مفیستوفلس

مفیستوفلس نامی است که در ادبیات فولکلور آلمانی به شیطان داده اند. این نام مخصوصاً پس از نمایشنامه گوته به کاربرد فزاینده تری رسید. پیش از آن از مفیستوفلس به عنوان پیشکار اهریمن یاد می شد که وظیفه اش وسوسه و تحریک آدمیان بود. نام اصلی برگرفته از یونانی است که به این ترتیب که: مِ ( me ) کلمه ای منفی به معنای نه، فوس ( phos ) به معنی نور و فیلوس ( philus ) به معنی دوستدار است. در مجموع کلمه مفوستوفیلوس، معنی متنفر از نور داشته است که به مرور زمان و در محاوره به صورت امروزی تغییر یافته است. به عقیده جمعی از مفسرین اشاره به این نکته است که شیطان اعظم ( همانگونه که بر سر ایوب با خداوند شرط بست ) اینک وظیفه منحرف ساختن یکی دیگر از بندگان خداوند را به پیشکار خود می سپارد. پس اینجا ( در اثر فاوست گوته ) مفیستوفلس نه خود شیطان که تنها پیشکار وی به شمار می رود. اما قابل ذکر است که چندجا در متن فاوست از مفیستوفلس با عناوین انحصاری شیطان یاد شده. پس می توان او را تجسم شیطان دانست. [ ۱]
با وجود اینکه مفیستوفلس در مقابل فاوست به عنوان اهریمن و نماینده شیطان ظاهر می شود، منتقدان بر این عقیده هستند که وی به دنبال فاسد کردن انسان نیست بلکه برای خدمتگزاری نزد اشخاص نفرین شده می رود و پس از به انجام رساندن خدمات، روح آن ها را به دوزخ می فرستد. او در برابر فاوست ظاهر می شود زیرا گمان می کند که وی فاسد شده است یا در خطر فساد قرار گرفته است.