محمدقاسم ظهیرالدوله

محمدقاسم خان ظهیرالدوله، داماد فتحعلی شاه قاجار و پسر امیرسلیمان خان قاجار قوانلو اعتضادالدوله ( نظام الدوله ) و شاه بیگم خانم زند ( دختر بسطام خان زند ) بود. امیرقاسم خان همچنین پدر ملک جهان خانم، مادر ناصرالدین شاه قاجار بوده است.
در سال ۱۲۲۷ هجری قمری، فتحعلی شاه، او را به همراه جمعی از فرماندهان و سرکردگان خود، برای سرکوب عبدالله پاشا، والی بغداد فرستاد. محمدعلی میرزا دولتشاه و یوسف خان گرجی نیز در این سفر جنگی او را همراهی می کردند. این سرکوب پیش از آنکه درگیرد، با میانجی گری جعفر کاشف الغطا با مذاکره مرتفع شد. [ ۲]
همچنین در سال ۱۲۳۶ هجری قمری، هنگامی که میان دو ایل قشقایی و بختیاری نزاعی سخت درگرفته بود، فتحعلی شاه، امیرمحمدقاسم خان ظهیرالدوله را به اصلاح کار آنها مأمور نمود و متعاقب آن، وی را به فارس فرستاد.
حکومت سمیرم و قمشه در دوره فتحعلی شاه با امیرقاسم خان ظهیرالدوله بود. [ ۳]
در حدود سال ۱۲۴۷ یا ۱۲۴۸ هجری قمری و زمانی که محمدقاسم خان ظهیرالدوله، عازم فارس بود، برای مدتی در شهرضا ( قمشه ) ، توقف و استراحت داشت و در مدت این توقف وی شبی از شبها به می گساری پرداخت. در آن شب وی در عالم مستی و بیهوشی قصد داشت که برای قضای حاجت از اتاق خارج شود، اما به جای آنکه از در خروجی اتاق بیرون برود، به اشتباه از دری خارج شد که در حیاط باز می شد و بسیار مرتفع بود. بدین ترتیب وی از بالا به پایین پرتاب شد و در دم جان سپرد. وی را در مزار شاهرضای قمشه به خاک سپردند.
مسجد و مدرسه مادرشاه، که مسجد و مدرسه ای در سمت جنوب غربی تهران قدیم، واقع در آخر خیابان باب همایون می باشند، توسط امیرقاسم خان قوانلو قاجار، بنا شده بوده است. آب انبار امیرقاسم خان واقع در بین راه تهران و شهرری، از دیگر بناهای ساخته شده توسط امیرقاسم خان قاجار می باشد.
ظهیرالدوله همسران متعدد داشت و مجموعاٌ صاحب ده فرزند بود. تنها همسری عقدی او بیگم جان خانم دختر فتحعلی شاه بود که از او صاحب یک پسر و دو دختر شد: ملک جهان مهد علیا، سلیمان خان اعتضادالدوله و بیگم خانم.