[ویکی فقه] اهل تسنن بر اثر تعصب و لجاجت، جمع بین نماز ظهر و عصر، و همچنین نماز مغرب و عشاء را به عنوان ایراد بزرگ بر شیعه، عنوان می کنند! غافل از آنکه در کتابهای اصیل خودشان، جواز آن ثابت شده است.
می دانیم که اهل تسنن انجام نماز ظهر و عصر و مغرب و عشاء را پشت سرهم باطل می دانند، و می گویند: واجب است هر کدام از چهار نماز مذکور را در وقت خود خواند و بین نماز ظهر و عصر، فاصله انداخت و همچنین بین نماز مغرب و عشاء. دکتر تیجانی سماوی می گوید: من که سنّی بودم، بر همین اساس، نماز می خواندم و انجام نماز ظهر و عصر و همچنین نماز مغرب و عشاء را پشت سرهم باطل می دانستم. هنگامی که وارد نجف اشرف شدم، و با راهنمائی دوستم به محضر آیت الله شهید سیدمحمدباقر صدر (رحمة الله علیه) رسیدم، هنگام ظهر شد، آقای صدر به سوی مسجد روانه شد، من و حاضران نیز به آن مسجد رفتیم و مشغول نماز شدیم، دیدم آقای صدر بعد از نماز ظهر با فاصله اندکی، نماز عصر را خواند، من در شرائطی و در مکانی بودم که نمی توانستم از صف خارج گردم، و این نخستین بار بود که نماز عصر را پشت سر نماز ظهر خواندم، ولی در فشار روحی بودم که آیا نماز عصرم درست است؟ آن روز مهمان شهید صدر (رحمة الله علیه) بودم، فرصتی بدست آمد، در حضور آقای صدر بودم، پرسیدم: «آیا روا است که مسلمانی، دو نماز واجب را هنگام ضرورت با هم انجام دهد؟»شهید صدر: آری جایز است انجام دو فریضه (نماز ظهر و عصر، و همچنین نماز مغرب و عشاء) را پشت سرهم در همه حالات و بدون ضرورت، انجام داد؟پرسیدم: دلیل شما بر این فتوا چیست؟
دلیل جمع بین دو نماز
شهید صدر: «زیرا رسول خدا (صلی اللّه علیه وآله وسلّم) در مدینه در غیر سفر و بی آنکه خوفی در میان باشد یا باران ببارد و یا ضرورتی اقتضا کند، نماز ظهر و عصر، و همچنین نماز مغرب و عشاء را پشت سرهم خواندند، و این کار به خاطر آن بود که مشقّت را از ما بردارد، و چنین عملی بحمدالله به عقیده ما از طریق امامان معصوم (علیهم السّلام) ثابت است، و همچنین در نزد شما اهل تسنن نیز (از طریق سنت) ثابت است». من تعجّب کردم که چطور در نزد ما ثابت است، با این که تا آن روز، آن را نشنیده بودم، و هیچکس از اهل تسنّن را ندیده بودم که به آن عمل کند، بلکه به عکس می گفتند: اگر نماز یک دقیقه قبل از اذان، واقع شود باطل است، تا چه رسد به این که کسی مثلاً نماز عصر را ساعاتی قبل از وقتش پس از نماز ظهر بخواند، یا نماز عشاء را بعد از نماز مغرب انجام دهد، چنین کاری در نزد ما، ناآشنا و باطل بود. آقای صدر، از چهره ام دریافت که من تعجّب کرده ام که چطور انجام نماز ظهر و عصر و نماز مغرب و عشاء، پشت سرهم جایز است؟ هماندم به یکی از طلاّب حاضر اشاره کرد، او برخاست و دو جلد کتاب را نزدم آورد، دیدم کتاب «صحیح مسلم» و «صحیح بخاری» است، آقای صدر، به آن طلبه دستور داد که مرا به احادیثی که مربوط به جمع بین دو فریضه است و در آن دو کتاب آمده، آگاه سازد.
تردید و تحقیق
من در آن دو کتاب خواندم که رسول خدا (صلی اللّه علیه وآله وسلّم) نماز ظهر و عصر، و مغرب و عشاء را پشت سرهم، بدون خوف و بارندگی و هرگونه ضرورت دیگر خوانده است، و در کتاب «صحیح مسلم» یک «باب کامل» در این خصوص یافتم، همچنان شگفت زده و حیران بودم، خدایا چه می بینم، در دلم این شک راه یافت که شاید این دو کتاب «صحیح مسلم و بخاری» که در این جا وجود دارد، تحریف شده باشد و دو کتاب اصلی نباشد، و در دلم می گفتم وقتی که به تونس بازگشتم، در آن جا به این دو کتاب مراجعه کرده، دقیقاً این موضوع را پی گیری خواهم کرد. در این هنگام، شهید صدر از من پرسید: «بعد از این دلیل، اکنون چه رای داری؟»گفتم: «شما بر حقّ هستید و راستگو می باشید...» ، از آقای صدر تشکّر کردم، ولی در دلم قانع نشده بودم، تا این که به کشور تونس (وطنم) بازگشتم، و کتابهای «صحیح مسلم و صحیح بخاری» و...را از سر فرصت بدست آوردم و دقیقاً مورد بررسی قرار دادم و کاملاً قانع شدم که خواندن نماز ظهر و عصر، و همچنین نماز مغرب و عشاء، پشت سرهم بدون هرگونه ضرورت، اشکال ندارد، چنانکه پیامبر (صلی اللّه علیه وآله وسلّم) چنین کاری را انجام داده است.
