مقتل نگاری قرن دوم تا هفتم

[ویکی فقه] در این مبحث به شناسایی و معرفی اجمالی مقتل ها و نگاشته های مربوط به عاشورا پرداخته شده است، در این دوره ( قرن دوم تا هفتم)، نگاشته های مربوط به عاشورا که از قرن دوم آغاز شده، از نظر کمیت، ابتدا سیر صعودی و سپس سیر نزولی داشته است. اوج این نگاشته ها در این مقطع در قرن های سوم و چهارم بوده و پس از قرن چهارم، رو به کاهش گذاشته است.
از میان آثار این دوره که برخی از آنها چاپ شده و برخی دیگر به صورت نسخه های خطی در کتابخانه های جهان نگهداری می شوند و یا از آنها اثری نمانده و تنها نام، یا برخی از گزارش های آنها را در برخی از نگاشته های بعدی می توان یافت، می توان به آثار ذیل اشاره کرد:
← مقاتل قرن دوم
در مطالعه و بررسی آثار مربوط به واقعه کربلا در این مقطع، گاه به آثاری هم برمی خوریم که در آنها به تاریخ عاشورا پرداخته نشده است؛ اما چون مشتمل بر اشعاری در رثا و عزای امام حسین (علیه السّلام) است و افزون بر قدمت بسیار، مؤلفانی داشته اند که ائمه (علیه السّلام) از آنها تمجید کرده اند، به نام آنها اشاره می کنیم:۱. المراثی، ابوالرمیح عمیر بن مالک خزاعی (حدود ۱۰۰ق) ؛۲. کتاب المراثی؛ جعفر بن عفان طائی (۱۵۰ق). وی از مرثیه سرایان شیعه در عصر امام صادق (علیه السّلام) است که به خاطر اشعاری که در سوگ امام حسین (علیه السّلام) به نزد آن حضرت قرائت کرد، مورد تمجید ایشان واقع شد. به گزارش ابن ندیم، کتاب مراثی وی، دویست برگ داشته است؛ ۳. مراثی الحسین (علیه السّلام)؛ ابوعبدالله محمد بن زیاد اعرابی (۲۳۰ق). به گزارش آقابزرگ تهرانی، نسخه ای مخطوط از این کتاب در کتابخانه خدیویه (دارالکتب المصریة) وجود دارد. یکی از پژوهشگران انگلیسی این اثر را با یک مقدمه و ملاحظاتی به چاب رسانده است؛ ۴. مراثی الحسین (علیه السّلام)؛ ابن حماد بن عمر بن کلیب مولی بنی عامر بن صعصعة؛ وی عصر بنی امیه و بنی عباس را درک کرده است ؛۵. کتاب المراثی؛ محمد بن عمران مرزبانی خراسانی (۳۸۴ق). این کتاب در حدود پانصد برگ بوده است.