معماری بومی ( به انگلیسی: Vernacular architecture ) شاخه ای از معماری بر پایه نیازهای منطقه ای و مصالح ساختمانی است که بازتاب سنت های منطقه ای است. معماری بومی در طول زمان بر اساس پیشینه محیطی، فرهنگی، فناوری و تاریخی که در آن وجود داشته تکامل یافته است. معماری بومی را می توان متقابل معماری رسمی ( که با عناصر سبکیِ طراحی که به صورت غیر اتفاقی برای اهداف زیبایی شناسانه کنار هم قرار گرفته که فراتر از نیازهای ضروری ساختمان هستند ) دانست. اصطلاح معماری بومی نباید با آنچه معماری سنتی گفته می شود اشتباه شود، هرچند پیوندهایی میان این دو وجود دارد. معماری سنتی می تواند شامل ساختمان هایی با عناصر طراحی رسمی: معابد و قصرها شود.
واژهٔ لاتین Vernaculus به معنای ( خانگی، بومی، طبیعی ) است که از کلمه Verna به معنای «برده بومی» مشتق شده است.
اخیراً به منابع انرژی رو به زوال زمین از نوع سوخت های فسیلی توجه زیادی معطوف شده. این سوخت ها در طبیعت طی صدها هزار سال تکوین یافته اند که در مقایسه با میزان مصرف قابل بازسازی نیستند و باید جانشین هایی پیدا شوند. سوخت های فسیلی انرژی قابل توجهی را تأمین می کنند که تمدن جدید روش زندگی را بر اساس آن بنا کرده است. عملیات تولید برق از نیرو گاه هایی با سوخت زغال سنگ مستلزم تغییرات انرژی از زغال سنگ به حرارت و انرژی مکانیکی و الکتریسیته است که حتی کمتر از ۳۰٪ انرژی اولیه برای مصرف مهیا می سازد. غیر از کمیت قابل اندازه گیری خاصیت دیگری در انرژی وجود دارد لیکن می توان ان را کیفیت نامید. از آنجا که انرژی نمی تواند خلق و معدوم شود همیشه در هر سیستم مقدار معینی تبدیل انرژی وجود خواهد داشت. اما میزان سودمندی این انرژی بالا یا پایین می باشد که این سودمندی انرژی به هنگام کارایی بهره برداری انرژی خورشید اهمیت پیدا می کند. . زیرا انرژی تشعشع خورشید بر روی زمین اگر چه فراوان است ولی یک منبع حرارتی با درجهٔ پایین محسوب می شود که کمیت بالا و کیفیت پایین دارد ولی می تواند جایگزین بعضی از انرژی های فسیلی شود. با توجه به برنامهٔ ریزی توسعه و طرح جامع شهرها و پیش بینی کم شدن منابع انرژی فسیلی لزوم جایگزینی انرژی در ۲۵ سال آینده ضروری به نظر می رسد. اغلب کشورهای جهان مانند استرالیا ۲۵ سال پیش این کار را آغاز کرد. در ایران برای صرفه جویی انرژی در فضاهای شهری به موقعیت اقلیمی، وضعیت اقتصادی، ترکیب، بافت موجود و کاربری زمین های آن باید توجه کرد چرا که نگاهی به معماری شهری و سنتی ایران در می یابیم که تجربه استفاده از انرژی های طبیعی مانند خورشید، باد و … از دیر باز متداول بوده. با بهره گیری از تجربیات گذشتگان می توان در بافت شهری از انرژی طبیعی استفاده کرد از مصرف سوخت ناشی از انرژی فسیلی کاست و به ارتقای کیفیت آسایش و بهداشت محیط مسکونی کمک کرد؛ بنابراین برای استفاده از انرژی های طبیعی هماهنگ نمودن محیط زیست با شرایط اقلیمی اولین قدم محسوب می شود. [ ۱] سازگاری و هماهنگی جزئیات یک اصل قدیمی در معماری است چه در مجتمع و چه در تک ساختمان بکار بگیریم. طراحی هر جزء را با طرح کلی قرار دهیم هر یک از اجزا گویای منظور کلی طرح خواهد بود. ( اصل وحدت ) این اصل در طراحی منطبق با اقلیم کاربرد بیشتری خواهد داشت. آنچه در بافت قدیمی شهرهای ایران بخصوص در حاشیه کویر می توانست در صرفه جویی مصرف انرژی مؤثر باشد از یک سو وجود اصول در معماری سنتی منطبق با اقلیم و در نتیجه استفاده از مصالح مطلوب ان محیط بود و از سویی دیگر بافت واحدهای کوچک و فشرده که هم جواری خانه ها و حیاط های حایل ان را تشکیل می داد. [ ۲]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفواژهٔ لاتین Vernaculus به معنای ( خانگی، بومی، طبیعی ) است که از کلمه Verna به معنای «برده بومی» مشتق شده است.
