لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
دانشنامه عمومی
موسیر با نام علمی آلیوم ستیپیتاتوم[ الف] ( به انگلیسی: Allium stipitatum, Persian shallot ) بومی ایران، است.
احتمالاً سوءتفاهم هایی در مورد نامگذاری این گیاه وجود دارد. ویکی پدیای انگلیسی حاوی دو مقاله مختلف در مورد این گیاه است؛ یکی A stipitatum و دیگری solo garlic. در روی بعضی از بسته بندها نام A ampeloprasum نوشته شده. در کشورهای غربی موسیر تحت نام سیر سولو یا سیر تک حبه ای Solo garlic, Singel bulb garlic بفروش می رسد. [ نیازمند منبع]
موسیر دارای اسیدهای چرب و عناصر معدنی ( پتاسیم، سدیم، منیزیم، آهن، مس، روی و منگنز ) می باشد. [ نیازمند منبع]
در طب سنتی از فراورده های موسیر برای کم کردن قند خون در افراد دیابتی استفاده می شد و هم چنین از خواص گندزدائی آن برای دفع انگل ها همراه غذا به کار می رفت. علاوه بر آن برای ضدعفونی کردن آب مورد استفاده داشته است. افزایش دفع ادرار، التیام دهنده و ترمیم کننده زخمها و تسکین دهنده التهاب طحال و کبد. تأثیر مثبت آن بر دستگاه اعصاب مرکزی، کاهش سردردهای میگرنی، کمک به سیستم قلبی - عروقی، کمک به کاهش چربیهای خون و پیشگیری از تصلب شرائین و تنظیم فشار خون هم قابل توجه است.
علاوه بر این، موسیر می تواند به عنوان یک غذای پایه برای افرادی که مشکلات کبد دارند، مناسب باشد. به دلیل حاوی شدن مواد مغذی مهمی مانند ویتامین C و فیبر، موسیر می تواند در بهبود گوارش، کنترل قند خون و بهبود تابع کلی بدن نیز مفید باشد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاحتمالاً سوءتفاهم هایی در مورد نامگذاری این گیاه وجود دارد. ویکی پدیای انگلیسی حاوی دو مقاله مختلف در مورد این گیاه است؛ یکی A stipitatum و دیگری solo garlic. در روی بعضی از بسته بندها نام A ampeloprasum نوشته شده. در کشورهای غربی موسیر تحت نام سیر سولو یا سیر تک حبه ای Solo garlic, Singel bulb garlic بفروش می رسد. [ نیازمند منبع]
موسیر دارای اسیدهای چرب و عناصر معدنی ( پتاسیم، سدیم، منیزیم، آهن، مس، روی و منگنز ) می باشد. [ نیازمند منبع]
در طب سنتی از فراورده های موسیر برای کم کردن قند خون در افراد دیابتی استفاده می شد و هم چنین از خواص گندزدائی آن برای دفع انگل ها همراه غذا به کار می رفت. علاوه بر آن برای ضدعفونی کردن آب مورد استفاده داشته است. افزایش دفع ادرار، التیام دهنده و ترمیم کننده زخمها و تسکین دهنده التهاب طحال و کبد. تأثیر مثبت آن بر دستگاه اعصاب مرکزی، کاهش سردردهای میگرنی، کمک به سیستم قلبی - عروقی، کمک به کاهش چربیهای خون و پیشگیری از تصلب شرائین و تنظیم فشار خون هم قابل توجه است.
علاوه بر این، موسیر می تواند به عنوان یک غذای پایه برای افرادی که مشکلات کبد دارند، مناسب باشد. به دلیل حاوی شدن مواد مغذی مهمی مانند ویتامین C و فیبر، موسیر می تواند در بهبود گوارش، کنترل قند خون و بهبود تابع کلی بدن نیز مفید باشد.
wiki: موسیر
دانشنامه آزاد فارسی
موسیْر (shallot)
گیاهی دائمی از تیره سوسنی ها. از پیازش با نام علمی Allium hirtifolium در آشپزی و تهیۀ ترشیاستفاده می کنند.
گیاهی دائمی از تیره سوسنی ها. از پیازش با نام علمی Allium hirtifolium در آشپزی و تهیۀ ترشیاستفاده می کنند.
wikijoo: موسیر
جدول کلمات
مترادف ها
پیازچه، تره فرنگی، موسیر
موسیر، پیاز کوچک
پیشنهاد کاربران
منبع. عکس فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی دکتر محمد حسن دوست
زبان های ترکی�در چند مرحله بر�زبان فارسی�تأثیر گذاشته است. نخستین تأثیر زبان ترکی بر پارسی، در زمان حضور سربازان تُرک در ارتش�سامانیان�روی داد. پس از آن، در زمان فرمان روایی�غزنویان، �سلجوقیان�و پس از�حملهٔ مغول، تعداد بیشتری�وام واژهٔ�ترکی به زبان فارسی راه یافت؛ اما بیشترین راه یابی واژه های ترکی به زبان فارسی در زمان فرمانروایی�صفویان، که ترکمانان�قزلباش�در تأسیس آن نقش اساسی داشتند، و�قاجاریان�بر ایران بود.
