مردم شناسی دین

[ویکی فقه] توجه به واقعیت دین ، آن گونه که در ذهن و رفتار دین داران نمودار می شود، در تحقیقات دین پژوهانه جدید، از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
شناخت دین در جوامع صنعتی مدرن، دانش جامعه شناسی دین را پدید آورده و فهم دین در جوامع سنتی توسعه نیافته، به پیدایش علم مردم شناسی ( انسان شناسی ) دین انجامیده است.
عقاید و اعمال دینی
موضوع تحقیق در هر دو رشته علمی مذکور، دین ـ و یا باورها و عقاید دینی، اعمال، آداب ، رسوم و شعائر دینی ـ عینیت یافته و خارجیت یافته در اذهان و اعمال گروه و یا جامعه معین مورد مطالعه است؛ یعنی آنچه در عرف و فهم عمومی به عقاید و اعمال دینی نامیده می شود و نه آنچه توسط متکلمان، متالهان و مبلغان دینی به عنوان دین حق و ثابت ، وحی منزل تلقی می گردد. بنابراین موضوع تحقیق از یک طرف خاص و جزیی است و به همین جهت دارای زمان و مکان است، مثلا دین در جمهوری اسلامی ایران ، دین در ژاپن معاصر و نظایر آن که به سرزمین خاص و جامعه معین و عصر و دوره مشخصی محدود می شود و از طرف دیگر، عاری از هرگونه ارزش ویژه و خصوصیات متمایز برتر است، درست همانند سایر پدیده ها و واقعیت های اجتماعی که برای جمع و جامعه، اموری طبیعی و معمول قلمداد می شوند. برای فهم و شناختن چنین واقعیت های دینی خاص و جزیی، از روش های کمی و کیفی رایج در سایر عرصه های علوم اجتماعی استفاده می شود... این روش ها دینی را که در جمع نهادینه شده و به وسیله افراد جامعه ـ چه جامعه توسعه یافته و چه جامعه توسعه نیافته ـ به طور مرتب در روز ، شب ، هفته ، ماه و سال ممارست می شود، مورد شناسایی و تجزیه و تحلیل قرار می دهند.
انسان شناسی
انسان شناسی یکی از شاخه های علوم اجتماعی است که در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی و همزمان با جامعه شناسی ابداع شد. این علم، که انسان را به مثابه موجودی واحد مورد بررسی قرار می دهد، از دهه شصت قرن بیستم به این سو، با دو رویکرد متفاوت مطرح شد. انسان شناسی زیستی یا طبیعی به بررسی سرنوشت زیستی انسان می پردازد و بعد بیولوژیکی و زیستی او را مورد مطالعه قرار می دهد، ولی انسان شناسی فرهنگی یا اجتماعی، به بررسی و شناخت انسان به مثابه یک موجود فرهنگی اقدام می کند.
انسان شناسی دینی
...