[ویکی فقه] تنعیم در دو فرسخی مکه و در حل (یعنی خارج از منطقه حرم) واقع شده و میقات اهل مکه است و آنان برای عمره از آنجا محرم می شوند و چاههای آبی در آنجا بوده است. امروز در اثر توسعه شهر مکه، تنعیم در داخل شهر قرار گرفته و در آنجا مسجد مجللی به همین نام ساخته شده است و چون ادنی الحل» است، یعنی نزدیک ترین محلی است که حرم تمام می شود و حل آغاز می شود، حاضران در مکه می توانند برای عمره از آنجا محرم شوند.
نخستین منزلی که کاروان امام حسین (علیه السلام) بعد از خروج از مکه در آن توقف کرد منزل تنعیم بود. به نقل ابومخنف در این منزل امام حسین (علیه السلام) با قافله ای مواجه شد که از جانب حاکم یمن، بحیربن ریسان حمیری به دربار یزید در حرکت بود. آن کاروان حامل ورس (نام فارسی ورس، اسپرک است که در سرزمین یمن می روید و گیاهی است که دانه آن مانند دانه کنجد است. علامه شعرانی درباره آن می گوید: از تحف یمن است و در همانجا روید و رشته ها دارد چون زعفران، و تخم آن مانند کنجد است و رنگی زرد و زیبا دارد.) و لباس های (جدید و زیبا) بود که برای یزید برده می شد.امام حسین (علیه السلام) به آن کاروان را (به نفع نهضت) تصاحب کرد. آنگاه به شترداران (که شترانشان را برای حمل اموال، کرایه داده بودند) فرمود: ما شما را مجبور نمی کنیم: هرکدام از شما که دوست داشته باشد تا سرزمین عراق همراه ما بیاید، با او خوشرفتاری کرده، تمام کرایه اش را می پردازیم و هر کدام از شما که بخواهد همین جا از ما جدا شود، به اندازه مسافتی که طی کرده، کرایه اش را می دهیم.سپس آنهایی که (از همان جا) امام را رها کردند، حسابشان مشخص شد و امام کرایه شان را به طور کامل پرداخت کرد؛ اما به آنهایی که او را همراهی کردند، علاوه بر کرایه معمولی شان، خلعتی (جامه ای) نیز عطا فرمود. سید بن طاووس نیز از تصاحب اموال توسط امام سخن به میان آورده، می گوید: امام در تنعیم قافله ای را که از طرف والی یمن، بحیربن ریسان حمیری، هدایایی برای یزید بن معاویه می برد، دید و فرمود که هدیه ها را از آنها گرفتند؛ زیرا حکم و سلطنت امور مسلمانان (در آن عصر) به عهده امام حسین (علیه السلام) بود (و او امام امت رسول الله بود). اما شیخ مفید از بیت المال بودن اموال کاروان و تصاحب آن، سخنی به میان نیاورده و تنها گفته است وقتی که امام حسین (علیه السلام) به تنعیم رسید، با کاروانی برخورد کرد که از یمن می آمد و امام از اهل کاروان، شترانی را برای حمل بار و سوار شدن همراهانش کرایه کرد.
اقدام حماسی یا راهزنی
یکی از عاشورا پژوهان معاصر، این اقدام منسوب به امام حسین (علیه السلام) را «راهزنی و گردنه گیری» دانسته و آن را از موارد تحریف در حادثه عاشورا معرفی کرده که ساخته و پرداخته بنی امیه و بخشی از «تهاجم تبلیغاتی و جنگ روانی» آنان بوده است. او دلایلی در رد و نفی این داستان از لحاظ سندی و محتوایی مطرح کرده است. ملاحظاتی بر این دیدگاه به نظر می رسد که برخی از آنها را به اختصار در اینجا می آوریم:
← مردودبودن اسلام خلافتی
۱. ↑ حموی، یاقوت، معجم البلدان، ج۲، ص۴۹.
...
نخستین منزلی که کاروان امام حسین (علیه السلام) بعد از خروج از مکه در آن توقف کرد منزل تنعیم بود. به نقل ابومخنف در این منزل امام حسین (علیه السلام) با قافله ای مواجه شد که از جانب حاکم یمن، بحیربن ریسان حمیری به دربار یزید در حرکت بود. آن کاروان حامل ورس (نام فارسی ورس، اسپرک است که در سرزمین یمن می روید و گیاهی است که دانه آن مانند دانه کنجد است. علامه شعرانی درباره آن می گوید: از تحف یمن است و در همانجا روید و رشته ها دارد چون زعفران، و تخم آن مانند کنجد است و رنگی زرد و زیبا دارد.) و لباس های (جدید و زیبا) بود که برای یزید برده می شد.امام حسین (علیه السلام) به آن کاروان را (به نفع نهضت) تصاحب کرد. آنگاه به شترداران (که شترانشان را برای حمل اموال، کرایه داده بودند) فرمود: ما شما را مجبور نمی کنیم: هرکدام از شما که دوست داشته باشد تا سرزمین عراق همراه ما بیاید، با او خوشرفتاری کرده، تمام کرایه اش را می پردازیم و هر کدام از شما که بخواهد همین جا از ما جدا شود، به اندازه مسافتی که طی کرده، کرایه اش را می دهیم.سپس آنهایی که (از همان جا) امام را رها کردند، حسابشان مشخص شد و امام کرایه شان را به طور کامل پرداخت کرد؛ اما به آنهایی که او را همراهی کردند، علاوه بر کرایه معمولی شان، خلعتی (جامه ای) نیز عطا فرمود. سید بن طاووس نیز از تصاحب اموال توسط امام سخن به میان آورده، می گوید: امام در تنعیم قافله ای را که از طرف والی یمن، بحیربن ریسان حمیری، هدایایی برای یزید بن معاویه می برد، دید و فرمود که هدیه ها را از آنها گرفتند؛ زیرا حکم و سلطنت امور مسلمانان (در آن عصر) به عهده امام حسین (علیه السلام) بود (و او امام امت رسول الله بود). اما شیخ مفید از بیت المال بودن اموال کاروان و تصاحب آن، سخنی به میان نیاورده و تنها گفته است وقتی که امام حسین (علیه السلام) به تنعیم رسید، با کاروانی برخورد کرد که از یمن می آمد و امام از اهل کاروان، شترانی را برای حمل بار و سوار شدن همراهانش کرایه کرد.
اقدام حماسی یا راهزنی
یکی از عاشورا پژوهان معاصر، این اقدام منسوب به امام حسین (علیه السلام) را «راهزنی و گردنه گیری» دانسته و آن را از موارد تحریف در حادثه عاشورا معرفی کرده که ساخته و پرداخته بنی امیه و بخشی از «تهاجم تبلیغاتی و جنگ روانی» آنان بوده است. او دلایلی در رد و نفی این داستان از لحاظ سندی و محتوایی مطرح کرده است. ملاحظاتی بر این دیدگاه به نظر می رسد که برخی از آنها را به اختصار در اینجا می آوریم:
← مردودبودن اسلام خلافتی
۱. ↑ حموی، یاقوت، معجم البلدان، ج۲، ص۴۹.
...
wikifeqh: منزل_تنعیم