... [مشاهده متن کامل]
• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹
زبان های ترکی�در چند مرحله بر�زبان فارسی�تأثیر گذاشته است. نخستین تأثیر زبان ترکی بر پارسی، در زمان حضور سربازان تُرک در ارتش�سامانیان�روی داد. پس از آن، در زمان فرمان روایی�غزنویان، �سلجوقیان�و پس از�حملهٔ مغول، تعداد بیشتری�وام واژهٔ�ترکی به زبان فارسی راه یافت؛ اما بیشترین راه یابی واژه های ترکی به زبان فارسی در زمان فرمانروایی�صفویان، که ترکمانان�قزلباش�در تأسیس آن نقش اساسی داشتند، و�قاجاریان�بر ایران بود.
... [مشاهده متن کامل]
• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹
واژه ی �موسیر� یکی از واژه های جالب در زبان فارسی است که به گیاهی خوراکی اشاره دارد و به ویژه در ایران کاربرد خوراکی و دارویی دارد. برای تحلیل ریشه شناسی ( اتیمولوژی ) دقیق این واژه، باید آن را از منظر زبان شناسی تاریخی، منابع لغوی معتبر و همچنین تطبیق با دیگر زبان ها بررسی کنیم.
... [مشاهده متن کامل]
- - -
🔍 تعریف و کاربرد
موسیر ( در فارسی ) به پیاز یا ریشه ی گیاه Allium hirtifolium گفته می شود که شبیه سیر است، اما بوی آن ملایم تر بوده و اغلب در دوغ، ماست، ترشی و غذاهای سنتی ایران استفاده می شود.
- - -
📚 منابع لغوی و زبان شناسی
1. لغت نامه دهخدا
> موسیر: گیاهی است شبیه به سیر اما درشت تر و بی بوتر. در کوهستان ها می روید.
دهخدا اشاره می کند که در برخی گویش ها به آن موسیرک یا موشیر نیز گفته شده است.
در ادامه دهخدا ریشه واژه را مشخص نمی کند، اما آن را فارسی می داند.
- - -
2. فرهنگ معین
> موسیر: گیاهی است از تیره سیرها که در کوهستان ها می روید، برگ هایش باریک تر از سیر است.
- - -
3. واژه نامه ریشه شناسی دکتر حسن انوری / فرهنگ ریشه شناسی واژگان فارسی
دکتر انوری در این واژه نامه توضیحی درباره ریشه ی دقیق موسیر ارائه نمی دهد، اما آن را واژه ای اصیل فارسی می داند که ترکیبی از دو جزء است:
> مو سیر
- - -
🔬 تحلیل ریشه شناختی ( اتیمولوژی )
نظریه 1: ترکیب �مو سیر�
این نظریه پرطرفدار در میان زبان شناسان ایرانی است.
مو: به معنی "مو، تار، رشته" – اشاره به باریکی برگ های گیاه
سیر: همان سیر معمولی
🔹 در این دیدگاه، �موسیر� یعنی �سیرِ مویی شکل� یا �سیرِ باریک�.
❗اما این تحلیل اشکال دارد:
برگ های موسیر بلند و نوارمانند است، نه مانند مو
ساختار ترکیبی آن نامأنوس است در زبان فارسی رایج
هیچ شاهد تاریخی معتبر از ساختار ترکیبی �مو سیر� در متون کهن فارسی موجود نیست
- - -
نظریه 2: وام واژه از زبان های ایرانی میانه یا گویش های محلی
در برخی منابع تخصصی مانند:
فرهنگ واژه های گیاهان دارویی و خوراکی ایران ( دکتر مظفر )
فلور ایران ( پروفسور احمد پَرشَکر )
اشاره شده که واژه ی �موسیر� ممکن است ریشه در گویش های کهن زاگرسی ( لری، کردی، گورانی ) داشته باشد.
در کردی نیز واژه هایی شبیه �مووسیر�، �ماسیر� دیده می شود که به همین گیاه اشاره دارد.
- - -
نظریه 3: ریشه احتمالی از زبان های غیرایرانی؟ ( کم پشتوانه )
برخی منابع غیرمعتبر اینترنتی تلاش کرده اند واژه را به زبان ترکی یا عربی نسبت دهند، اما:
در زبان ترکی آذربایجانی موسیر به این گیاه گفته نمی شود. معادل آن اغلب dağ sarımsağı ( سیر کوهی ) یا yayla sarımsağı است.
