مدار راس الجدی

مدار رأس الجدی. مدار رأس الجَدْی[ ۱] [ ۲] خطی فرضی در جغرافیای زمین است که جنوبی ترین عرضی را نشان می دهد که خورشید را می توان در بالای سر ( خط سرسو ) مشاهده کرد. قرار گرفتن خورشید در خط سرسو در این مدار یک بار در سال به هنگام انقلاب زمستانی رخ می دهد. رأس الجَدی یکی از پنج مدار مهم زمین است که غالباً در نقشه ها مشخص می شود.
این مدار، در سال ۲۰۰۰ موازی با عرض جغرافیایی "۲۱٬۵ '۲۶ °۲۳ جنوب استوا بوده و طی نوساناتی تا سال ۲۰۱۰ به فاصلهٔ "۱۶٬۸ '۲۶ °۲۳ و تا سال ۲۰۲۰ به عرض مداری "۱۲٬۱ '۲۶ °۲۳ رانده می شود. [ ۳] در دهه های اخیر این مدار سالانه "۰٬۴۷ ( ۰٬۴۷ ثانیه قوسی ) یعنی حدود ۱۵ متر به استوا عقب می کشد. [ ۴] برای اطلاعات بیشتر از نوسانات مداری آن مدار جغرافیایی را بنگرید.
این مدار که معنی نام آن «سر بزغاله» است مدار عرض جغرافیایی ۲۳ درجه و حدود ۲۷ دقیقه جنوبی کره زمین است. آفتاب در روز اول زمستان ( روز اول بُرج جَدْی ) در نیم کرهٔ جنوبی به نقاط واقع در روی این مدار عمودی می تابد، به عبارت دیگر روز اول برج جدی در نیم کرهٔ شمالی مقارن روز اول تابستان در نیم کرهٔ جنوبی زمین می شود. [ ۵] در انقلاب زمستانی، در مناطقی که در این ناحیه از زمین قرار دارند هنگام ظهر خورشید در سرسو یعنی دقیقاً در بالای سر قرار می گیرد. در مناطق پایین تر از این مدار خورشید همیشه در شمال نقطه سرسو قرار دارد. جدی ( بزغاله ) نام صورت فلکی جنوبی ای است که خورشید در حدود ۲۰۰۰سال پیش در آن قرار می گرفته است. امروزه به دلیل حرکت تقدیمی زمین صورت فلکی کمان در این مکان قرار دارد.
مدار رأس الجدی به موازات خط استوا است و منطقهٔ گرمسیری بین دو مدار رأس الجدی و رأس السرطان قرار دارد. محدوده شمال آن تا خط استوا منطقه گرمسیری جنوبی، و محدوده جنوب آن تا مدار قطب جنوب، منطقه معتدل جنوبی نامیده می شود.
یکی از دو نوع باد دائمی بادهای بسامان[ ۶] نامیده می شوند. بادهای بسامان شمال شرقی و بسامان جنوب شرقی از مدار رأس الجدی و رأس السرطان که به ترتیب ۲۳ درجه و ۲۷ دقیقه جنوب و شمال خط استوا واقع اند به طرف خط استوا می وزند.
همانند با مدار رأس السرطان، بیشتر مناطق واقع شده بر روی مدار رأس الجدی نیز آب وهوایی خشک یا نیمه خشک دارند. این وضعیت در مدار رأس الجدی وخیم تر است زیرا در استرالیا و آفریقای جنوبی که در مسیر آن قرار دارند به خاطر نبود فعالیت های زمین ساختی و نبود یخچال سازی مصنوعی از دوران کربونیفر، یعنی ۳۰۰ میلیون سال پیش، زمین ها نیز به شدت نابارور و غیرحاصل خیز هستند.

مدار رأس الجدی (رمان). مدار رأس الجدی ( انگلیسی: Tropic of Capricorn ) رمانی از هنری میلر است که در سال ۱۹۳۹ در پاریس منتشر شد. انتشار این رمان همانند مدار رأس السرطان اولین رمان هنری میلر در آمریکا ممنوع اعلام شد و تا سال ۱۹۶۱ این ممنوعیت ادامه داشت.