مصقل صفا در نقد کلام مسیحیت

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] مصقل صفا در نقد کلام مسیحیت، نوشته میر سید احمد علوی عاملی (1057 تا 1060ق)، کتابی است با موضوع کلامی که در یک جلد به نگارش درآمده است و توسط حامد ناجی تصحیح و تحقیق شده است. مصقل صفا در نقد کتاب «منتخب آئینه حق‎نما» است که در نقد و ردّ دین اسلام از طرف علمای مسیحی به نگارش درآمده بود. نگارنده تلاش می‎کند به دعاوی نویسنده کتاب مزبور، پاسخ داده و نقد‎های فراوانی را متوجه باورهای مسیحت کند.
کتاب، متشکل است از: مقدمه‎ای از سید جمال‎الدین میردامادی، گفتاری از آقای حسن سعید و پرفسور هانری کوربن، مقدمه مصحح، دیباچه مؤلف و محتوای اصلی در ضمن سه فصل.
میر سید احمد علوى عاملى، از دانشمندان و فیلسوفان عصر صفوى است. حکومت صفوى به ملاحظات سیاسى و براى نزدیکى هرچه بیشتر با دول غربى و جلوگیرى از نفوذ دولت عثمانى مجبور بود که ضمن آزاد گذاشتن اقلیّت‎هاى مذهبى داخلى، پذیراى مبلّغان خارجى و هیئت‎هاى میسیونرى مسیحى باشد. با نفوذ هرچه بیشتر استعمار در ایران و کشورهاى شبه‎قاره، کشیشان مسیحى از کشورهاى انگلیس، فرانسه، پرتغال و دیگر کشورهاى اروپا به این سرزمین‎ها سرازیر شدند و به‎تدریج جرأت یافته و همراه با گسترش تبلیغات خود کتاب‎هایى در نقد و ردّ دین اسلام به رشته تحریر درآوردند. یکى از مهم‎ترین آنها کتابى بود به نام «آئینه حق‎نما» که توسط ژروم گزاویه در هندوستان و به زبان فارسى نگاشته شد.
در پى نگارش این اثر، نسخه‎اى از آن از دربار پادشاه هند به دارالحکومه وقت ایران فرستاده شد. این اثر - که از استحکام خاصّى برخوردار بود – اندیشه‎گران ایرانى و غیر ایرانى را بر آن داشت که پاسخى بر آن بنگارند که بهترین پاسخ، همین کتاب مصقل صفا از مرحوم سید احمد عاملى است.
در واقع احیاى این کتاب تا حدودى مرهون شرق‎شناس معاصر، پرفسور هانرى کربن است. وى سال‎ها پیش در دانشگاه سوربن در مورد اهمیّت این کتاب یک سخنرانى ایراد کرد و سپس در همان دانشگاه به تدریس آن پرداخت. متن سخنرانى کوربن همراه با ترجمه فارسى آن در مقدمه کتاب مصقل به چاپ رسیده است. گذشته از این مقدمه، کتاب شامل مقدمه‎اى نسبتاً طولانى درباره زمینه‎هاى تاریخى تألیف کتاب، کتاب‎شناسیِ ردیّه‎هاى دانشمندان اسلامى بر اندیشه‎هاى مسیحیت، خلاصه‎اى از آراى میر سید احمد و شرحى بر زندگانى، آثار و اجازات این مرد بزرگ است.
فصل اوّل کتاب به مسئله تثلیث و الوهیّت مسیح اختصاص دارد و مؤلّف با بهره‎گیرى از ادلّه برهانى و شیوه‎هاى جدلى، به ابطال مدّعاى خصم مى‎پردازد؛ چنان‎که مى‎دانیم در قرآن کریم تثلیثى که به مسیحیان نسبت داده شده، عبارت است از سه اقنوم خدا، مسیح و مریم. امّا بیشتر مسیحیان، مخصوصاً در قرون اخیر، اقنوم سوم را روح‎القدس مى‎دانند.

پیشنهاد کاربران

بپرس