در عربی معادل مستقیمی برای �موسیر� نیست و از واژه هایی چون ثوم الجبل ( سیر کوهی ) یا بصل فرعونی استفاده می شود.
بنابراین ریشه ترکی یا عربی قابل دفاع نیست.
- - -
📜 کاربرد تاریخی در متون فارسی
در متون کهن فارسی، واژه ی موسیر کمتر دیده می شود، ولی در متون طب سنتی ( مانند آثار رازی، ابن سینا و عطار نیشابوری ) گاه به آن اشاره شده است:
در کتاب �القانون� ابن سینا اشاره به خواص �سیر کوهی� شده که مطابق با موسیر امروزی است.
در رساله های طب سنتی زکریای رازی، به گیاهی به نام �ماشر� یا �ماسیر� اشاره شده که احتمالاً شکل کهن موسیر است.
- - -
📌 جمع بندی نهایی
جنبه تحلیل
زبان فارسی
ریشه محتمل احتمالاً از گویش های ایرانی ( کردی یا لری )
معنای تاریخی نوعی سیر کوهی، ملایم تر و با برگ های نوارمانند
واژه مرکب؟ نظریه �مو سیر� از نظر زبان شناسی ضعیف است
وام واژه؟ احتمال وام گیری از زبان های محلی بیشتر از زبان های خارجی است
- - -
منابع پیشنهادی برای مطالعه بیشتر:
1. لغت نامه دهخدا – مدخل �موسیر�
2. فرهنگ معین – مدخل �موسیر�
3. واژه نامه گیاهان ایران – دکتر مظفر
4. فرهنگ ریشه شناسی واژگان فارسی – حسن انوری
5. فلور ایران ( Flora Iranica ) – Ahmad Parsa
6. القانون فی الطب – ابن سینا
- - -
... [مشاهده متن کامل]
- - -
🔍 تعریف و کاربرد
موسیر ( در فارسی ) به پیاز یا ریشه ی گیاه Allium hirtifolium گفته می شود که شبیه سیر است، اما بوی آن ملایم تر بوده و اغلب در دوغ، ماست، ترشی و غذاهای سنتی ایران استفاده می شود.
- - -
📚 منابع لغوی و زبان شناسی
1. لغت نامه دهخدا
> موسیر: گیاهی است شبیه به سیر اما درشت تر و بی بوتر. در کوهستان ها می روید.
دهخدا اشاره می کند که در برخی گویش ها به آن موسیرک یا موشیر نیز گفته شده است.
در ادامه دهخدا ریشه واژه را مشخص نمی کند، اما آن را فارسی می داند.
- - -
2. فرهنگ معین
> موسیر: گیاهی است از تیره سیرها که در کوهستان ها می روید، برگ هایش باریک تر از سیر است.
- - -
3. واژه نامه ریشه شناسی دکتر حسن انوری / فرهنگ ریشه شناسی واژگان فارسی
دکتر انوری در این واژه نامه توضیحی درباره ریشه ی دقیق موسیر ارائه نمی دهد، اما آن را واژه ای اصیل فارسی می داند که ترکیبی از دو جزء است:
> مو سیر
- - -
🔬 تحلیل ریشه شناختی ( اتیمولوژی )
نظریه 1: ترکیب �مو سیر�
این نظریه پرطرفدار در میان زبان شناسان ایرانی است.
مو: به معنی "مو، تار، رشته" – اشاره به باریکی برگ های گیاه
سیر: همان سیر معمولی
🔹 در این دیدگاه، �موسیر� یعنی �سیرِ مویی شکل� یا �سیرِ باریک�.
❗اما این تحلیل اشکال دارد:
برگ های موسیر بلند و نوارمانند است، نه مانند مو
ساختار ترکیبی آن نامأنوس است در زبان فارسی رایج
هیچ شاهد تاریخی معتبر از ساختار ترکیبی �مو سیر� در متون کهن فارسی موجود نیست
- - -
نظریه 2: وام واژه از زبان های ایرانی میانه یا گویش های محلی
در برخی منابع تخصصی مانند:
فرهنگ واژه های گیاهان دارویی و خوراکی ایران ( دکتر مظفر )
فلور ایران ( پروفسور احمد پَرشَکر )
اشاره شده که واژه ی �موسیر� ممکن است ریشه در گویش های کهن زاگرسی ( لری، کردی، گورانی ) داشته باشد.
در کردی نیز واژه هایی شبیه �مووسیر�، �ماسیر� دیده می شود که به همین گیاه اشاره دارد.