سند دلیل در کتب اهل سنت
...
می دانیم که اهل تسنن انجام نماز ظهر و عصر و مغرب و عشاء را پشت سرهم باطل می دانند، و می گویند: واجب است هر کدام از چهار نماز مذکور را در وقت خود خواند و بین نماز ظهر و عصر، فاصله انداخت و همچنین بین نماز مغرب و عشاء. دکتر تیجانی سماوی می گوید: من که سنّی بودم، بر همین اساس، نماز می خواندم و انجام نماز ظهر و عصر و همچنین نماز مغرب و عشاء را پشت سرهم باطل می دانستم. هنگامی که وارد نجف اشرف شدم، و با راهنمائی دوستم به محضر آیت الله شهید سیدمحمدباقر صدر (رحمة الله علیه) رسیدم، هنگام ظهر شد، آقای صدر به سوی مسجد روانه شد، من و حاضران نیز به آن مسجد رفتیم و مشغول نماز شدیم، دیدم آقای صدر بعد از نماز ظهر با فاصله اندکی، نماز عصر را خواند، من در شرائطی و در مکانی بودم که نمی توانستم از صف خارج گردم، و این نخستین بار بود که نماز عصر را پشت سر نماز ظهر خواندم، ولی در فشار روحی بودم که آیا نماز عصرم درست است؟ آن روز مهمان شهید صدر (رحمة الله علیه) بودم، فرصتی بدست آمد، در حضور آقای صدر بودم، پرسیدم: «آیا روا است که مسلمانی، دو نماز واجب را هنگام ضرورت با هم انجام دهد؟»شهید صدر: آری جایز است انجام دو فریضه (نماز ظهر و عصر، و همچنین نماز مغرب و عشاء) را پشت سرهم در همه حالات و بدون ضرورت، انجام داد؟پرسیدم: دلیل شما بر این فتوا چیست؟
دلیل جمع بین دو نماز
شهید صدر: «زیرا رسول خدا (صلی اللّه علیه وآله وسلّم) در مدینه در غیر سفر و بی آنکه خوفی در میان باشد یا باران ببارد و یا ضرورتی اقتضا کند، نماز ظهر و عصر، و همچنین نماز مغرب و عشاء را پشت سرهم خواندند، و این کار به خاطر آن بود که مشقّت را از ما بردارد، و چنین عملی بحمدالله به عقیده ما از طریق امامان معصوم (علیهم السّلام) ثابت است، و همچنین در نزد شما اهل تسنن نیز (از طریق سنت) ثابت است». من تعجّب کردم که چطور در نزد ما ثابت است، با این که تا آن روز، آن را نشنیده بودم، و هیچکس از اهل تسنّن را ندیده بودم که به آن عمل کند، بلکه به عکس می گفتند: اگر نماز یک دقیقه قبل از اذان، واقع شود باطل است، تا چه رسد به این که کسی مثلاً نماز عصر را ساعاتی قبل از وقتش پس از نماز ظهر بخواند، یا نماز عشاء را بعد از نماز مغرب انجام دهد، چنین کاری در نزد ما، ناآشنا و باطل بود. آقای صدر، از چهره ام دریافت که من تعجّب کرده ام که چطور انجام نماز ظهر و عصر و نماز مغرب و عشاء، پشت سرهم جایز است؟ هماندم به یکی از طلاّب حاضر اشاره کرد، او برخاست و دو جلد کتاب را نزدم آورد، دیدم کتاب «صحیح مسلم» و «صحیح بخاری» است، آقای صدر، به آن طلبه دستور داد که مرا به احادیثی که مربوط به جمع بین دو فریضه است و در آن دو کتاب آمده، آگاه سازد.
تردید و تحقیق
من در آن دو کتاب خواندم که رسول خدا (صلی اللّه علیه وآله وسلّم) نماز ظهر و عصر، و مغرب و عشاء را پشت سرهم، بدون خوف و بارندگی و هرگونه ضرورت دیگر خوانده است، و در کتاب «صحیح مسلم» یک «باب کامل» در این خصوص یافتم، همچنان شگفت زده و حیران بودم، خدایا چه می بینم، در دلم این شک راه یافت که شاید این دو کتاب «صحیح مسلم و بخاری» که در این جا وجود دارد، تحریف شده باشد و دو کتاب اصلی نباشد، و در دلم می گفتم وقتی که به تونس بازگشتم، در آن جا به این دو کتاب مراجعه کرده، دقیقاً این موضوع را پی گیری خواهم کرد. در این هنگام، شهید صدر از من پرسید: «بعد از این دلیل، اکنون چه رای داری؟»گفتم: «شما بر حقّ هستید و راستگو می باشید...» ، از آقای صدر تشکّر کردم، ولی در دلم قانع نشده بودم، تا این که به کشور تونس (وطنم) بازگشتم، و کتابهای «صحیح مسلم و صحیح بخاری» و...را از سر فرصت بدست آوردم و دقیقاً مورد بررسی قرار دادم و کاملاً قانع شدم که خواندن نماز ظهر و عصر، و همچنین نماز مغرب و عشاء، پشت سرهم بدون هرگونه ضرورت، اشکال ندارد، چنانکه پیامبر (صلی اللّه علیه وآله وسلّم) چنین کاری را انجام داده است.
سند دلیل در کتب اهل سنت
...
wikifeqh: مناظره_درباره_جواز_جمع_بین_دو_نماز