[ویکی فقه] منشأ برهان (قرآن). براهین، افاضاتی از ناحیه خدا بر قلب و اندیشه انسانها است.
۱- سنلقی فی قلوب الذین کفروا الرعب بمآ اشرکوا بالله ما لم ینزل به سلطـنا. . بزودی در دلهای کافران، بخاطر اینکه بدون دلیل، چیزهایی را برای خدا همتا قرار دادند، رعب و ترس می افکنیم و جایگاه آنها، آتش است و چه بد جایگاهی است جایگاه ستمکاران ۲- وکیف اخاف مآ اشرکتم ولاتخافون انکم اشرکتم بالله ما لم ینزل به علیکم سلطـنا. . چگونه من از بتهای شما بترسم؟! در حالی که شما از این نمی ترسید که برای خدا، همتایی قرار داده اید که هیچ گونه دلیلی درباره آن، بر شما نازل نکرده است! (راست بگویید) کدام یک از این دو دسته ( بت پرستان و خداپرستان)، شایسته تر به ایمنی (از مجازات ) هستند اگر می دانید؟! مقصود از «تنزیل» می تواند «ایجاد کردن» باشد.یعنی خداوند هیچ دلیل و برهانی برای شرک نیاورده است. در این صورت، مقصود از «سلطان»، اعم از براهین عقلی و نقلی است و نیز می تواند مقصود از «تنزیل»، نازل کردن معارف دین و احکام الهی باشد. در این صورت، مقصود از «سلطان»، برهان نقلی می باشد. برداشت مذکور، مبتنی بر معنای اول است.قل انما حرم ربی الفوحش... وان تشرکوا بالله ما لم ینزل به سلطـنا..... بگو: «خداوند، تنها اعمال زشت را، چه آشکار باشد چه پنهان، حرام کرده است و (همچنین) گناه و ستم بناحق را و اینکه چیزی را که خداوند دلیلی برای آن نازل نکرده، شریک او قرار دهید و به خدا مطلبی نسبت دهید که نمی دانید.» ۳- . اتجـدلوننی فی اسمآء سمیتموهآ انتم وءابآؤکم مانزل الله بها من سلطـن. . آیا با من در مورد نامهایی مجادله می کنید که شما و پدرانتان (بعنوان معبود و خدا، بر بتها) گذارده اید، در حالی که خداوند هیچ دلیلی درباره آن نازل نکرده است؟ ما تعبدون من دونه الا اسمآء سمیتموهآ انتم وءابآؤکم مآ انزل الله بها من سلطـن. . این معبودهایی که غیر از خدا می پرستید، چیزی جز اسمهایی (بی مسما) که شما و پدرانتان آنها را خدا نامیده اید، نیست خداوند هیچ دلیلی بر آن نازل نکرده حکم تنها از آن خداست فرمان داده که غیر از او را نپرستید! این است آیین پابرجا ولی بیشتر مردم نمی دانند
۱- سنلقی فی قلوب الذین کفروا الرعب بمآ اشرکوا بالله ما لم ینزل به سلطـنا. . بزودی در دلهای کافران، بخاطر اینکه بدون دلیل، چیزهایی را برای خدا همتا قرار دادند، رعب و ترس می افکنیم و جایگاه آنها، آتش است و چه بد جایگاهی است جایگاه ستمکاران ۲- وکیف اخاف مآ اشرکتم ولاتخافون انکم اشرکتم بالله ما لم ینزل به علیکم سلطـنا. . چگونه من از بتهای شما بترسم؟! در حالی که شما از این نمی ترسید که برای خدا، همتایی قرار داده اید که هیچ گونه دلیلی درباره آن، بر شما نازل نکرده است! (راست بگویید) کدام یک از این دو دسته ( بت پرستان و خداپرستان)، شایسته تر به ایمنی (از مجازات ) هستند اگر می دانید؟! مقصود از «تنزیل» می تواند «ایجاد کردن» باشد.یعنی خداوند هیچ دلیل و برهانی برای شرک نیاورده است. در این صورت، مقصود از «سلطان»، اعم از براهین عقلی و نقلی است و نیز می تواند مقصود از «تنزیل»، نازل کردن معارف دین و احکام الهی باشد. در این صورت، مقصود از «سلطان»، برهان نقلی می باشد. برداشت مذکور، مبتنی بر معنای اول است.