[ویکی فقه] بَرْغُشی ، یا بَرْغَشی ، ابوالمظفر محمد بن ابراهیم ، از وزیران پایان روزگار سامانیان است.
نام وی در برخی از منابع و پاره ای از نسخه ها بُزغُشی ضبط شده . اما در شرح تاریخ یمینی و منابع مهم دیگر نام او برغشی آمده است . با وجود این ، تلفظ درست این نام ، با اطمینان روشن نیست . از شعر ابومنصور فوشنجی (ملقب به مضراب الشعر) نیز تنها این اندازه پیداست که حرف اول و سوم آن متحرک و حرف دوم آن ساکن است . در عین حال ، از آن جا که ناصرالدین منشی کرمانی نام او را برغوشی ضبط کرده است ، بعید نیست که منسوب به برگوش ، از شهرهای ناحیه چاچ بوده باشد.
نفوذ غلامان ترک در دربار سامانیان
نفوذ روز افزون غلامان ترک در دربار سامانی ، نه تنها وزیران ، دبیران و دهقانان ایرانی را تهدید می کرد، بلکه به تدریج از قدرت امیران سامانی نیز می کاست . از حدود ربع آخر سده ۴ق ، اختلاف و بی اعتمادی میان والیان و سپهسالاران ایرانی و ترک دولت سامانی افزایش یافت . سقوط بخارا تختگاه سامانیان به دست ترکان مسلمان قراخانی (۳۸۲ق /۹۹۲م )، هر چند دوامی نداشت ، اما آشفتگی اوضاع را بیش از پیش نمایان ساخت . اتحاد نافرجام ابوالحسن فایق و ابوعلی سیمجور برضد سامانیان (۳۸۴ق ) نیز، به توسعه قدرت سبکتکین امیرغزنه انجامید و دربار بخارا را زیر نفوذ وی قرار داد. حکومت نوح بن منصور سامانی یا نوح دوم (۳۶۵-۳۸۷ق /۹۷۶- ۹۹۷م ) نیز از همان ابتدا متکی به سرداران ترک بود. وزیر او عبدالله محمد بن احمد جیحانی ظاهراً «به سبب پیری عذر خواست »، اما شاید در باطن از تسلط و مداخله سرداران ترک در کار دیوان که باعث اختلال در اداره مملکت می شد، به تنگ آمده بود. چندسال بعدهم ، وزیر دیگرش ابونصر بن ابی زید، به دست غلامان کشته شد.
منصب وزارت برغشی
نوح از بیم سبکتکین که پشتیبان وزیر بود، غلامان را دستگیر کرد و کشت . سپس از سبکتکین خواست تا جانشین وزیر را تعیین کند؛ اما سبکتکین در این ماجرا مداخله نکرد و سرانجام ، ابوالمظفر برغشی که احتمالاً مورد تأیید سبکتکین نیز بود، به وزارت برگزیده شد و تا پایان فرمانروایی نوح بن منصور، وزارت او را برعهده داشت .
اختلاف برغشی با فایق
...
نام وی در برخی از منابع و پاره ای از نسخه ها بُزغُشی ضبط شده . اما در شرح تاریخ یمینی و منابع مهم دیگر نام او برغشی آمده است . با وجود این ، تلفظ درست این نام ، با اطمینان روشن نیست . از شعر ابومنصور فوشنجی (ملقب به مضراب الشعر) نیز تنها این اندازه پیداست که حرف اول و سوم آن متحرک و حرف دوم آن ساکن است . در عین حال ، از آن جا که ناصرالدین منشی کرمانی نام او را برغوشی ضبط کرده است ، بعید نیست که منسوب به برگوش ، از شهرهای ناحیه چاچ بوده باشد.
نفوذ غلامان ترک در دربار سامانیان
نفوذ روز افزون غلامان ترک در دربار سامانی ، نه تنها وزیران ، دبیران و دهقانان ایرانی را تهدید می کرد، بلکه به تدریج از قدرت امیران سامانی نیز می کاست . از حدود ربع آخر سده ۴ق ، اختلاف و بی اعتمادی میان والیان و سپهسالاران ایرانی و ترک دولت سامانی افزایش یافت . سقوط بخارا تختگاه سامانیان به دست ترکان مسلمان قراخانی (۳۸۲ق /۹۹۲م )، هر چند دوامی نداشت ، اما آشفتگی اوضاع را بیش از پیش نمایان ساخت . اتحاد نافرجام ابوالحسن فایق و ابوعلی سیمجور برضد سامانیان (۳۸۴ق ) نیز، به توسعه قدرت سبکتکین امیرغزنه انجامید و دربار بخارا را زیر نفوذ وی قرار داد. حکومت نوح بن منصور سامانی یا نوح دوم (۳۶۵-۳۸۷ق /۹۷۶- ۹۹۷م ) نیز از همان ابتدا متکی به سرداران ترک بود. وزیر او عبدالله محمد بن احمد جیحانی ظاهراً «به سبب پیری عذر خواست »، اما شاید در باطن از تسلط و مداخله سرداران ترک در کار دیوان که باعث اختلال در اداره مملکت می شد، به تنگ آمده بود. چندسال بعدهم ، وزیر دیگرش ابونصر بن ابی زید، به دست غلامان کشته شد.
منصب وزارت برغشی
نوح از بیم سبکتکین که پشتیبان وزیر بود، غلامان را دستگیر کرد و کشت . سپس از سبکتکین خواست تا جانشین وزیر را تعیین کند؛ اما سبکتکین در این ماجرا مداخله نکرد و سرانجام ، ابوالمظفر برغشی که احتمالاً مورد تأیید سبکتکین نیز بود، به وزارت برگزیده شد و تا پایان فرمانروایی نوح بن منصور، وزارت او را برعهده داشت .
اختلاف برغشی با فایق
...
wikifeqh: محمد_بن_ابراهیم_برغشی