مشمشه

مشمشه بیماری باکتریایی واگیردار و خطرناکی است که بیشتر در تک سمی ها مشاهده می گردد. این بیماری بسیار کشنده در اسبها بیشتر دیده شده و از بیماری های مشترک انسان و دام است. در این بیماری درصورت مشاهده علائم بالینی که بیشتر «زخم های ستاره ای شکل ناحیه سوراخ های بینی» در تک سمی ها می باشد؛ بایستی فوراً معدوم سازی صورت گرفته تا از احتمال انتقال آن به انسان یا سایر حیوانات جلوگیری به عمل آید.
عامل بیماری باکتری گرم منفی، غیر متحرک، فاقد کپسول و بدون اسپور است که در گذشته به نام سودوموناس مالئی ( Pseudomonas mallei ) شناخته می شد که اکنون بورخولدریا مالئی ( Burkholderia mallei ) نیز نامیده می شود.
سودومناس مالئی یک انگل اجباری بوده که به سادگی با نور، گرما و ضدعفونی کننده های معمولی از بین می رود و بنظر نمی رسد در جاهای آلوده بیش از شش هفته زنده بماند. اسب ها، قاطرها و الاغ ها از گونه های معمول درگیر می باشند.
جانورانی که از تغذیه بدی برخوردارند یا در جای نامناسب نگهداری می شوند از حساسیت بیشتری برخوردارند.
انسان نیز در زمره جانداران حساس به این عامل عفونی است که بیشتر موارد بیماری منجر به مرگ می شود. جانوران آلوده یا حاملینی که در ظاهر تندرست بوده و از بیماری جان سالم به در برده اند، از عمده ترین منابع آلودگی به شمار می آیند.
روش انتشار آلودگی بدین صورت است که آسیب ها و ضایعات ناشی از باکتری در ناحیه شش ها ( آبسه مانند ) پاره شده و عامل بیماری به درون برونشیول ها راه یافته و باعث عفونی شدن راه های تنفسی بالایی می گردد که با دفع شدن ارگانیسم ( باکتری مولد ) از بینی و دهان امکان انتشار و انتقال آن فراهم خواهد شد.
انتشار بیماری بیشتر از راه بلع مواد غذائی آلوده با منشأ ذکر شده اتفاق می افتد که در این زمینه آبشخورهای مشترک و آلوده نقش به سزایی خواهند داشت.
تماس مستقیم با پوست آلوده و وسایل تیمار ( مانند غشو ) اگر چه می تواند خطر آفرین باشد لیکن گاهی ایجاد بیماری پیشرونده می نماید. همچنین انتشار بیماری از راه استنشاقی نیز می تواند اتفاق بیفتد ولی این شکل آلودگی در شرایط طبیعی بسیار نادر می باشد.
مشمشه هم اکنون در کشورهای آمریکای شمالی ریشه کن شده است ولی مناطقی از جهان از جمله آسیای صغیر، آسیا و آفریقا همچنان آلوده هستند. از آنجا که به تازگی پرورش و نگهداری اسب به ویژه به صورت متراکم رو به پیشرفت است و جابجایی دام ها در این شرایط بیش از گذشته و به مقاصد گوناگون صورت می گیرد، بروز و گسترش بیماری مشمشه در این جمعیت ها دور از انتظار نخواهد بود. در چنین شرایطی میزان مرگ و میر ناشی از بیماری بسیار بالا خواهد رفت و در شمار کمی از حیواناتی که به ظاهر بهبود می یابند ( حاملین ) عامل بیماری هم چنان وجود دارد و البته گاهی دامهای آلوده بهبودی کامل می یابند.

مِشْمِشِه (Glanders)
بیماری عفونی مسری مختص تک سمان، ازجمله اسب، خر، و قاطر، بر اثر تماس مستقیم با حیوان بیمار یا بافت های بدن آن. به انسان هم منتقل می شود. در ۱۸۸۲، فریدریش لوفلرو ویلهلم شوتسعامل این بیماری را شناسایی کردند و اکنون بورخولدریا مالئینامیده می شود. این بیماری سیر مزمن و دورۀ نهفتگی متغیری از چند هفته تا چند ماه دارد. علایم عمدۀ بیماری در حیوان عبارت اند از ترشح مزمن بینی، بزرگ شدن غدد لنفی تحت فکی، و زخم یا تاول های متعدد روی پوست اندام های خلفی. گاه، درگیری ریوی باعث بروز علایم خفیف و غیر اختصاصی می شود. این بیماری در انسان باعث التهاب چرکی پرده های مخاطی و زخم های عمیق پوستی می شود که ممکن است منجر به تخریب غضروف و استخوان شود. در برخی بیماران، شکل حاد بیماری به صورت درگیری ریوی و سپتی سمی دیده می شود. این بیماری درمان ندارد و حیوان مبتلا باید معدوم شود. درمان افراد مبتلا با استفاده از داروهای تقویتی و عمل جراحی صورت می گیرد. استفاده طولانی مدت از برخی داروهای پادزی تا حدی به درمان کمک می کند.