قل انما حرم ربی الفوحش... وان تشرکوا بالله ما لم ینزل به سلطـنا..... بگو: «خداوند، تنها اعمال زشت را، چه آشکار باشد چه پنهان، حرام کرده است و (همچنین) گناه و ستم بناحق را و اینکه چیزی را که خداوند دلیلی برای آن نازل نکرده، شریک او قرار دهید و به خدا مطلبی نسبت دهید که نمی دانید.» ۳- . اتجـدلوننی فی اسمآء سمیتموهآ انتم وءابآؤکم مانزل الله بها من سلطـن. . آیا با من در مورد نامهایی مجادله می کنید که شما و پدرانتان (بعنوان معبود و خدا، بر بتها) گذارده اید، در حالی که خداوند هیچ دلیلی درباره آن نازل نکرده است؟ ما تعبدون من دونه الا اسمآء سمیتموهآ انتم وءابآؤکم مآ انزل الله بها من سلطـن. . این معبودهایی که غیر از خدا می پرستید، چیزی جز اسمهایی (بی مسما) که شما و پدرانتان آنها را خدا نامیده اید، نیست خداوند هیچ دلیلی بر آن نازل نکرده حکم تنها از آن خداست فرمان داده که غیر از او را نپرستید! این است آیین پابرجا ولی بیشتر مردم نمی دانند
[ویکی فقه] منشا برهان (قرآن). براهین، افاضاتی از ناحیه خدا بر قلب و اندیشه انسانها است.
۱- سنلقی فی قلوب الذین کفروا الرعب بمآ اشرکوا بالله ما لم ینزل به سلطـنا. . بزودی در دلهای کافران، بخاطر اینکه بدون دلیل، چیزهایی را برای خدا همتا قرار دادند، رعب و ترس می افکنیم و جایگاه آنها، آتش است و چه بد جایگاهی است جایگاه ستمکاران۲- وکیف اخاف مآ اشرکتم ولاتخافون انکم اشرکتم بالله ما لم ینزل به علیکم سلطـنا. . چگونه من از بتهای شما بترسم؟! در حالی که شما از این نمی ترسید که برای خدا، همتایی قرار داده اید که هیچ گونه دلیلی درباره آن، بر شما نازل نکرده است! (راست بگویید) کدام یک از این دو دسته ( بت پرستان و خداپرستان)، شایسته تر به ایمنی (از مجازات ) هستند اگر می دانید؟!مقصود از «تنزیل» می تواند «ایجاد کردن» باشد.یعنی خداوند هیچ دلیل و برهانی برای شرک نیاورده است. در این صورت، مقصود از «سلطان»، اعم از براهین عقلی و نقلی است و نیز می تواند مقصود از «تنزیل»، نازل کردن معارف دین و احکام الهی باشد. در این صورت، مقصود از «سلطان»، برهان نقلی می باشد. برداشت مذکور، مبتنی بر معنای اول است.قل انما حرم ربی الفوحش... وان تشرکوا بالله ما لم ینزل به سلطـنا..... بگو: «خداوند، تنها اعمال زشت را، چه آشکار باشد چه پنهان، حرام کرده است و (همچنین) گناه و ستم بناحق را و اینکه چیزی را که خداوند دلیلی برای آن نازل نکرده، شریک او قرار دهید و به خدا مطلبی نسبت دهید که نمی دانید.»۳- . اتجـدلوننی فی اسمآء سمیتموهآ انتم وءابآؤکم مانزل الله بها من سلطـن. . آیا با من در مورد نامهایی مجادله می کنید که شما و پدرانتان (بعنوان معبود و خدا، بر بتها) گذارده اید، در حالی که خداوند هیچ دلیلی درباره آن نازل نکرده است؟ما تعبدون من دونه الا اسمآء سمیتموهآ انتم وءابآؤکم مآ انزل الله بها من سلطـن. . این معبودهایی که غیر از خدا می پرستید، چیزی جز اسمهایی (بی مسما) که شما و پدرانتان آنها را خدا نامیده اید، نیست خداوند هیچ دلیلی بر آن نازل نکرده حکم تنها از آن خداست فرمان داده که غیر از او را نپرستید! این است آیین پابرجا ولی بیشتر مردم نمی دانند
استدلال یوسف
