فرهنگ اسم ها
معنی: بندگان، نام رودخانه ای در بخارا، تلفظ عامیانه ی موالیان به معنی بندگان، ( اعلام ) ( = جوی مولیان ) نام رودخانه ای است در نزدیکی بخارا که روستاهای پیرامون آن از گردشگاه های بخارا بود، امیراسماعیل سامانی باغ های جوی مولیان را خرید و در آنجا سرای ها و بوستان ها ساخت و بر موالیان خود وقف کرد، هنوز گویا جوئی به این نام در بیرون شهر بخارا هست
برچسب ها: اسم، اسم با م، اسم دختر، اسم عربی، اسم طبیعت
لغت نامه دهخدا
بوی جوی مولیان آید همی
یاد یار مهربان آیدهمی.
رودکی.
در فرخار بر فغفور بستی به جوی مولیان بر پل شکستی.
نظامی.
خیز تا خاطر بدان ترک سمرقندی دهیم کز نسیمش بوی جوی مولیان آید همی.
حافظ.
و رجوع به مدخل بعد و احوال و اشعار رودکی و تاریخ گزیده ص 382 شود.مولیان. [ ]( اِخ ) ناحیتی است ، رود لمغان از حدود آن [ از حدود ماوراءالنهر ] گذرد به نزدیک رخد. ( حدود العالم ). باتوجه به نوشته صاحب حدود العالم شاید جوی مولیان شعبه ای از رود لمغان بوده است یا رود لمغان در آنجا این نام می گرفته است و آن رود با ضیاع خود جوی مولیان نام داشته و اصل آن جوی موالیان بوده به سبب وقف امیر اسماعیل موالیان خویش را و مولیان مخفف آن است. ( از یادداشت مؤلف ). ضیاعی بوده است در بیرون شهر بخارا بسیار بانزهت ، و ملوک سامانیه در آنجا کاخها و بوستانها ساخته بوده اند. ( محمد قزوینی حاشیه چهارمقاله نظامی ).... از این مطالب به خوبی برمی آید که جوی مولیان نام ضیاعی و باغی و قصر پادشاهی در بیرون شهر بخارا بوده است و جایی نزه و باصفا و رطب که امراء سامانی ماندن در آنجا را خوشتر می داشتند و حتی در شهربخارا قصری بدان بزرگی نداشته اند و هم در آنجاست که اسماعیل بن احمد سامانی را به خاک سپرده اند. ( از احوال و اشعار رودکی ج 2 ص 536 ). بنابر گفته نرشخی محل مشهوری در اطراف شهر بخارا بوده است و مولیان در اصل موالیان بوده الف آن برای تخفیف افتاده و مولیان شده است. ( از حاشیه مدرس رضوی بر تاریخ بخارا ص 216 ).
فرهنگ فارسی
پیشنهاد کاربران
مول معانی زیاد دارد اما اگر بر نام مناطق یا روستا گذاشته شود معنایش جور دیگر است مول اصولا به زمینی گفته می شود که خاکش رس باشد و نم را در خود نگهدارد و گاه در ان برکه تشکیل شود و روی هم رفته برای کشاورزی و باغ مناسب باشد روستایی به نام مولاب در استان ایلام وجود دارد که با مولیان از یک ریشه است
داستانی که دوستان درباره رودکی و امیر نوح ابن منصور سامانی گفتن کاملا درسته و نظامی توی چهارمقاله خودش نقل کرده که روزی پادشاه که تابستان از بخارا به هرات میرفت، یک سال توقفش در هرات به طول انجامید به طوری که امرای لشکر از این توقف ناراضی بودن اما هیچکس جرات و جسارت بیان نارضایتی خودش رو نزد امیر نداشت تا اینکه مطلب رو با رودکی، شاعر قرن سوم، درمیان گذاشتن
... [مشاهده متن کامل]
رودکی هم شعر بوی جوی مولیان آید همی . . . رو در پرده عشاق و با نواختن چنگ چنان خواند که پادشاه بدون موزه ( کفش و پای جامه ) سوار بر اسب بدون توقف تا بخارا حرکت کرد : )
... [مشاهده متن کامل]
رودکی هم شعر بوی جوی مولیان آید همی . . . رو در پرده عشاق و با نواختن چنگ چنان خواند که پادشاه بدون موزه ( کفش و پای جامه ) سوار بر اسب بدون توقف تا بخارا حرکت کرد : )
مولیان =جایی برای درنگ برای خوشی کردن است با بوستان و باغ و همه و مولیدن درنگ است
داستان بسیار بسیار زیبا در ادبیات پارسی ( به نقل از استاد عزیزم جناب محمدیان ) که امیرمنصور سامانی پادشاه قرن سوم که مرکز خلافتش در بخارا بود به مدت چهار سال به هرات ( البته عده ای معتقدند به نیشابور )
... [مشاهده متن کامل]
... [مشاهده متن کامل]
کوچ میکند. اطرافیان که از این همه دوری از خانواده شان به تنگ آمده بودند فکر کردند و دیدند رودکی شاعر دربار امیر بر او نفوذ دارد پس سمت او رفتندو خواستار کمک از وی شدند و رودکی شعری برای امیر سرود تا احساسات او را برانگیزد سپس در زمان مناسبی شعر بوی جوی مولیان را برای امیر خواند و چنان شوق بازگشت در امیر برانگیخت و شعر در قاموس او نفوذ کرد که پابرهنه سوار اسب خویش ( خنگ نوبتی ) شد و بی وقفه تا بخارا تاخت. . .