گردی مشغول اجرای نمایش بودند و مولیر به دختر آنها مادلن بژار بازیگر معروف علاقه مند شد. وی به پدرش نامه ای نوشت که دیگر حاضر به ادامه پیشه پدری اش نیست و از وی مطالبه میراث مادری اش را کرد. از آن زمان رابطه با پدرش قطع شد و وی به خانواده بژار ملحق گردید. دسته خانواده بژار نامش «دسته خانواده» بود که بعد از الحاق مولیر به تئاتر ایلوستر[ الف] تغییر نام داد. پس از آنکه مولیر به دسته خانواده بژار ملحق گردید در پاریس مشغول به کار شد اما چندان موفقیت آمیز نبود؛ بنابراین مولیر و همکارانش تصمیم گرفتند از پاریس بیرون رفته و راه غرب و جنوب فرانسه را پیش بگیرند. حدود سیزده سال مشغول این دوره گردی ها بود و در سن سی شش سالگی به پاریس برگشت. [ ۶]

مولیر (فیلم ۱۹۷۸). مولیر ( به فرانسوی: Molière ) یک فیلم درام فرانسوی در سال ۱۹۷۸ به کارگردانی آریان منوشکین است. این فیلم به جشنواره کن در سال ۱۹۷۸ وارد شد. [ ۲] این فیلم در فرانسه با عنوان زندگی یک مرد صادق نیز شناخته شده است.
ژان باتیست پوکلن توسط پدر و پدربزرگش بزرگ شده است زیرا مادرش وقتی که وی بسیار کم سن است، می میرد. او در کودکی و نوجوانی خدمتکار است و سپس در دانشگاه حقوق می خواند. در شغل بازیگری به سفر می پردازد. قبل از معروف شدنش به عنوان مولیر نمایشنامه نویس، فیلیپ یکم و لوئی چهاردهم را تحت تأثیر قرار می دهد.
• فیلیپ کوبر در نقش مولیر
• بریژیت کتیون در نقش آرماند بژار
• آلبر دلفی در نقش مولیر نیکولا بوالو
• . . .

مولیر (فیلم ۲۰۰۷). مولیر ( به فرانسوی: Molière ) فیلمی تولید شده در سال ۲۰۰۷ توسط کارگردان فرانسوی لوران تیرار و با بازی رومن دوریس در نقش مولیر است. این فیلم در ژانویه ۲۰۰۷ در اروپا و در ژوئیه ۲۰۰۷ در ایالات متحده منتشر و به بیست و نهمین جشنواره بین المللی فیلم مسکو وارد شد. فابریس لوکینی برنده سیلور جورج برای بهترین بازیگر نقش اول مرد شد. [ ۴] فیلمنامه توسط تیرا و گریگوار وینیرون به نگارش درآمده است.
• رومن دوریس در نقش ژان - باتیست پوکلن
• فابریس لوکینی در نقش موسیو ژوردن
• لائورا مورانته در نقش المیر ژوردن
• ادوارد بائر در نقش دورانت
• لودیوین سنیه در نقش سلیمن
• فانی والت در نقش آنریت ژوردن
• آنلیز اسم در نقش مارکیز دو پارک
• نیکولا وود در نقش فیلیپ یکم، دوک اورلئان
• فرانسوا سیویل
این فیلم دارای رتبه «معتبر تازه» از ۷۰٪ در وب سایت تجدیدنظر راتن تومیتوز، بر اساس ۸۶ بررسی، با میانگین امتیاز ۶٫۴ از ۱۰ است. این سایت می نویسد: «مولیر یک فیلم سطح بالا در زمینه بیوگرافی و طنز است. »[ ۵]