- - -
نظریه 3: ریشه احتمالی از زبان های غیرایرانی؟ ( کم پشتوانه )
برخی منابع غیرمعتبر اینترنتی تلاش کرده اند واژه را به زبان ترکی یا عربی نسبت دهند، اما:
در زبان ترکی آذربایجانی موسیر به این گیاه گفته نمی شود. معادل آن اغلب dağ sarımsağı ( سیر کوهی ) یا yayla sarımsağı است.
در عربی معادل مستقیمی برای �موسیر� نیست و از واژه هایی چون ثوم الجبل ( سیر کوهی ) یا بصل فرعونی استفاده می شود.
بنابراین ریشه ترکی یا عربی قابل دفاع نیست.
- - -
📜 کاربرد تاریخی در متون فارسی
در متون کهن فارسی، واژه ی موسیر کمتر دیده می شود، ولی در متون طب سنتی ( مانند آثار رازی، ابن سینا و عطار نیشابوری ) گاه به آن اشاره شده است:
در کتاب �القانون� ابن سینا اشاره به خواص �سیر کوهی� شده که مطابق با موسیر امروزی است.
در رساله های طب سنتی زکریای رازی، به گیاهی به نام �ماشر� یا �ماسیر� اشاره شده که احتمالاً شکل کهن موسیر است.
- - -
📌 جمع بندی نهایی
جنبه تحلیل
زبان فارسی
ریشه محتمل احتمالاً از گویش های ایرانی ( کردی یا لری )
معنای تاریخی نوعی سیر کوهی، ملایم تر و با برگ های نوارمانند
واژه مرکب؟ نظریه �مو سیر� از نظر زبان شناسی ضعیف است
وام واژه؟ احتمال وام گیری از زبان های محلی بیشتر از زبان های خارجی است
- - -
منابع پیشنهادی برای مطالعه بیشتر:
1. لغت نامه دهخدا – مدخل �موسیر�
2. فرهنگ معین – مدخل �موسیر�
3. واژه نامه گیاهان ایران – دکتر مظفر
4. فرهنگ ریشه شناسی واژگان فارسی – حسن انوری
5. فلور ایران ( Flora Iranica ) – Ahmad Parsa
6. القانون فی الطب – ابن سینا
- - -
موسیرMuscari comosum گیاهی است شبیه سیر که ریشه اش فقط یک پیاز درشت است. برگهایش باریک و دراز و گلهایش بنفش مایل به قرمزند. گل آذینش خوشه ٔ ساده است. در حدود 40 گونه از این گیاه شناخته شده که همگی در نواحی معتدل و مناطق بحرالرومی می رویند. برخی از گونه های موسیر را در باغ به عنوان گل زینتی نیز می کارند. پیاز این گیاه خوراکی است و در ترشیها و اغذیه بکار می رود و بویش از سیر کمتراست.
... [مشاهده متن کامل]
خواص داروئی گیاه موسیر
از فرآورده های موسیر برای کم کردن قند خون در افراد دیابتی مورد استفاده است و هم چنین از خواص گندزدائی آن برای دفع انگل ها همراه غذا از آن استفاده می شده است و علاوه بر آن برای ضدعفونی کردن آب مورد استفاده داشته است. افزایش دفع ادرار، التیام دهنده و ترمیم کننده زخم ها و تسکین دهنده التهاب طحال و کبد. تاثیر مثبت آن بر دستگاه اعصاب مرکزی، کاهش سردردهای میگرنی، کمک به سیستم قلبی - عروقی، کمک به کاهش چربی های خون و پیشگیری از تصلب شرائن و تنظیم فشار خون هم قابل توجه است.
گیاهشناسی موسیر
تیره سوسنها. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Liliaceae
جنس پیازها و سیر. . . . . . . . . . . . . . . . . Allium
گونه. . . . . . . . . . . . . . . . . . Allium Ascalonicom
از ویکی پدیا
... [مشاهده متن کامل]
خواص داروئی گیاه موسیر
از فرآورده های موسیر برای کم کردن قند خون در افراد دیابتی مورد استفاده است و هم چنین از خواص گندزدائی آن برای دفع انگل ها همراه غذا از آن استفاده می شده است و علاوه بر آن برای ضدعفونی کردن آب مورد استفاده داشته است. افزایش دفع ادرار، التیام دهنده و ترمیم کننده زخم ها و تسکین دهنده التهاب طحال و کبد. تاثیر مثبت آن بر دستگاه اعصاب مرکزی، کاهش سردردهای میگرنی، کمک به سیستم قلبی - عروقی، کمک به کاهش چربی های خون و پیشگیری از تصلب شرائن و تنظیم فشار خون هم قابل توجه است.
گیاهشناسی موسیر
تیره سوسنها. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Liliaceae
جنس پیازها و سیر. . . . . . . . . . . . . . . . . Allium
گونه. . . . . . . . . . . . . . . . . . Allium Ascalonicom
از ویکی پدیا