اخیراً به منابع انرژی رو به زوال زمین از نوع سوخت های فسیلی توجه زیادی معطوف شده. این سوخت ها در طبیعت طی صدها هزار سال تکوین یافته اند که در مقایسه با میزان مصرف قابل بازسازی نیستند و باید جانشین هایی پیدا شوند. سوخت های فسیلی انرژی قابل توجهی را تأمین می کنند که تمدن جدید روش زندگی را بر اساس آن بنا کرده است. عملیات تولید برق از نیرو گاه هایی با سوخت زغال سنگ مستلزم تغییرات انرژی از زغال سنگ به حرارت و انرژی مکانیکی و الکتریسیته است که حتی کمتر از ۳۰٪ انرژی اولیه برای مصرف مهیا می سازد. غیر از کمیت قابل اندازه گیری خاصیت دیگری در انرژی وجود دارد لیکن می توان ان را کیفیت نامید. از آنجا که انرژی نمی تواند خلق و معدوم شود همیشه در هر سیستم مقدار معینی تبدیل انرژی وجود خواهد داشت. اما میزان سودمندی این انرژی بالا یا پایین می باشد که این سودمندی انرژی به هنگام کارایی بهره برداری انرژی خورشید اهمیت پیدا می کند. . زیرا انرژی تشعشع خورشید بر روی زمین اگر چه فراوان است ولی یک منبع حرارتی با درجهٔ پایین محسوب می شود که کمیت بالا و کیفیت پایین دارد ولی می تواند جایگزین بعضی از انرژی های فسیلی شود. با توجه به برنامهٔ ریزی توسعه و طرح جامع شهرها و پیش بینی کم شدن منابع انرژی فسیلی لزوم جایگزینی انرژی در ۲۵ سال آینده ضروری به نظر می رسد. اغلب کشورهای جهان مانند استرالیا ۲۵ سال پیش این کار را آغاز کرد. در ایران برای صرفه جویی انرژی در فضاهای شهری به موقعیت اقلیمی، وضعیت اقتصادی، ترکیب، بافت موجود و کاربری زمین های آن باید توجه کرد چرا که نگاهی به معماری شهری و سنتی ایران در می یابیم که تجربه استفاده از انرژی های طبیعی مانند خورشید، باد و … از دیر باز متداول بوده. با بهره گیری از تجربیات گذشتگان می توان در بافت شهری از انرژی طبیعی استفاده کرد از مصرف سوخت ناشی از انرژی فسیلی کاست و به ارتقای کیفیت آسایش و بهداشت محیط مسکونی کمک کرد؛ بنابراین برای استفاده از انرژی های طبیعی هماهنگ نمودن محیط زیست با شرایط اقلیمی اولین قدم محسوب می شود. [ ۱] سازگاری و هماهنگی جزئیات یک اصل قدیمی در معماری است چه در مجتمع و چه در تک ساختمان بکار بگیریم. طراحی هر جزء را با طرح کلی قرار دهیم هر یک از اجزا گویای منظور کلی طرح خواهد بود. ( اصل وحدت ) این اصل در طراحی منطبق با اقلیم کاربرد بیشتری خواهد داشت. آنچه در بافت قدیمی شهرهای ایران بخصوص در حاشیه کویر می توانست در صرفه جویی مصرف انرژی مؤثر باشد از یک سو وجود اصول در معماری سنتی منطبق با اقلیم و در نتیجه استفاده از مصالح مطلوب ان محیط بود و از سویی دیگر بافت واحدهای کوچک و فشرده که هم جواری خانه ها و حیاط های حایل ان را تشکیل می داد. [ ۲]
wiki: معماری بومی