مولیِر (۱۶۲۲ـ۱۶۷۳)(Molière)
مولیِر
(نام اصلی: ژان باتیست پوکْلَن) طنزپرداز و بازیگر فرانسوی. کُمدی فرانسوی مدرن از آثار او تکوین یافت. پس از ورشکستگی تئاتر ایلوستر در پاریس (که او یکی از پایه گذاران آن بود)، از ۱۶۴۵ تا ۱۶۵۸ در شهرستان ها به ایفای نقش پرداخت. در ۱۶۵۵، گیج نخستین نمایش نامه اش، را نوشت و با بازگشت به پاریس، زنان متصنع مضحک (۱۶۵۹)، که با استقبال مردم مواجه شد، را به روی صحنه آورد. هجوهایش عبارت اند از مکتب زنان (۱۶۶۲)، مردم گریز (۱۶۶۶)، بورژوای اشراف منش (۱۶۷۰) و مریض خیالی (۱۶۷۳). از دیگر نمایش نامه های طنز اوست: تارتوف (۱۶۶۴)، طبیب اجباری (۱۶۶۶)، و زنان فضل فروش (۱۶۷۲). هنر مولیر مشخص کنندۀ حرکتی جدید در تئاتر فرانسوی و دور شدن از اتکا به درون مایه های یونانی کلاسیک بود. در کُمدی هایش، قهرمان آرمانی تراژدی کلاسیک جای خود را به انسانی با ضعف ها و زشتی های خاص خود می سپرد. به نظر می رسد هدف اصلی او سرگرم کردن مردم، از طریق توصیف صادقانۀ امور زندگی است. مولیر پسر یک رویه دوز ثروتمند بود و در پاریس به دنیا آمد. تحت نظارت یسوعیان (ژوزویت ها) در کولژ دو کلرمون تحصیل کرد و در دانشگاه اورلئان حقوق خواند، سپس در ۱۶۴۳ به بازیگری در تئاتر پرداخت. نخست فارسهایی از نوع مرسوم ایتالیایی نوشت که شخصیت هایی پیش پاافتاده داشتند. پس از آن، شخصیت برخی از این آثار را تغییر داد و آن ها را به صورت کمدی های واقعی گسترش داد؛ دو اثر کُمدیگیج و کینۀ عشق (۱۶۵۶) از نمونه های این دوره اند. مولیر با پشتیبانی شاهزادۀ کونتی، که او را به شاه و ملکه معرفی کرد، گروه نمایش خود را در پاریس و با نام «بازیگران والاحضرت» راه انداخت. در ۱۶۵۸، گروه نمایش او تراژدی نیکومد اثر کورنی را در حضور لوئی چهاردهم اجرا کرد. مولیر این موقعیت را با نمایشدکتر دلباخته، فارس اکنون ازبین رفته، حفظ کرد. گروه بازیگران او به تماشاخانۀ ریشلیو در کاخ سلطنتی رفتند و تا هنگام مرگِ او در آن جا ماندند. آنان متعاقباً با گروه نمایش اُتل دو بورونی، با رقبای خود، ادغام شدند و به این ترتیب، گروهی تشکیل شد که به رغم قرارگرفتن در محل های گوناگون، همواره نام تاریخیِ کمدی فرانسِز را حفظ کرده است. مولیر، در آثار کمدی خود، تلاش کرد کُمدی را به سطح تراژدی یا حتی فراتر از آن برساند، ولی به دلایل مالی مجبور شد، فارس های رایج را، برای جلب نظر دربار، و کمدی های اُپرایی یا کمدی بالههایی، همچون مزاحمان، را نیز آماده کند. کُمدی های اسگانارل در ۱۶۶۰، دون گارسیا دو ناوار، مکتب شوهران و مزاحمان در ۱۶۶۱ به روی صحنه آمدند. در ۱۶۶۳، در آثار گزندۀ انتقاد از مکتب زنان و بداهه سازی در ورسای، به انتقادها پاسخ داد. در ۱۶۶۴، ازدواج اجباری،شاهدختِ الیس، و سه پردۀ اول تارتوف به اجرا درآمدند. در تارتوف ریاکاری در مذهب و امکان بالقوۀ نشوونمای آن در منزل یک شهروند بورژوای متدین را به باد انتقاد می گیرد. دون ژوان (۱۶۶۵) نمایش نامه ای دیگر بود که در آن ریاکاری به باد حمله گرفته شد؛ در عشق مداواکننده (۱۶۶۵)، طبیب اجباری، و مریض خیالی، پزشکان آن زمان به ریشخند گرفته می شوند و طبابت قلابی آنان برملا می شود؛ در مردم گریز صداقت و طنازی با هم تقریباً دست به گریبان می شوند؛ در ژرژ داندن(۱۶۶۸) سرافکندگی های مردی که از طبقه اجتماعی بالاتر از خود همسر گرفته را تصویرمی کند؛ خسیس (۱۶۶۸) نشان می دهد که بی اعتمادی مُشخصۀ ذاتی آدم خسیس است، و بورژوای اشراف منش به استهزای مردم بورژوا می پردازد که آرزوی ترک محفل خود و تبدیل شدن به آدمی متشخص را دارند.