مواد شیمیایی گیاهی، مواد مؤثر در گیاهان دارویی، فیتوکمیکال ها یا گیامغذی[ ۱] ( برگرفته از واژه phyto به معنای «گیاه» در زبان یونانی ) ترکیباتی شیمیایی هستند که به طور طبیعی در گیاهان به وجود می آیند و معمولاً اشاره به ترکیباتی دارند که بیشتر اثرات پزشکی دارند تا تغذیه ای. بعضی از این مواد عامل پدید آمدن رنگ و دیگر ویژگی های ارگانولپتیک، همانند رنگ تند بعضی میوه ها یا بوی سیر، هستند. فیتوکمیکال هایی چون کاروتنوئیدها یا زردینه ها از اهمیت زیستی بالایی برخوردارند، اگرچه شاید ارزش غذایی بالایی نداشته باشند. شمار فیتوکمیکال ها در طبیعت ممکن است بیشتر از ۴٬۰۰۰ نوع مختلف باشد.
مواد مؤثره گیاهان دارویی شامل ترکیبات پیچیده شیمیایی هستند که در اندام های مختلف گیاهان دارویی تولید و ذخیره می شوند و معمولاً به عنوان مواد اولیه داروسازی مورد استفاده قرار می گیرند.
پس از انجام یک سلسله تبدیلات تکنولوژیک که گیاه دارویی را به داروی گیاهی مبدل می سازد، این دارو محتوی مواد مختلفی است که اکثر آن ها روی بدن انسان تأثیر می گذارند. رشته ای که به بررسی این مواد ( ساختمان و وضعیت آن ها در گیاه، تغییرات و سیستم تبدیل آن ها که در طول زندگی گیاه، تهیة داروهای گیاهی و سپس در طول مدت انبار شدن آن ایجاد می شود ) می پردازد، فیتوشیمی ( شیمی گیاهی ) نامیده می شود. شیمی گیاهی در ارتباط تنگاتنگ با فارماکولوژی ( مطالعة تأثیرات مواد دارویی بر بدن انسان، مکانیسم و سرعت تأثیر آن، جذب و دفع و موارد مصرف آن ها یعنی کاربردشان علیه بیماری ) است. فارماکولوژی نیز به نوبة خود همکاری نزدیکی با پزشکی بالینی دارد.
مواد مؤثره گیاهان دارویی دو نوع هستند: اول مواد حاصل از سوخت و ساز اوّلیه ( اساساً ساکارید ) یا مواد مورد نیاز و حیاتی، که در همة گیاهان سبز با عمل فتوسنتز به وجود می آیند. نوع دوم مواد حاصل از سوخت و ساز ثانویه که در اثر جذب ازت توسط گیاه تولید می شوند. این تولیدات ظاهراً اغلب برای گیاه بدون فایده هستند، ولی بر عکس اثرات درمانی آن ها قابل توجه است. منظور از این ترکیبات اسانس های روغنی ( یا اسانس طبیعی ) ، رزین ها و آلکالوئیدهای مختلف نظیر تریاک است. عموماً این مواد در حالت طبیعی به طور خالص یافت نمی شوند و به حالت ترکیب با عناصر دیگری همراهند که به صورت مکمل اثرات آن ها را تقویت می کنند. با این حال حتی اگر گیاه دارویی فقط یک مادة فعال داشته باشد باز اثر آن روی بدن انسان مفیدتر از همان ماده در حالت به دست آمده از سنتز شیمیایی است.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمواد مؤثره گیاهان دارویی شامل ترکیبات پیچیده شیمیایی هستند که در اندام های مختلف گیاهان دارویی تولید و ذخیره می شوند و معمولاً به عنوان مواد اولیه داروسازی مورد استفاده قرار می گیرند.
پس از انجام یک سلسله تبدیلات تکنولوژیک که گیاه دارویی را به داروی گیاهی مبدل می سازد، این دارو محتوی مواد مختلفی است که اکثر آن ها روی بدن انسان تأثیر می گذارند. رشته ای که به بررسی این مواد ( ساختمان و وضعیت آن ها در گیاه، تغییرات و سیستم تبدیل آن ها که در طول زندگی گیاه، تهیة داروهای گیاهی و سپس در طول مدت انبار شدن آن ایجاد می شود ) می پردازد، فیتوشیمی ( شیمی گیاهی ) نامیده می شود. شیمی گیاهی در ارتباط تنگاتنگ با فارماکولوژی ( مطالعة تأثیرات مواد دارویی بر بدن انسان، مکانیسم و سرعت تأثیر آن، جذب و دفع و موارد مصرف آن ها یعنی کاربردشان علیه بیماری ) است. فارماکولوژی نیز به نوبة خود همکاری نزدیکی با پزشکی بالینی دارد.
مواد مؤثره گیاهان دارویی دو نوع هستند: اول مواد حاصل از سوخت و ساز اوّلیه ( اساساً ساکارید ) یا مواد مورد نیاز و حیاتی، که در همة گیاهان سبز با عمل فتوسنتز به وجود می آیند. نوع دوم مواد حاصل از سوخت و ساز ثانویه که در اثر جذب ازت توسط گیاه تولید می شوند. این تولیدات ظاهراً اغلب برای گیاه بدون فایده هستند، ولی بر عکس اثرات درمانی آن ها قابل توجه است. منظور از این ترکیبات اسانس های روغنی ( یا اسانس طبیعی ) ، رزین ها و آلکالوئیدهای مختلف نظیر تریاک است. عموماً این مواد در حالت طبیعی به طور خالص یافت نمی شوند و به حالت ترکیب با عناصر دیگری همراهند که به صورت مکمل اثرات آن ها را تقویت می کنند. با این حال حتی اگر گیاه دارویی فقط یک مادة فعال داشته باشد باز اثر آن روی بدن انسان مفیدتر از همان ماده در حالت به دست آمده از سنتز شیمیایی است.
wiki: مواد شیمیایی گیاهی