یوسف علیه السّلام در رد پرستش آلهه و اثبات توحید عبادی استدلال میکند.۴- " ما تعبدون من دونه الا اسماء سمیتموها انتم و آباؤکم ما انزل الله بها من سلطان ان الحکم الا لله امر الا تعبدوا الا ایاه... "یوسف علیه السّلام نخست خطاب را به دو رفیق زندانیش اختصاص داد و سپس عمومیش کرد، چون حکمی که در آن خطابست اختصاص به آن دو نداشته، بلکه همه بت پرستان با آن دو نفر شرکت داشته اند.و تعبیر" ما تعبدون الا اسماء" کنایه از این است که مسمیاتی در وراء این اسماء وجود ندارد، و در نتیجه عبادت ایشان در مقابل اسمایی از قبیل اله آسمان و اله زمین و اله دریا و اله خشکی و اله پدر و اله مادر و اله فرزند و نظایر آن صورت می گیرد.و این معنا (که در ورای این اسماء مسمیاتی وجود ندارد) را با جمله" انتم و آباؤکم" تاکید نمود، چه از این جمله حصر استفاده می شود، و معنایش این است که این اسامی را غیر خود شما کسی وضع نکرده، تنها شما و پدرانتان آنها را وضع نموده اید.آن گاه برای بار دوم این معنا را با جمله" ما انزل الله بها من سلطان" تاکید کرد، چون" سلطان" به معنای برهان است چون برهان بر عقول سلطنت دارد، و معنای جمله این است که: خداوند در باره این اسماء و این نامگذاریها برهانی نفرستاده که دلالت کند بر اینکه در ما ورای آنها مسمیاتی وجود دارد، تا در نتیجه الوهیت را برای آنها ثابت نموده عبادت شما و آنها را تصحیح نماید. ۵ - ویعبدون من دون الله ما لم ینزل به سلطـنا. . آنها غیر از خداوند، چیزهایی را می پرستند که او هیچ گونه دلیلی بر آن نازل نکرده است، و چیزهایی را که علم و آگاهی به آن ندارند! و برای ستمگران ، یاور و راهنمایی نیست۶- ام انزلنا علیهم سلطـنا. . آیا ما دلیل محکمی بر آنان فرستادیم که از شرکشان سخن می گوید (و آن را موجه می شمارد)؟" ام" در اینجا برای استفهام است، و استفهام جنبه انکاری و توبیخ را دارد یعنی پیروی از این راه و رسم یا باید به خاطر ندای فطرت باشد، یا حکم عقل ، یا فرمان خدا، اما وجدان و فطرت آنها که در شدائد و سختیها آشکار می شود فریاد توحید می کشد، عقل نیز می گوید باید به سراغ کسی رفت که" واهب النعم" است.باقی می ماند حکم خدا که در این آیه مورد نفی قرار گرفته که ما هرگز چنین دستوری به آنها نداده ایم، بنا بر این آنها در این اعتقاد خود به هیچ اصل قابل قبولی متکی نیستند."سلطان" به معنی چیزی است که مایه سلطه و پیروزی می گردد و در اینجا به معنی دلیل محکم و قانع کننده است.تعبیر به" یتکلم" (سخن می گوید) یک نوع تعبیر مجازی است که به هنگام روشن بودن یک دلیل تعبیر می کنیم: " این دلیلی است گویا که با انسان حرف می زند".بعضی از مفسران احتمال داده اند که" سلطان" در اینجا به معنی فرشته ای است صاحب قدرت که در این صورت تکلم به معنی حقیقی خواهد بود، یعنی ما فرشته ای که پیام آور شرک باشد برای آنها نفرستادیم تا با آنها در این زمینه سخن گوید. ولی این تفسیر روشنتر است. ۷- ان هی الا اسماء سمیتموها انتم وءاباؤکم ما انزل الله بها من سلطـن ان یتبعون الا الظن وما تهوی الانفس ولقد جاءهم من ربهم الهدی. اینها فقط نامهایی است که شما و پدرانتان بر آنها گذاشته اید (نامهایی بی محتوا و اسمهایی بی مسمی)، و هرگز خداوند دلیل و حجتی بر آن نازل نکرده آنان فقط از گمانهای بی اساس و هوای نفس پیروی می کنند در حالی که هدایت از سوی پروردگارشان برای آنها آمده است!
