محمود شبستری

سال تولّد او را گوناگون و از جمله ۶۸۷ ق دانسته اند. محل تولّد او، قصبهٔ شبستر در نزدیکی شهر تبریز است.
پس از سفر به شهر کرمان، شیخ محمود شبستری ازدواج نمود و صاحب پسری به نام عبدالله شد که در علوم مختلف به خصوص ریاضی مهارت داشت.
وی به عرفان نظری واقف و به فتوحات مکیه و فصوص الحکم ابن عربی احاطه داشت. استاد وی نیز، امین الدّین بوده است.
در کتاب دویست سخنور دربارهٔ او چنین آمده است: «محمود، معروف به شیخ محمود شبستری، ملقّب به سعدالدین، فرزند عبدالکریم امین الدین، از مشاهیر شعرا و مشایخ عرفای آذربایجان است» که از عارفان قرن هشتم هجری و شاعران متوسط پارسی گوی به شمار می آید. او در سال ۶۸۷ هجری در زمان گیخاتو خان، در قصبه شبستر، واقع در دوازده فرسخی تبریز چشم به جهان گشود.
به سبب جامعیتی که شیخ شبستری در علوم معقول و منقول کسب کرده بود به زودی شهرت و مرجعیت یافته با مشاهیر عصر خود ارتباط برقرار نمود. او سفرهایی به شهرهای ایران و خارج از ایران کرده بود. چندی نیز در کرمان ساکن شد و در آن جا بود که ازدواج نمود و اولاد و احفادش در آن سامان باقی ماندند و طایفه ای به نام خواجگان را بنا نهادند.
ذبیح الله صفا می نویسد: در تاریخ وفات شیخ اختلاف نظر وجود دارد و عدّه ای سال ۷۱۷ و عدّه ای دیگر ۷۱۹ و بعضی ۷۲۰ و ۷۲۵ را تاریخ فوت او بیان کرده اند که در این میان تاریخ ۷۲۰هـ. ق صحیح تر و مقبول تر است و حتّی بر سنگ مزار او نیز ثبت شده است و در آن جا ذکر شده که او در زمان وفات سی و سه ساله بوده است. مقبرهٔ شیخ در قصبه شبستر باقی و زیارتگاه اهل دل است و او در آن مقبره در کنار استادش شیخ بهاءالدین یعقوب در خاک آرمیده است.
آثار وی را می توان به دو دسته شعر و نثر بخش کرد: آثار شعر شامل گلشن راز، کنز الحقایق، منهاج العابدین ( ترجمهٔ کتابی با همین نام منسوب به غزالی شامل ۹۹۳ بیت ) و آثار نثرش شامل حقّ الیقین، مرآةالمحقّقین و شاهد ( یا شاهدنامه ) است. از آثار دیگر وی می توان به سعادت نامه ترجمه منهاج العابدین ( امام محمد غزالی ) ، جام جهان نما، رساله احدیّت و شرح و تفسیر اسماءالله تعالی اشاره کرد.