[ویکی فقه] مناظره درباره بیان رؤیت خدا در قرآن. رؤیت خداوند متعال که ذات پاکش نه جسم است و نه مکان دارد، با چشم سر ممکن نیست ولی با چشم دل و شهود روحانی امکان پذیر است. و سوال حضرت موسی (علیه السلام) در باب رؤیت خداوند شاید بخاطر این بود که در میان قومش افرادی این گونه تردید و سؤال را داشتند، و موسی (علیه السلام) برای هدایت آنها، این گونه سؤالات را از خدا می نمود، تا پاسخ عینی خداوند، قوم او را از گمراهی نجات دهد.
در یکی از مجالس که جمعی از مؤمنین حضور داشتند، بین یک نفر دانشجو و یک نفر روحانی، مناظره علمی زیر، رخ داد:دانشجو: در چندین مورد از قرآن، از جمله در آیه ۱۴۳ سوره اعراف چنین می خوانیم که موسی (علیه السلام) به خدا عرض کرد: «رب ارنی انظر الیک؛ پروردگارا خودت را به من نشان بده تا تو را ببینم»؛ ولی خداوند در پاسخ او فرمود: «لن ترانی؛ هرگز مرا نخواهی دید». (در آیاتی دیگر نیز این مطلب آمده است: ) سؤال من این است: با این که ذات پاک خدا، نه جسم است و نه مکان دارد، و نه قابل رؤیت است، حضرت موسی (علیه السلام) که از پیامبران اولوالعزم و بزرگ است، چرا این سؤال را کرد؟ با این که چنین سؤالی حتّی از افراد عادی، ناپسند است.روحانی: احتمال دارد که منظور از تقاضای موسی (علیه السلام) مشاهده با چشم دل است، نه مشاهد با چشم سر، موسی (علیه السلام) با این تقاضا می خواست، به یک شهود کامل روحی و فکری برسد، یعنی: «خدایا به گونه ای کن که قلبم سرشار از یقین گردد، که گوئی تو را می نگرم»، (چنان که حضرت ابراهیم (علیه السلام) در مورد دریافت حقیقت معاد، چنین تقاضائی نمود. ) و بسیار می شود که کلمه «رؤیت» در این معنی به کار می رود، مثلاً می گوئیم: «من در خودم این قدرت را می بینم که فلان کار را انجام دهم»، در حالی که قدرت، قابل دیدن نیست، بلکه منظور این است که من به وضوح، این حالت را در خودم می یابم.
تقاضا از زبان قوم
دانشجو: چنین تفسیری برخلاف ظاهر آیه است، زیرا ظاهر واژه «ارنی؛ خودت را به من نشان بده...»، مشاهده با چشم سر است، وانگهی از جواب خداوند که می فرماید: «لن ترانی؛ هرگز مرا نخواهی دید»، فهمیده می شود که تقاضای موسی (علیه السلام) مشاهده با چشم سر بوده است، و اگر منظور شهود روحی و فکری، و دیدار باطنی بود، نمی بایست که جواب خدا به موسی (علیه السلام) منفی باشد، زیرا خداوند چنین شهودی را به بندگان برجسته اش خواهد داد.روحانی: فرض می کنیم که موسی (علیه السلام) تقاضای دیدن ذات پاک خدا نموده است، چنان که از ظاهر عبارت فهمیده می شود، ولی اگر به تاریخ ماجرا توجه کنیم، چنین به دست می آوریم که تقاضای موسی (علیه السلام) از زبان قوم خود بود، آن حضرت آن چنان در برابر فشار و اصرار قوم قرار گرفت که ناگزیر از زبان آنها این تقاضا را کرد.
← تفسیر آیه کریمه
۱. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۱۴۳.
...
در یکی از مجالس که جمعی از مؤمنین حضور داشتند، بین یک نفر دانشجو و یک نفر روحانی، مناظره علمی زیر، رخ داد:دانشجو: در چندین مورد از قرآن، از جمله در آیه ۱۴۳ سوره اعراف چنین می خوانیم که موسی (علیه السلام) به خدا عرض کرد: «رب ارنی انظر الیک؛ پروردگارا خودت را به من نشان بده تا تو را ببینم»؛ ولی خداوند در پاسخ او فرمود: «لن ترانی؛ هرگز مرا نخواهی دید». (در آیاتی دیگر نیز این مطلب آمده است: ) سؤال من این است: با این که ذات پاک خدا، نه جسم است و نه مکان دارد، و نه قابل رؤیت است، حضرت موسی (علیه السلام) که از پیامبران اولوالعزم و بزرگ است، چرا این سؤال را کرد؟ با این که چنین سؤالی حتّی از افراد عادی، ناپسند است.روحانی: احتمال دارد که منظور از تقاضای موسی (علیه السلام) مشاهده با چشم دل است، نه مشاهد با چشم سر، موسی (علیه السلام) با این تقاضا می خواست، به یک شهود کامل روحی و فکری برسد، یعنی: «خدایا به گونه ای کن که قلبم سرشار از یقین گردد، که گوئی تو را می نگرم»، (چنان که حضرت ابراهیم (علیه السلام) در مورد دریافت حقیقت معاد، چنین تقاضائی نمود. ) و بسیار می شود که کلمه «رؤیت» در این معنی به کار می رود، مثلاً می گوئیم: «من در خودم این قدرت را می بینم که فلان کار را انجام دهم»، در حالی که قدرت، قابل دیدن نیست، بلکه منظور این است که من به وضوح، این حالت را در خودم می یابم.
تقاضا از زبان قوم
دانشجو: چنین تفسیری برخلاف ظاهر آیه است، زیرا ظاهر واژه «ارنی؛ خودت را به من نشان بده...»، مشاهده با چشم سر است، وانگهی از جواب خداوند که می فرماید: «لن ترانی؛ هرگز مرا نخواهی دید»، فهمیده می شود که تقاضای موسی (علیه السلام) مشاهده با چشم سر بوده است، و اگر منظور شهود روحی و فکری، و دیدار باطنی بود، نمی بایست که جواب خدا به موسی (علیه السلام) منفی باشد، زیرا خداوند چنین شهودی را به بندگان برجسته اش خواهد داد.روحانی: فرض می کنیم که موسی (علیه السلام) تقاضای دیدن ذات پاک خدا نموده است، چنان که از ظاهر عبارت فهمیده می شود، ولی اگر به تاریخ ماجرا توجه کنیم، چنین به دست می آوریم که تقاضای موسی (علیه السلام) از زبان قوم خود بود، آن حضرت آن چنان در برابر فشار و اصرار قوم قرار گرفت که ناگزیر از زبان آنها این تقاضا را کرد.
← تفسیر آیه کریمه
۱. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۱۴۳.
...
wikifeqh: مناظره_درباره_بیان_رویت_خدا_در_قرآن