مطلع سعدین و مجمع بحرین

[ویکی نور] "مطلع سعدین و مجمع بحرین" اثر فارسی کمال الدین عبدالرزاق سمرقندی است که به حوادث ایران در فاصله سال های 704 تا 873ق، مصادف با حکومت مغولان، می پردازد. هر چند به مناسبت موضوع، حوادث سال های 874 و 875 یعنی فاصله کشته شدن ابوسعید و جلوس سلطان حسین بایقرا نیز مطرح می شود.
نام کتاب تا حدی معرف مطالب آن بوده و مؤلف به ایهام خواسته است که نامی متناسب با محتوای کتاب انتخاب کند زیرا در آن، حوادث ایران در فاصله صد و هفتاد ساله ایّام سلطنت ابوسعید بهادر، آخرین ایلخان بزرگ مغول و ابوسعید گورکان، پادشاه تیموری آمده و آن را به سفارش و پیشنهاد دوست خود تدوین نموده است.
آغازگر این اثر گران بها، مقدمه مفصلی از مصحح(عبد الحسین نوایی) بوده و کتاب بدون ابواب و فصول، وقایع را به صورت سال به سال جمع آوری و بیان کرده است.
همان طور که بر قلم مؤلف رفته است، مطلع سعدین در دو جلد فراهم آمده- که هریک در دو مجلد ارائه شده- جلد اول شامل وقایع ایران از سال 704 تا 807 است یعنی حوادث دوره ای بیش از صد سال که از تولد سلطان ابوسعید بهادرخان شروع می شود و به مرگ تیمور در 17 شعبان 807، شرح اسامی اولاد و نوه های او و اختلال سپاه وی پایان می پذیرد. جلد دوم از آغاز سلطنت شاهرخ است تا قتل سلطان ابوسعید گورکانی و شرحی از حوادث سال های 874 و 875 یعنی سال جلوس حسین بایقرا.
مؤلف بر هر یک از این دو جلد، مقدمه ای نوشته که بیشتر عبارت پردازی و فضل فروشی است تا بیان مطالبی ارزنده. از مقدمه مفصل و متکلف و مغلق جلد اول تنها این مطلب بر می آید که وی از دوران تحصیل در اندیشه نگارش کتابی در تاریخ بوده ولی به علت نابسامانی و اختلالات سیاسی یا به اصطلاح خود او «عوایق روزگار و طوارق لیل و نهار» توفیق نمی یافته تا اینکه آرامشی پدید آمده و دست به نگارش کتاب برده ولی باز به صورت کتاب در نیاورده تا اینکه در نوروزی، دوستی (ظاهراً شیخ معز الدین حسین) او را بدین کار تشویق می کند و مؤلف به تشویق آن دوست، کتاب را به پایان می برد.

[ویکی فقه] مطلع سعدین و مجمع بحرین (کتاب). مطلع سعدین و مجمع بحرین اثر فارسی کمال الدین عبد الرزاق سمرقندی است که به حوادث ایران در فاصله سال های ۷۰۴ تا ۸۷۳ ق، مصادف با حکومت مغولان، می پردازد. هر چند به مناسبت موضوع، حوادث سال های ۸۷۴ و ۸۷۵ یعنی فاصله کشته شدن ابو سعید و جلوس سلطان حسین بایقرا نیز مطرح می شود.نام کتاب تا حدی معرف مطالب آن بوده و مؤلف به ایهام خواسته است که نامی متناسب با محتوای کتاب انتخاب کند زیرا در آن، حوادث ایران در فاصله صد و هفتاد ساله ایام سلطنت ابو سعید بهادر، آخرین ایلخان بزرگ مغول و ابو سعید گورکان، پادشاه تیموری آمده و آن را به سفارش و پیشنهاد دوست خود تدوین نموده است.
آغازگر این اثر گران بها، مقدمه مفصلی از مصحح (عبد الحسین نوایی) بوده و کتاب بدون ابواب و فصول، وقایع را به صورت سال به سال جمع آوری و بیان کرده است.همان طور که بر قلم مؤلف رفته است، مطلع سعدین در دو جلد فراهم آمده- که هریک در دو مجلد ارائه شده- جلد اول شامل وقایع ایران از سال ۷۰۴ تا ۸۰۷ است یعنی حوادث دوره ای بیش از صد سال که از تولد سلطان ابو سعید بهادرخان شروع می شود و به مرگ تیمور در ۱۷ شعبان ۸۰۷، شرح اسامی اولاد و نوه های او و اختلال سپاه وی پایان می پذیرد. جلد دوم از آغاز سلطنت شاهرخ است تا قتل سلطان ابو سعید گورکانی و شرحی از حوادث سال های ۸۷۴ و ۸۷۵ یعنی سال جلوس حسین بایقرا.مؤلف بر هر یک از این دو جلد، مقدمه ای نوشته که بیشتر عبارت پردازی و فضل فروشی است تا بیان مطالبی ارزنده. از مقدمه مفصل و متکلف و مغلق جلد اول تنها این مطلب بر می آید که وی از دوران تحصیل در اندیشه نگارش کتابی در تاریخ بوده ولی به علت نابسامانی و اختلالات سیاسی یا به اصطلاح خود او «عوایق روزگار و طوارق لیل و نهار» توفیق نمی یافته تا اینکه آرامشی پدید آمده و دست به نگارش کتاب برده ولی باز به صورت کتاب در نیاورده تا اینکه در نوروزی، دوستی (ظاهرا شیخ معز الدین حسین) او را بدین کار تشویق می کند و مؤلف به تشویق آن دوست، کتاب را به پایان می برد.جلد اول بیشتر اقتباس است از ذیل جامع التواریخ رشیدی - تالیف شهاب الدین عبدالله معروف به حافظ ابرو، مواهب الهیه مولانا م عین الدین محمد یزدی، ظفرنامه شرف الدین علی یزدی و تالیفات حافظ ابرو در باب تاریخ آل کرت، آل مظفر و سربداران.مؤلف، در مقدمه جلد دوم بعد از حمد و ثنای خداوند متعال و نعت رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم و اصحاب ایشان، ضمن ارائه شرح حال مختصری از خود، به چگونگی تدوین جلد اول و مطالب آن می پردازد.جلد دوم که در شرح سلطنت شاهرخ و فرزندان وی و هم چنین شرح سلطنت سلطان ابو سعید گورکانی است- یعنی وقایع قریب العهد نگارنده-، همراه با مشاهدات عینی مؤلف بوده و چون در اردو و دربار شاهرخی مکانتی داشته، مطالب تاریخی را یا به چشم دیده و یا از ثقاه (افراد مورد اعتماد) شنیده است.درهمین جلد دوم، خاتمه ای وجود دارد مشعر بر ارزش کتاب، از جمله اینکه به مناسبت قرب عهد و زمان، مؤلف وقایعی را از تاریخ حافظ ابرو نقل کرده که وی در اکثر به چشم یقین مشاهده نموده است و ظاهرا نویسنده این خاتمه، عبد الواسع بن المطهر است که شرح حالش در حبیب السیر آمده.در خلال ذکر حوادث، اشعار زیبایی نیز از شعرای بزرگ پارسی زبان مانند فردوسی، حافظ و... آورده شده است.
گزارش محتوا
کتاب فاقد هر گونه فهرست بوده و پاورقی ها به اختلاف نسخ، توضیح برخی کلمات و عبارات متن و آدرس آیات می پردازد.