۱- سنلقی فی قلوب الذین کفروا الرعب بمآ اشرکوا بالله ما لم ینزل به سلطـنا. . بزودی در دلهای کافران، بخاطر اینکه بدون دلیل، چیزهایی را برای خدا همتا قرار دادند، رعب و ترس می افکنیم و جایگاه آنها، آتش است و چه بد جایگاهی است جایگاه ستمکاران۲- وکیف اخاف مآ اشرکتم ولاتخافون انکم اشرکتم بالله ما لم ینزل به علیکم سلطـنا. . چگونه من از بتهای شما بترسم؟! در حالی که شما از این نمی ترسید که برای خدا، همتایی قرار داده اید که هیچ گونه دلیلی درباره آن، بر شما نازل نکرده است! (راست بگویید) کدام یک از این دو دسته ( بت پرستان و خداپرستان)، شایسته تر به ایمنی (از مجازات ) هستند اگر می دانید؟!مقصود از «تنزیل» می تواند «ایجاد کردن» باشد.یعنی خداوند هیچ دلیل و برهانی برای شرک نیاورده است. در این صورت، مقصود از «سلطان»، اعم از براهین عقلی و نقلی است و نیز می تواند مقصود از «تنزیل»، نازل کردن معارف دین و احکام الهی باشد. در این صورت، مقصود از «سلطان»، برهان نقلی می باشد. برداشت مذکور، مبتنی بر معنای اول است.قل انما حرم ربی الفوحش... وان تشرکوا بالله ما لم ینزل به سلطـنا..... بگو: «خداوند، تنها اعمال زشت را، چه آشکار باشد چه پنهان، حرام کرده است و (همچنین) گناه و ستم بناحق را و اینکه چیزی را که خداوند دلیلی برای آن نازل نکرده، شریک او قرار دهید و به خدا مطلبی نسبت دهید که نمی دانید.»۳- . اتجـدلوننی فی اسمآء سمیتموهآ انتم وءابآؤکم مانزل الله بها من سلطـن. . آیا با من در مورد نامهایی مجادله می کنید که شما و پدرانتان (بعنوان معبود و خدا، بر بتها) گذارده اید، در حالی که خداوند هیچ دلیلی درباره آن نازل نکرده است؟ما تعبدون من دونه الا اسمآء سمیتموهآ انتم وءابآؤکم مآ انزل الله بها من سلطـن. . این معبودهایی که غیر از خدا می پرستید، چیزی جز اسمهایی (بی مسما) که شما و پدرانتان آنها را خدا نامیده اید، نیست خداوند هیچ دلیلی بر آن نازل نکرده حکم تنها از آن خداست فرمان داده که غیر از او را نپرستید! این است آیین پابرجا ولی بیشتر مردم نمی دانند
استدلال یوسف
یوسف علیه السّلام در رد پرستش آلهه و اثبات توحید عبادی استدلال میکند.۴- " ما تعبدون من دونه الا اسماء سمیتموها انتم و آباؤکم ما انزل الله بها من سلطان ان الحکم الا لله امر الا تعبدوا الا ایاه... "یوسف علیه السّلام نخست خطاب را به دو رفیق زندانیش اختصاص داد و سپس عمومیش کرد، چون حکمی که در آن خطابست اختصاص به آن دو نداشته، بلکه همه بت پرستان با آن دو نفر شرکت داشته اند.و تعبیر" ما تعبدون الا اسماء" کنایه از این است که مسمیاتی در وراء این اسماء وجود ندارد، و در نتیجه عبادت ایشان در مقابل اسمایی از قبیل اله آسمان و اله زمین و اله دریا و اله خشکی و اله پدر و اله مادر و اله فرزند و نظایر آن صورت می گیرد.