[ویکی فقه] مغالطه ایهام عکس، به معنای مغالطه حاصل از جابجایی مقدم و تالی، یا موضوع و محمول بدون تغییر در سور قضیه است.
مغالطه به دو قسم تقسیم می شود:۱. مغالطه لفظی؛۲. مغالطه معنوی.مغالطه معنوی بر دو قسم است:۱. نوع اول مغالطه ای است که در یک قضیه واقع شود؛۲. و نوع دوم مغالطه ای است که بین چند قضیه (به حسب تالیف آن ها) واقع می شود. مغالطه ای که به قضیه واحد متعلق است بر سه قسم است:۱. قسم اول موسوم به "ایهام انعکاس"؛۲. دوم "اخذ غیر ذاتی بجای ذاتی"۳. سوم "سوء اعتبار حمل" نام دارد.
توضیح اصطلاح
مراد از ایهام عکس یا ایهام انعکاس این است که به گونه ای عمل شود که گمان رود عکس یک قضیه بدون دخل و تصرف در کمّیت و کیفیت آن مانند اصل قضیه صادق است. و مغالطه ایهام عکس به این صورت است که فقط جای موضوع (محکوم علیه) و محمول (محکوم به) یا جای مقدم و تالی عوض شود و این گونه القا شود که حکم قضیه ای که به دست می آید در همه موارد همانند حکم قضیه اصل است، در حالی که اگر در قضیه حملیه بین موضوع و محمول نسبت تساوی نباشد، و در قضیه شرطیه هم تالی لازم مساوی مقدم نباشد، عکس قضیه بدون تصرف در سور قضیه حکم قضیه اصل را نخواهد داشت. این اشتباه ناشی از عدم تشخیص بین لازم و ملزوم و عام و خاص است و بیش تر در امور حسی واقع می شود.برای مثال، از قضیه " هر ثروتمندی خوش بخت است"، ممکن است کسی گمان برد که" هر خوش بختی باید ثروتمند باشد". در این مغالطه، محمول (محکوم به) جای موضوع (محکوم علیه) قرار داده شده بدون این که قانون عکس مستوی رعایت شود.
موارد مغالطه ایهام عکس
بدین سان، ازجمله موارد ایهام عکس عبارت است از:۱. قرار دان "محکوم به" یا محمول بجای "محکوم علیه" یا موضوع که مجموعا "جعل محکومٌ به مکان محکومٌ علیه" نام دارد.۲. قرار دان "محکوم علیه" یا موضوع بجای "محکوم به" یا محمول که "جعل محکومٌ علیه مکان محکومٌ به " نامیده می شود.
ایهام عکس نزد عوام
...
مغالطه به دو قسم تقسیم می شود:۱. مغالطه لفظی؛۲. مغالطه معنوی.مغالطه معنوی بر دو قسم است:۱. نوع اول مغالطه ای است که در یک قضیه واقع شود؛۲. و نوع دوم مغالطه ای است که بین چند قضیه (به حسب تالیف آن ها) واقع می شود. مغالطه ای که به قضیه واحد متعلق است بر سه قسم است:۱. قسم اول موسوم به "ایهام انعکاس"؛۲. دوم "اخذ غیر ذاتی بجای ذاتی"۳. سوم "سوء اعتبار حمل" نام دارد.
توضیح اصطلاح
مراد از ایهام عکس یا ایهام انعکاس این است که به گونه ای عمل شود که گمان رود عکس یک قضیه بدون دخل و تصرف در کمّیت و کیفیت آن مانند اصل قضیه صادق است. و مغالطه ایهام عکس به این صورت است که فقط جای موضوع (محکوم علیه) و محمول (محکوم به) یا جای مقدم و تالی عوض شود و این گونه القا شود که حکم قضیه ای که به دست می آید در همه موارد همانند حکم قضیه اصل است، در حالی که اگر در قضیه حملیه بین موضوع و محمول نسبت تساوی نباشد، و در قضیه شرطیه هم تالی لازم مساوی مقدم نباشد، عکس قضیه بدون تصرف در سور قضیه حکم قضیه اصل را نخواهد داشت. این اشتباه ناشی از عدم تشخیص بین لازم و ملزوم و عام و خاص است و بیش تر در امور حسی واقع می شود.برای مثال، از قضیه " هر ثروتمندی خوش بخت است"، ممکن است کسی گمان برد که" هر خوش بختی باید ثروتمند باشد". در این مغالطه، محمول (محکوم به) جای موضوع (محکوم علیه) قرار داده شده بدون این که قانون عکس مستوی رعایت شود.
موارد مغالطه ایهام عکس
بدین سان، ازجمله موارد ایهام عکس عبارت است از:۱. قرار دان "محکوم به" یا محمول بجای "محکوم علیه" یا موضوع که مجموعا "جعل محکومٌ به مکان محکومٌ علیه" نام دارد.۲. قرار دان "محکوم علیه" یا موضوع بجای "محکوم به" یا محمول که "جعل محکومٌ علیه مکان محکومٌ به " نامیده می شود.
ایهام عکس نزد عوام
...
wikifeqh: مغالطه_ایهام_عکس