مقتل

[ویکی شیعه] مَقْتَل، گزارش مکتوبی شامل تک نگاری های تاریخی و روایاتی پیرامون قتل و یا شهادت یکی از شخصیت های مطرح در تاریخ. مقتل نگاری میان شیعیان، بیشتر برای بیان شرح شهادت امامان معصوم(ع) و شخصیت های برجسته شیعه بوده است. به مرور زمان و در اثر رواج نگارش چنین آثاری پیرامون واقعه کربلا، استفاده از این اصطلاح منحصر به نقل رویدادهای مربوط به شهادت امام حسین(ع) و یارانش شد. محققان، اَصبَغ بن نُباتَه مُجاشِعِی را اولین مقتل نویس حادثه عاشورا می دانند.
مَقْتَل در لغت به معنای محلّ قتل، جای کشتن، و قتل گاه است و یا به جایی از بدن گفته می شود که ضربه به آن موجب مرگ گردد. در اصطلاح علم تاریخ به هر گزارش مکتوبی که حاوی مطالبی پیرامون قتل و یا شهادت یکی از شخصیت های مطرح در تاریخ باشد، مقتل می گویند.
مقتل، حاصل نوعی از تاریخ نویسی بر اساس تک نگاری است. تک نگاری حادثه ها، گونه ای از نوشته های تاریخی است که در ثبت وقایع مهم از آن استفاده می شود. چنین نوشته هایی اغلب پیرامون نقل وقایع روزهای پرحادثه و سرنوشت ساز شکل می گیرند و آن را با تمام جزئیات و بر اساس نظم زمانی نقل می کنند.

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از کتاب فرهنگ عاشورا است
مقتل در لغت به معنای هم به معنای محل قتل است. یعنی جایی و زمینی که کسی در آنجا کشته شده باشد. همچنین به عضوی از بدن نیز گفته می شود که اگر تیر یا تیغی بر آنجا وارد آید، سبب قتل شخص می شود.
مقتل در اصطلاح به کتابهایی گفته می شود که به شرح ماجرای کربلا و مصیبت قتل امام حسین علیه السلام می پردازد. به انگیزه زنده نگهداشتن یاد حادثه عاشورا و شهدای کربلا، از صدر اسلام تاکنون، همواره کتاب هایی به عنوان «مقتل » نوشته شده و می شود. شیخ آقا بزرگ تهرانی بیش از هفتاد کتاب را با همین عنوان نام می برد که به حادثه کربلا مربوط می شود و «مقتل » اصبغ بن نباته (از یاران علی علیه السلام) را اولین مقتلی می داند که نگاشته شده است.
نام برخی از مقتلهای معروف از این قرار است
جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
مجموعه کامل کتابهای مقتل امام حسین علیه السلام ( متن، ترجمه و صوت)