[ویکی فقه] محمدخلیل بن محمداشرف قائنی اصفهانی، عالم فاضل محقّق، از افاضل علماء قرن دوازدهم هجری اصفهان می باشد.
محمّد خلیل بن محمّد اشرف قائنی، عالم فاضل محقّق، از افاضل علماء قرن دوازدهم هجری. از اهالی قائن خراسان است و در اصفهان ساکن گردیده و به تحصیل پرداخته است. و آقارضی الدّین محمّد خوانساری از اساتید اوست. وی در اغلب علوم زمان خود خصوصاً فقه، حدیث، کلام و حکمت استاد بوده و عمر را به تحقیق و تالیف گذرانیده است. پس از حمله افغان ها به اصفهان و سقوط صفویه در سال ۱۱۳۴ق به قزوین پناه برد و در پنج شنبه ۲۶ رجب ۱۱۳۶ق در آنجا وفات یافت. ماده تاریخ وفات او این است: «الفِیضُ عَلی قبرِ خلیل ممطال ••••• فی لَیلَهِ مبعثِ النّبی المِفضالالظُّهرُ لعامُ فُقِدِه تاریخ ••••• اِذ زال بِهِ شمسُ سَماءِ الافضال
تالیفات
کتب زیر از تالیفات اوست: ۱. «اثبات البداء» ۲. «الرِّسالَه الاِلهیه» در شرح رساله نفی جبر و تفویض از حضرت امام هادی (علیه السّلام) ۳. «حاشیه شرح اشارات» ۴. «شرح حدیث عمران صابی» منقول از کتاب «عیون اخبار الرضا (علیه السلام)» که نسخه ای از آن ضمن مجموعه ای به شماره ۱۹۹۵ در کتابخانه مجلس شورای ملّی، و نسخه ای دیگر به شماره ۹۷۷ در کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی مشهد و نسخه ای در کتابخانه حسینیه تستری در نجف اشرف و بالاخره نسخه ای در کتابخانه سیّدعلی شبّر در نجف اشرف (با حواشی مؤلف با امضای «منه مدّ ظِلّه») وجود دارد. تاریخ تالیف کتاب ۲۱ محرّم ۱۱۲۳ق می باشد. ۵. «نور البصر بِحَلِّ مساَلَهِ الجَبرُ وَ القَدَر»، به عربی، که نسخه ای از آن در کتابخانه آیت الله گلپایگانی و نسخه ای دیگر در کتابخانه وزیری یزد به شماره ۱۱۴۹ موجود است. ۶. «رساله ردّ النصرانی».
بهارستان، ص۲۵۲-۲۵۳.
۱. ↑ بهارستان، ص۲۵۲-۲۵۳.۲. ↑ بغیة الطّالب، ص۱۵۱.۳. ↑ قزوینی، عبدالنبی، تتمیم امل الآمل، ص۱۴۶-۱۴۲.
...
محمّد خلیل بن محمّد اشرف قائنی، عالم فاضل محقّق، از افاضل علماء قرن دوازدهم هجری. از اهالی قائن خراسان است و در اصفهان ساکن گردیده و به تحصیل پرداخته است. و آقارضی الدّین محمّد خوانساری از اساتید اوست. وی در اغلب علوم زمان خود خصوصاً فقه، حدیث، کلام و حکمت استاد بوده و عمر را به تحقیق و تالیف گذرانیده است. پس از حمله افغان ها به اصفهان و سقوط صفویه در سال ۱۱۳۴ق به قزوین پناه برد و در پنج شنبه ۲۶ رجب ۱۱۳۶ق در آنجا وفات یافت. ماده تاریخ وفات او این است: «الفِیضُ عَلی قبرِ خلیل ممطال ••••• فی لَیلَهِ مبعثِ النّبی المِفضالالظُّهرُ لعامُ فُقِدِه تاریخ ••••• اِذ زال بِهِ شمسُ سَماءِ الافضال
تالیفات
کتب زیر از تالیفات اوست: ۱. «اثبات البداء» ۲. «الرِّسالَه الاِلهیه» در شرح رساله نفی جبر و تفویض از حضرت امام هادی (علیه السّلام) ۳. «حاشیه شرح اشارات» ۴. «شرح حدیث عمران صابی» منقول از کتاب «عیون اخبار الرضا (علیه السلام)» که نسخه ای از آن ضمن مجموعه ای به شماره ۱۹۹۵ در کتابخانه مجلس شورای ملّی، و نسخه ای دیگر به شماره ۹۷۷ در کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی مشهد و نسخه ای در کتابخانه حسینیه تستری در نجف اشرف و بالاخره نسخه ای در کتابخانه سیّدعلی شبّر در نجف اشرف (با حواشی مؤلف با امضای «منه مدّ ظِلّه») وجود دارد. تاریخ تالیف کتاب ۲۱ محرّم ۱۱۲۳ق می باشد. ۵. «نور البصر بِحَلِّ مساَلَهِ الجَبرُ وَ القَدَر»، به عربی، که نسخه ای از آن در کتابخانه آیت الله گلپایگانی و نسخه ای دیگر در کتابخانه وزیری یزد به شماره ۱۱۴۹ موجود است. ۶. «رساله ردّ النصرانی».
بهارستان، ص۲۵۲-۲۵۳.
۱. ↑ بهارستان، ص۲۵۲-۲۵۳.۲. ↑ بغیة الطّالب، ص۱۵۱.۳. ↑ قزوینی، عبدالنبی، تتمیم امل الآمل، ص۱۴۶-۱۴۲.
...
wikifeqh: محمدخلیل_بن_محمداشرف_قائنی