[ویکی اهل البیت] ملا فتح الله کاشانی.(م 988 ق)
وی مفسر نامدار قرن دهم هجری و از شاگردان خاص علی بن زواره ای است. زواره ای و ملا فتح الله کاشانی، هر دو در واکنش به روش تفسیر مواهب علیه که به اخبار اهل بیت علیهم السلام بی توجهی کرده و هیچ گونه نشانه ای از وابستگی خود را به شیعه و اهل بیت علیهم السلام بروز نداده بود، شرحی بر مواهب نگاشته و اخبار اهل بیت علیهم السلام را در آن گنجانده اند.
مؤلف به واسطه استاد خود علی بن حسن زواری از محقق کرکی روایت می کند. وی در دانش های زمان خود دارای آگاهی های گسترده و در تفسیر زبردست و پراطلاع بود. مرحوم میرزا عبدالله افندی درباره وی می نویسد: «فاضل نیک اندیش هوشیار، عالم کامل جلیل، متکلم، مفسر، بزرگوار و نام آور مولا فتح الله کاشانی از عالمان دولت شاه طهماسب صفوی و از شاگردان علی بن حسن زواره ای است. وی تألیفات نیکویی دارد؛ به ویژه در تفسیر که در آن توانمند و زبردست است و آثار سودمند و ارزشمند نگاشته است».
مرحوم مدرس تبریزی وی را این گونه ستوده است: «ملا فتح الله کاشانی، عالمی است جلیل، فقیه، محقق متکلم، مدقق، مفسر، متبحر، از اکابر علمای اواخر قرن دهم هجری در تمامی علوم دینیه متداوله متبحر، خصوصاً در تفسیر که بحری بود بی پایان و تألیفات طریقه او بهترین معرف تبحر وی می باشد».
ترجمه احتجاج طبرسی، ترجمه قرآن به فارسی، تنبیه الغافلین و تذکرة العارفین، خلاصة المنهج، زبدة التفاسیر، کشف الاحتجاج منهج الصادقین فی الزام المخالفین.
انگیزه نویسنده، لزوم نگارش تفسیری بوده است برای فارسی زبانان، نه بیش از اندازه مفصل و نه بسیار مختصر، با اسلوب زبانی و لغاتی که ملال- انگیز نباشد و نیز موافق باورها و عقاید امامیه و شامل آثار و اخبار اهل بیت( ع) باشد.
نام کامل آن« تفسیر کبیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین»، از تفاسیر ارزشمند شیعی که به زبان فارسی روان و سلیس( به تناسب قرن دهم هجری) نگاشته شده، و در میان علاقمندان به قرآن رواج فراوانی دارد.
منهج الصادقین، تنها به شرح و تفسیر بسنده نکرده و تفسیری است جامع و مشتمل بر مباحث مختلف و مطالب متنوع است. مؤلف بیشتر نظریات تفسیری بیضاوی و زواره ای و نیز مباحث ادبی و بلاغی کشاف زمخشری را آورده و از تفسیر مجمع البیان در باب قصص و تاریخ نقل قول کرده است. مؤلف به تبیان شیخ طوسی، تفسیر ابوالفتوح و گازر مراجعه کرده و از آن ها مطالبی برگزیده و گاه سخنان اهل عرفان و بزرگان و مشاهیر متصوفه را در لابه لای تفسیر جای داده و هر جا مناسب دانسته، از اخبار و رویات اهل بیت عصمت علیهم السلام کمک گرفته است.
وی مفسر نامدار قرن دهم هجری و از شاگردان خاص علی بن زواره ای است. زواره ای و ملا فتح الله کاشانی، هر دو در واکنش به روش تفسیر مواهب علیه که به اخبار اهل بیت علیهم السلام بی توجهی کرده و هیچ گونه نشانه ای از وابستگی خود را به شیعه و اهل بیت علیهم السلام بروز نداده بود، شرحی بر مواهب نگاشته و اخبار اهل بیت علیهم السلام را در آن گنجانده اند.
مؤلف به واسطه استاد خود علی بن حسن زواری از محقق کرکی روایت می کند. وی در دانش های زمان خود دارای آگاهی های گسترده و در تفسیر زبردست و پراطلاع بود. مرحوم میرزا عبدالله افندی درباره وی می نویسد: «فاضل نیک اندیش هوشیار، عالم کامل جلیل، متکلم، مفسر، بزرگوار و نام آور مولا فتح الله کاشانی از عالمان دولت شاه طهماسب صفوی و از شاگردان علی بن حسن زواره ای است. وی تألیفات نیکویی دارد؛ به ویژه در تفسیر که در آن توانمند و زبردست است و آثار سودمند و ارزشمند نگاشته است».
مرحوم مدرس تبریزی وی را این گونه ستوده است: «ملا فتح الله کاشانی، عالمی است جلیل، فقیه، محقق متکلم، مدقق، مفسر، متبحر، از اکابر علمای اواخر قرن دهم هجری در تمامی علوم دینیه متداوله متبحر، خصوصاً در تفسیر که بحری بود بی پایان و تألیفات طریقه او بهترین معرف تبحر وی می باشد».
ترجمه احتجاج طبرسی، ترجمه قرآن به فارسی، تنبیه الغافلین و تذکرة العارفین، خلاصة المنهج، زبدة التفاسیر، کشف الاحتجاج منهج الصادقین فی الزام المخالفین.
انگیزه نویسنده، لزوم نگارش تفسیری بوده است برای فارسی زبانان، نه بیش از اندازه مفصل و نه بسیار مختصر، با اسلوب زبانی و لغاتی که ملال- انگیز نباشد و نیز موافق باورها و عقاید امامیه و شامل آثار و اخبار اهل بیت( ع) باشد.
نام کامل آن« تفسیر کبیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین»، از تفاسیر ارزشمند شیعی که به زبان فارسی روان و سلیس( به تناسب قرن دهم هجری) نگاشته شده، و در میان علاقمندان به قرآن رواج فراوانی دارد.
منهج الصادقین، تنها به شرح و تفسیر بسنده نکرده و تفسیری است جامع و مشتمل بر مباحث مختلف و مطالب متنوع است. مؤلف بیشتر نظریات تفسیری بیضاوی و زواره ای و نیز مباحث ادبی و بلاغی کشاف زمخشری را آورده و از تفسیر مجمع البیان در باب قصص و تاریخ نقل قول کرده است. مؤلف به تبیان شیخ طوسی، تفسیر ابوالفتوح و گازر مراجعه کرده و از آن ها مطالبی برگزیده و گاه سخنان اهل عرفان و بزرگان و مشاهیر متصوفه را در لابه لای تفسیر جای داده و هر جا مناسب دانسته، از اخبار و رویات اهل بیت عصمت علیهم السلام کمک گرفته است.
wikiahlb: منهج_الصادقین_فى_الزام_المخالفین