مورچه خوار فلس دار

مورچه خوارِ فَلْسْ دار (pangolin)
مورچه خوارِ فَلْسْ دار
پستاندار بدون دندان مناطق گرمسیر افریقای جنوب شرقی. این جانور دمی طویل دارد و از فلس های بزرگ هم پوشان، جز در نواحی پوزه، جوانب سر، گلو، سینه، و شکم پوشیده شده است. مورچه خوارهای فلس دار جمجمه ای کشیده، و زبانی طویل و قابل گسترش دارند. طول مورچه خوارهای فلس دار، جز دم چنگ زنندۀ آن ها که تقریباً دو برابر طول بدن است، ۳۰ تا ۱۰۰ سانتی متر است. برخی درخت زی، و برخی خشکی زی اند. حیات همۀ آن ها وابسته به مورچه و موریانه است. مورچه خوار فلس دار راستۀ مورچه خوارهای فلس دار را تشکیل می دهد. این جانور فقط در جنس Manis قرار دارد. خانوادۀ مورچه خوارهای فلس دار هفت گونه دارد. لثه های پایینی دهان تشکیل دو لبۀ شاخی ضخیم را می دهد که با شیاری جدا شده اند. زبان کرمی شکل و استوانه ای جانور در طول این شیار به داخل و خارج سُر می خورد. پاها قوی و چنگال دارند. پاها، مخصوصاً انگشت سوم پای جلویی، برای نقب زدن و بالا رفتن از درخت به کار می آیند. انتهایی ترین قسمت دم فاقد فلس و دارای بالشتک هایی از پوست ضخیم است. برای ترساندن شکارچی بویی بد و بسیار قوی از سراسر بدن این جانور خارج می شود و زمانی که خود را به شکل توپ در می آورد، فلس های هم پوشان استخوانیش از او محافظت می کنند.
گونه. خانوادۀ منفرد مورچه خوارهای فلس دار ممکن است به دو گروه تقسیم شود که با پراکنش جغرافیایی تشخیص داده می شوند. در گروه آسیایی سه گونه وجود دارد: Manis javanica، در محدودۀ میانمار تا بورنئو؛ Manis pentadactyla در چین، تایوان و نپال؛ Manis crassicaudata یا مورچه خوار فلس دار هندی معمولی در سراسر هند و سری لانکا. اعضای گروه افریقایی عبارت اند از مورچه خوار فلس دار دم دراز Manis longicaudata که دمی تقریباً به اندازۀ طول بدنش دارد، مورچه دار فلس دار شکم سفید Manis tricupis، مورچه خوار فلس دار دم کوتاه Manis temminckii، و مورچه خوار فلس دار غول پیکر Manis gigantea. مورچه خوار تمینک، که به افتخار کنواد یاکوب تمینک (۱۷۷۸ـ۱۸۵۷)، نام گذاری شده است محدود به نواحی ساوانا در شرق افریقا، و گونه ای خشکی زی است. این جانور به بزرگی خوکی با اندازۀ متوسط است، و دمی پهن تر و کوتاه تر از سایر گونه ها دارد. غذای طبیعی این جانور مورچه و موریانه است. بچه های مورچه خوار فلس دار روی دم مادر حمل می شوند.