[ویکی فقه] منهاج الفقاهة للروحانی (کتاب). کتاب " منهاج الفقاهة، التعلیق علی مکاسب الشیخ الأعظم" تألیف آیت الله سید محمد صادق حسینی روحانی در فقه معاملات و شرح مباحث« کتاب المکاسب » شیخ اعظم مرتضی انصاری در شش مجلد است. مستندات روایی کتاب در پاورقی آمده و در پایان هر مجلد فهرست تفصیلی مباحث و عناوین کتاب ارائه گردیده است.
نگارنده با هدف برطرف کردن پیچیدگی الفاظ و اصطلاحات فقهی و اصولی کتاب مکاسب ، شرح مبسوط مباحث مربوط به معاطات، بیع و خیارات را به طوری که مورد استفاده عموم طلاب حوزه های علمیه قرار گیرد، ارائه کرده است.
نگارنده با هدف برطرف کردن پیچیدگی الفاظ و اصطلاحات فقهی و اصولی کتاب مکاسب ، شرح مبسوط مباحث مربوط به معاطات، بیع و خیارات را به طوری که مورد استفاده عموم طلاب حوزه های علمیه قرار گیرد، ارائه کرده است.
[ویکی فقه] منهاج الفقاهه للروحانی (کتاب). کتاب " منهاج الفقاهة، التعلیق علی مکاسب الشیخ الأعظم" تألیف آیت الله سید محمد صادق حسینی روحانی در فقه معاملات و شرح مباحث« کتاب المکاسب » شیخ اعظم مرتضی انصاری در شش مجلد است. مستندات روایی کتاب در پاورقی آمده و در پایان هر مجلد فهرست تفصیلی مباحث و عناوین کتاب ارائه گردیده است.
نگارنده با هدف برطرف کردن پیچیدگی الفاظ و اصطلاحات فقهی و اصولی کتاب مکاسب ، شرح مبسوط مباحث مربوط به معاطات، بیع و خیارات را به طوری که مورد استفاده عموم طلاب حوزه های علمیه قرار گیرد، ارائه کرده است.
ساختار
شیوه ارائه مطالب در کتاب حاضر نقلی و استدلالی است و در ابتدای صفحات عبارات« کتاب المکاسب» و در ذیل، شرح و تعلیقه آن آمده است.
گزارش محتوا
در جلد اول ضمن تعریف مکاسب و اقسام آن به بحث درباره مکاسب محرّمه پرداخته شده و انواع کسب های حرام و حکم شرعی آنها و استثناهای آنها مورد بحث و بررسی فقهی قرار گرفته است. نگارنده به معنای حرمت اکتساب اشاره کرده و حرمت معامله را موجب فساد آن نمی داند.در ادامه وی به انواع خرید و فروش های حرام مانند حرمت خرید و فروش شراب، بول انسان و شتر، گوشت حیوان حرام گوشت، عذره انسان و حیوان، خون، منی، مردار، سگ، خوک و سایر اشیائی که ذاتشان نجس شده مانند مایعاتی که به نجاست آلوده شدهاند و خرید و فروش آلات لهو و لعب، آلات قمار ، آلات موسیقی حرام( غنا)، حرمت غش در معامله، حرمت تدلیس ماشطه( زینت کردن زنان زشت)، حرمت خرید و فروش سلاح به دشمنان اسلام ، حرمت تصویرگری اشیاء روح دار، حرمت تنجیم، حرمت سحر و جادو و حرمت رشوه اشاره کرده و موارد جواز و استثنای برخی از مکاسب محرمه را بررسی نموده است. وی در جلد دوم به بحث درباره حرمت غیبت و این که غیبت از گناهان کبیره است پرداخته و موارد استثنای غیبت را بیان می نماید. حرمت کذب، جواز توریه ، حرمت لهو و لعب، حرمت کمک به ظالمین، حرمت قبول ولایت ظالم مگر از روی اکراه و اجبار، حرمت هجو مؤمن، حرمت خرید و فروش قرآن و حکم اموال مجهول المالک و مصرف آن از دیگر مباحث مطرح شده در مجلد دوم است. در جلد سوم مباحث فقهی مربوط به بیع بیان شده است. نگارنده ابتدا به تعریف بیع و مقوّمات آن پرداخته; آنگاه ضمن تعریف معاطات و شرایط آن به بیان فرق بین بیع و معاطات و صحت معاطات در خرید و فروش های رایج امروز می پردازد. وی دلایل صحت معامله معاطاتی، یعنی بدون انعقاد عقد و خواندن صیغه ایجاب و قبول را بررسی می نماید و جریان معاطات در عقود و ایقاعات را شرح می کند. شرایط عقد بیع و خصوصیات الفاظ عقد مانند: خواندن صیغه ایجاب و قبول و عربی بودن صیغه، احکام صحت و فساد عقد و مسئله ضمان در صورت، صحت و فساد عقد بیع و شرایط متعاقدین در عقد بیع مانند عقل، بلوغ و اختیار ، از دیگر مندرجات جلد سوم می باشد. در جلد چهارم به احکام و فروعات فقهی بیع فضولی و موارد صحت و سقم این نوع بیع و شرایط مجیز و مجاز در عقد فضولی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و به تناسب مبحث عقد بیع فضولی بحث ولایت در بیع و شرایط ولیّ و صورت های گوناگون ولایت در عقد بیع نیز مطرح شده است. در جلد پنجم ادامه شروط متعاقدین در بیع مانند قدرت بر تسلیم عوض و معوض بیان شده و احکام فقهی بیع مکیل و موزون و احکام وکالت و اجازه در بیع بر طبق مبنای اصاله اللزوم در بیع مورد بررسی فقهی قرار می گیرد. در ادامه، احکام مربوط به خیار مانند خیار مجلس، خیار حیوان، خیار شرط، خیار غبن و موارد سقوط انواع خیار به صورت مبسوط بیان می شود. در جلد ششم و آخرین جلد نیز ادامه احکام و فروعات فقهی خیار مانند خیار رؤیت، خیار تأخیر و مسقطات آنها، احکام ارش ( خسارت تلف مبیع و معیوب کردن آن) و موجبات و مسقطات ارش، احکام فسخ معامله به واسطه شروط فاسد، عقد و احکام مربوط به نقد و نسیه بیان شده است.
