منصب قضا

[ویکی فقه] منصب قضا به اختیار حلّ و فصل دعاوی مردم و صدور حکم اطلاق می شود.
منصب قضا، از منصب ها و شئونی است که در اصل، متعلق به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم و ائمه معصومین علیهم السّلام بوده و پس از آنها برای مجتهد جامع شرایط فتوا، به طور عام جعل شده است، که او بر اساس آن به حل و فصل دعاوی بین مردم می پردازد و درباره آنها حکم صادر می نماید. تصدی امور حسبیه نیز بر همین مبنا است.
نکته اول
تفاوت فتوای مجتهد (در منصب افتا ) و حکم مجتهد (درمنصب قضا) در این است که فتوا به معنای بیان حکم کلی الهی، نسبت به موضوعی از موضوعات است، اما حکم قاضی، انشای حکم جزئی در مورد خاص است که مطابق آن حکم کلی می باشد.اما تفاوت حکم حاکم و قاضی، با این که هر دو انشای حکم جزیی است، آن است که پیش از حکم قاضی باید نزاع یا جرمی رخ داده باشد؛ به خلاف حکم حاکم در اداره امور کشور .
نکته دوم
ثبوت منصب قضا برای مجتهد و هم چنین ولایت او بر مجانین و امور حسبی، امری خلاف اصل است، زیرا اصل اولی این است که حکم هیچ کس در حق دیگری نافذ نباشد؛ بنابراین، اثبات آن به دلیل نیاز دارد.
دلیل
...