منبع پرتو ایکس بسیار روشن ( انگلیسی: Ultraluminous X - ray source ) یا ( ULX ) یک منبع نجومی از پرتوهای ایکس است که درخشندگی کمتری نسبت به هسته های فعال کهکشانی دارد، اما از هر فرایند ستاره ای شناخته شده ( بیش از ۱۰۳۹ erg/s یا ۱۰۳۲ وات ) درخشان تر است. به صورت همسانگرد تابش می کند ( در همه جهات یکسان ) . معمولاً در هر کهکشان حدود یک ULX در کهکشان هایی وجود دارد که میزبان آن ها هستند، اما برخی کهکشان ها دارای تعداد زیادی هستند. نشان داده نشده است که کهکشان راه شیری حاوی ULX باشد، اگرچه اس اس ۴۳۳ ممکن است یک منبع احتمالی باشد. علاقه اصلی به ULXها از درخشندگی آنها بیشتر از درخشندگی ادینگتون ستارگان نوترونی و حتی سیاهچاله های ستاره ای ناشی می شود. معلوم نیست ULXها چه قدرت هایی دارند. مدل ها شامل گسیل پرتوهای اجرام جرم ستاره ای، برافزایش سیاه چاله های با جرم متوسط و انتشار فوق ادینگتون هستند.
ULXها اولین بار در دهه ۱۹۸۰ توسط رصدخانه اینشتین کشف شدند. مشاهدات بعدی توسط ROSAT انجام شد. رصدخانه های پرتو ایکس XMM - Newton و Chandra که وضوح طیفی و زاویه ای بسیار بیشتری دارند، پیشرفت زیادی کرده است. بررسی ULXها توسط مشاهدات چاندرا نشان می دهد که تقریباً یک ULX در هر کهکشان در کهکشان هایی وجود دارد که میزبان ULXها هستند ( بیشتر آنها چنین نیستند ) . ULXها در همه انواع کهکشان ها، از جمله کهکشان های بیضوی یافت می شوند، اما در کهکشان های ستاره ساز و کهکشان های برهم کنش گرانشی بیشتر هستند. ده ها درصد از ULXها در واقع اختروش های پس زمینه هستند. احتمال اینکه یک ULX منبع پس زمینه باشد در کهکشان های بیضوی بزرگتر از کهکشان های مارپیچی است.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفULXها اولین بار در دهه ۱۹۸۰ توسط رصدخانه اینشتین کشف شدند. مشاهدات بعدی توسط ROSAT انجام شد. رصدخانه های پرتو ایکس XMM - Newton و Chandra که وضوح طیفی و زاویه ای بسیار بیشتری دارند، پیشرفت زیادی کرده است. بررسی ULXها توسط مشاهدات چاندرا نشان می دهد که تقریباً یک ULX در هر کهکشان در کهکشان هایی وجود دارد که میزبان ULXها هستند ( بیشتر آنها چنین نیستند ) . ULXها در همه انواع کهکشان ها، از جمله کهکشان های بیضوی یافت می شوند، اما در کهکشان های ستاره ساز و کهکشان های برهم کنش گرانشی بیشتر هستند. ده ها درصد از ULXها در واقع اختروش های پس زمینه هستند. احتمال اینکه یک ULX منبع پس زمینه باشد در کهکشان های بیضوی بزرگتر از کهکشان های مارپیچی است.
