مشارکت گروه همسایه ( به انگلیسی: Neighbouring group participation ) یا کمک گروه مجاور اثری شناخته شده در شیمی آلی است که مطابق تعریف آیوپاک به برهم کنش مرکز واکنش با جفت الکترون غیرپیوندی یک اتم یا الکترون های موجود در یک پیوند سیگما یا پای گفته می شود. [ ۱] [ ۲] [ ۳] به طور طبیعی این اثر مشارکتی، موجب افزایش سرعت انجام واکنش می شود.
یک نمونه کلاسیک از مشارکت گروه همسایه، واکنش یک سولفور یا نیتروژن خردلی با یک هسته دوست است. سرعت انجام واکنش بیرون رفتن اتم کلر و جایگزینی هسته دوست با آن، برای گوگرد به خاطر مشارکت جفت الکترون غیرپیوندی بسیار زیادتر از یک آلکیل کلرید معمولی ( بدون گوگرد ) است، به طوری که سرعت واکنش جایگزینی هسته دوستی برای ترکیب Ph - S - CH2 - CH2 - Cl بیش از ۶۰۰ برابر ترکیب CH3 - CH2 - CH2 - Cl است.
اوربیتال پای یک گروه آلکن می تواند با پایدار کردن حالت گذار به پایدار سازی کربوکاتیون تولید شده، کمک زیادی کند. به عنوان مثال، یک توسیلات دارای گروه آلکن ( توسیلات غیراشباع ) ، در مقایسه با یک توسیلات فاقد گروه آلکن ( اشباع ) با سرعت بسیار بیشتری واکنش آب کافت را انجام می دهد ( ۱۰۱۱ برابر سریعتر ) .
حدواسط کربوکاتیونی با کمک رزونانس ایجاد شده توسط پیوند دوگانه، موجب توزیع بار مثبت کربوکاتیون در قسمت های مختلف مولکول و در نتیجه پایداری بیش تر مولکول می شود.
نمایی متفاوت ( نمای از بالا ) از ساختارهای رزونانسی قابل تبدیل به یکدیگر در فرایند آب کافت ترکیب توسیلات:
حتی اگر آلکن از مرکز واکنش دورتر باشد ، آلکن هنوز هم می تواند به این روش عمل کند. به عنوان مثال در آلکیل بنزن سولفونات زیر آلکان قادر به جابجایی محل جابجایی است .
اگر یک سیکلوپروپیل متیل کلرید با اتانول و آب واکنش داده شود، مخلوطی از ۴۸٪ سیکلوپروپیل متیل الکل، ۴۷٪ سیکلوبوتانول و ۵٪ الکل هموآلیل به دست می آید. تنوع این محصولات به این علت است که حدواسط کربوکاتیون تولید شده توانایی جابجایی بار مثبت بر روی اتم های مختلف را دارد که در نتیجه آن، هسته دوست فرصت لازم برای حمله به نقاط مختلف و تشکیل ترکیبات متنوع را دارد.
این اثر به خصوص در حلال کافت بنزیل هالیدها قابل مشاهده است. حضور حلقه آروماتیک بنزن و همپوشانی اوربیتال های پای حلقه با پیوند سیگمای کربن - هالوژن، موجب پایداری حالت گذار و خروج آسان تر گروه ترک کننده ( هالید ) می شود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفیک نمونه کلاسیک از مشارکت گروه همسایه، واکنش یک سولفور یا نیتروژن خردلی با یک هسته دوست است. سرعت انجام واکنش بیرون رفتن اتم کلر و جایگزینی هسته دوست با آن، برای گوگرد به خاطر مشارکت جفت الکترون غیرپیوندی بسیار زیادتر از یک آلکیل کلرید معمولی ( بدون گوگرد ) است، به طوری که سرعت واکنش جایگزینی هسته دوستی برای ترکیب Ph - S - CH2 - CH2 - Cl بیش از ۶۰۰ برابر ترکیب CH3 - CH2 - CH2 - Cl است.
اوربیتال پای یک گروه آلکن می تواند با پایدار کردن حالت گذار به پایدار سازی کربوکاتیون تولید شده، کمک زیادی کند. به عنوان مثال، یک توسیلات دارای گروه آلکن ( توسیلات غیراشباع ) ، در مقایسه با یک توسیلات فاقد گروه آلکن ( اشباع ) با سرعت بسیار بیشتری واکنش آب کافت را انجام می دهد ( ۱۰۱۱ برابر سریعتر ) .
حدواسط کربوکاتیونی با کمک رزونانس ایجاد شده توسط پیوند دوگانه، موجب توزیع بار مثبت کربوکاتیون در قسمت های مختلف مولکول و در نتیجه پایداری بیش تر مولکول می شود.
نمایی متفاوت ( نمای از بالا ) از ساختارهای رزونانسی قابل تبدیل به یکدیگر در فرایند آب کافت ترکیب توسیلات:
حتی اگر آلکن از مرکز واکنش دورتر باشد ، آلکن هنوز هم می تواند به این روش عمل کند. به عنوان مثال در آلکیل بنزن سولفونات زیر آلکان قادر به جابجایی محل جابجایی است .
اگر یک سیکلوپروپیل متیل کلرید با اتانول و آب واکنش داده شود، مخلوطی از ۴۸٪ سیکلوپروپیل متیل الکل، ۴۷٪ سیکلوبوتانول و ۵٪ الکل هموآلیل به دست می آید. تنوع این محصولات به این علت است که حدواسط کربوکاتیون تولید شده توانایی جابجایی بار مثبت بر روی اتم های مختلف را دارد که در نتیجه آن، هسته دوست فرصت لازم برای حمله به نقاط مختلف و تشکیل ترکیبات متنوع را دارد.
این اثر به خصوص در حلال کافت بنزیل هالیدها قابل مشاهده است. حضور حلقه آروماتیک بنزن و همپوشانی اوربیتال های پای حلقه با پیوند سیگمای کربن - هالوژن، موجب پایداری حالت گذار و خروج آسان تر گروه ترک کننده ( هالید ) می شود.
wiki: مشارکت گروه همسایه