مدینه در دوره علویان

[ویکی فقه] از قرن چهارم تا ششم امارت مدینه در دست علویان بود.
از سال ۳۰۰ هجری به بعد، شمار علویانی که به طور عادی به امارت مدینه و مکه می رسیدند، رو به فزونی گذاشت.
سلیمان بن محمد، جعفر بن محمد، قاسم بن محمد، محمد بن عبیدالله بن طاهر، مسلم بن احمد، قاسم بن عبیدالله، از علوی و جعفری ـ از نسل عبدالله بن جعفر و احیانا عقیل ـ پشت سر هم بر مدینه حکومت کردند.
در ادامه، باز هم از برخی امرای ترک به عنوان حاکم مدینه یاد شده؛ اما یکی در میان و یا حتی بیشتر، این علویان بودند که بر این شهر حکمرانی می کردند.

تاریخچه حکومت علویان در مدینه
از اخباری که درباره امرای این دوره مدینه و پس از آن در اختیار داریم، می توانیم دریابیم که تقریباً دولت علویان مدینه، از اوایل قرن چهارم آغاز شده و همچنان استمرار یافته است؛ به طوری که از سال ۳۸۱ به بعد، از هیچ غیر علوی به عنوان حاکم مدینه یاد نمی شود.
گفتنی است که به احتمال زیاد، به دلیل روابط حسنه میان علویان مدینه و دولت شیعی آل بویه، عضد الدوله برای نخستین بار دیواری در اطراف شهر مدینه کشیده است که البته بعدها تخریب شد و امیران دیگر آن را بازسازی کردند.
از فرد دیگری که در کشیدن دیوار مدینه یاد شده، جمال الدین ابومنصور اصفهانی است که کارهای خیر او در حرمین شریفین، در تمامی آثار تاریخی قرن ششم به بعد، منعکس شده است.
در این دوره، که قدرت فاطمیان در مصر رو به فزونی بود، علویان مستقل مدینه، گاه خود را به عباسیان و گاه به فاطمیان منسوب می کردند و در این میان، می کوشیدند تا قدرت مستقل خویش را در حجاز استوار کنند. بسیاری از علویان، بر حرمین و در مواردی بر مدینه یا مکه حکومت می کردند. قدرت و نفوذ علویان به صورتی کاملا استوار تا پایان دولت فاطمیان ادامه داشت.
در این اواخر، به تدریج امارت مدینه در اختیار خاندان خاصی قرار گرفت که نسل آنان به امام حسین(علیه السلام) منتهی می شد و امارت حسنی ها در مدینه پایان یافت.

انحلال قدرت علویان
از زمانی که صلاح الدین ایوبی (۵۴۶ ـ ۵۸۹) فاطمیان را برانداخت و موضع ضد علوی و شیعی گرفت، قدرت علویان مدینه و طبعا نفوذ تشیع در این شهر رو به انحلال رفت. با این حال روشن بود که به این سادگی امکان قطع سلطه علویان در مدینه نبود.
به ویژه که علویان به سرعت توانستند با صلاح الدین ارتباط برقرار کنند. با این حال، گاه عباسیان یا ایوبیان، به اجبار امیرانی را بر حرمین تحمیل می کردند.

تحول مهم دوره علویان
...