نگارنده با هدف برطرف کردن پیچیدگی الفاظ و اصطلاحات فقهی و اصولی کتاب مکاسب ، شرح مبسوط مباحث مربوط به معاطات، بیع و خیارات را به طوری که مورد استفاده عموم طلاب حوزه های علمیه قرار گیرد، ارائه کرده است.
ساختار
شیوه ارائه مطالب در کتاب حاضر نقلی و استدلالی است و در ابتدای صفحات عبارات« کتاب المکاسب» و در ذیل، شرح و تعلیقه آن آمده است.
گزارش محتوا
در جلد اول ضمن تعریف مکاسب و اقسام آن به بحث درباره مکاسب محرّمه پرداخته شده و انواع کسب های حرام و حکم شرعی آنها و استثناهای آنها مورد بحث و بررسی فقهی قرار گرفته است. نگارنده به معنای حرمت اکتساب اشاره کرده و حرمت معامله را موجب فساد آن نمی داند.در ادامه وی به انواع خرید و فروش های حرام مانند حرمت خرید و فروش شراب، بول انسان و شتر، گوشت حیوان حرام گوشت، عذره انسان و حیوان، خون، منی، مردار، سگ، خوک و سایر اشیائی که ذاتشان نجس شده مانند مایعاتی که به نجاست آلوده شدهاند و خرید و فروش آلات لهو و لعب، آلات قمار ، آلات موسیقی حرام( غنا)، حرمت غش در معامله، حرمت تدلیس ماشطه( زینت کردن زنان زشت)، حرمت خرید و فروش سلاح به دشمنان اسلام ، حرمت تصویرگری اشیاء روح دار، حرمت تنجیم، حرمت سحر و جادو و حرمت رشوه اشاره کرده و موارد جواز و استثنای برخی از مکاسب محرمه را بررسی نموده است. وی در جلد دوم به بحث درباره حرمت غیبت و این که غیبت از گناهان کبیره است پرداخته و موارد استثنای غیبت را بیان می نماید. حرمت کذب، جواز توریه ، حرمت لهو و لعب، حرمت کمک به ظالمین، حرمت قبول ولایت ظالم مگر از روی اکراه و اجبار، حرمت هجو مؤمن، حرمت خرید و فروش قرآن و حکم اموال مجهول المالک و مصرف آن از دیگر مباحث مطرح شده در مجلد دوم است. در جلد سوم مباحث فقهی مربوط به بیع بیان شده است. نگارنده ابتدا به تعریف بیع و مقوّمات آن پرداخته; آنگاه ضمن تعریف معاطات و شرایط آن به بیان فرق بین بیع و معاطات و صحت معاطات در خرید و فروش های رایج امروز می پردازد. وی دلایل صحت معامله معاطاتی، یعنی بدون انعقاد عقد و خواندن صیغه ایجاب و قبول را بررسی می نماید و جریان معاطات در عقود و ایقاعات را شرح می کند. شرایط عقد بیع و خصوصیات الفاظ عقد مانند: خواندن صیغه ایجاب و قبول و عربی بودن صیغه، احکام صحت و فساد عقد و مسئله ضمان در صورت، صحت و فساد عقد بیع و شرایط متعاقدین در عقد بیع مانند عقل، بلوغ و اختیار ، از دیگر مندرجات جلد سوم می باشد. در جلد چهارم به احکام و فروعات فقهی بیع فضولی و موارد صحت و سقم این نوع بیع و شرایط مجیز و مجاز در عقد فضولی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و به تناسب مبحث عقد بیع فضولی بحث ولایت در بیع و شرایط ولیّ و صورت های گوناگون ولایت در عقد بیع نیز مطرح شده است. در جلد پنجم ادامه شروط متعاقدین در بیع مانند قدرت بر تسلیم عوض و معوض بیان شده و احکام فقهی بیع مکیل و موزون و احکام وکالت و اجازه در بیع بر طبق مبنای اصاله اللزوم در بیع مورد بررسی فقهی قرار می گیرد. در ادامه، احکام مربوط به خیار مانند خیار مجلس، خیار حیوان، خیار شرط، خیار غبن و موارد سقوط انواع خیار به صورت مبسوط بیان می شود. در جلد ششم و آخرین جلد نیز ادامه احکام و فروعات فقهی خیار مانند خیار رؤیت، خیار تأخیر و مسقطات آنها، احکام ارش ( خسارت تلف مبیع و معیوب کردن آن) و موجبات و مسقطات ارش، احکام فسخ معامله به واسطه شروط فاسد، عقد و احکام مربوط به نقد و نسیه بیان شده است.
wikifeqh: منهاج_الفقاهة_للروحانی_(کتاب)