و این معنا (که در ورای این اسماء مسمیاتی وجود ندارد) را با جمله" انتم و آباؤکم" تاکید نمود، چه از این جمله حصر استفاده می شود، و معنایش این است که این اسامی را غیر خود شما کسی وضع نکرده، تنها شما و پدرانتان آنها را وضع نموده اید.آن گاه برای بار دوم این معنا را با جمله" ما انزل الله بها من سلطان" تاکید کرد، چون" سلطان" به معنای برهان است چون برهان بر عقول سلطنت دارد، و معنای جمله این است که: خداوند در باره این اسماء و این نامگذاریها برهانی نفرستاده که دلالت کند بر اینکه در ما ورای آنها مسمیاتی وجود دارد، تا در نتیجه الوهیت را برای آنها ثابت نموده عبادت شما و آنها را تصحیح نماید. ۵ - ویعبدون من دون الله ما لم ینزل به سلطـنا. . آنها غیر از خداوند، چیزهایی را می پرستند که او هیچ گونه دلیلی بر آن نازل نکرده است، و چیزهایی را که علم و آگاهی به آن ندارند! و برای ستمگران ، یاور و راهنمایی نیست۶- ام انزلنا علیهم سلطـنا. . آیا ما دلیل محکمی بر آنان فرستادیم که از شرکشان سخن می گوید (و آن را موجه می شمارد)؟" ام" در اینجا برای استفهام است، و استفهام جنبه انکاری و توبیخ را دارد یعنی پیروی از این راه و رسم یا باید به خاطر ندای فطرت باشد، یا حکم عقل ، یا فرمان خدا، اما وجدان و فطرت آنها که در شدائد و سختیها آشکار می شود فریاد توحید می کشد، عقل نیز می گوید باید به سراغ کسی رفت که" واهب النعم" است.باقی می ماند حکم خدا که در این آیه مورد نفی قرار گرفته که ما هرگز چنین دستوری به آنها نداده ایم، بنا بر این آنها در این اعتقاد خود به هیچ اصل قابل قبولی متکی نیستند."سلطان" به معنی چیزی است که مایه سلطه و پیروزی می گردد و در اینجا به معنی دلیل محکم و قانع کننده است.تعبیر به" یتکلم" (سخن می گوید) یک نوع تعبیر مجازی است که به هنگام روشن بودن یک دلیل تعبیر می کنیم: " این دلیلی است گویا که با انسان حرف می زند".بعضی از مفسران احتمال داده اند که" سلطان" در اینجا به معنی فرشته ای است صاحب قدرت که در این صورت تکلم به معنی حقیقی خواهد بود، یعنی ما فرشته ای که پیام آور شرک باشد برای آنها نفرستادیم تا با آنها در این زمینه سخن گوید. ولی این تفسیر روشنتر است. ۷- ان هی الا اسماء سمیتموها انتم وءاباؤکم ما انزل الله بها من سلطـن ان یتبعون الا الظن وما تهوی الانفس ولقد جاءهم من ربهم الهدی. اینها فقط نامهایی است که شما و پدرانتان بر آنها گذاشته اید (نامهایی بی محتوا و اسمهایی بی مسمی)، و هرگز خداوند دلیل و حجتی بر آن نازل نکرده آنان فقط از گمانهای بی اساس و هوای نفس پیروی می کنند در حالی که هدایت از سوی پروردگارشان برای آنها آمده است!
wikifeqh: منشأ_برهان_(قرآن)