در دانش شیمی، محلول به
ترکیب همگن دو یا چند ماده گفته می شود. در حل کردن ماده ای در ماده دیگر، یکی از مواد حل شونده و دیگری حلال خوانده می شود. برای مثال
آب نبات ( حل شونده ) در هنگام خوردن در
بزاق دهان ( حلال ) حل می شود. شاید تصور بعضی افراد از محلول، حل شدن ماده ای
جامد مثل نمک یا شکر در آب باشد اما محلول ها به شکل گاز در مایع ( نوشابه ) یا گاز در گاز ( هوا ) یا جامد در جامد (
آلیاژ ) وجود دارند. تمام محلول ها بر اساس فعل و انفعالات ( برهمکنش ) بین
مولکول ها و
یون های حلاّل و حل شونده طبقه بندی می شوند و در نتیجه از انرژی آزاد مولکول های مواد کم می شود. البته محلول همان مخلوط یکنواخت یا همگن است و خاصیت یکسان دارد. از خواص دیگر محلول ها می توان به این مورد اشاره کرد که مواد تشکیل دهنده آنها خواص اولیه خود را حفظ می کنند برای مثال محلول آب و نمک را اگر روی سطحی شیب دار بریزیم جاری می شود و جاری شدن از خواص آب است و اگر آن را بچشیم شور است که شوری هم از خواص نمک است.
منظور از ترکیب همگن این است که اجزای تشکیل دهنده مخلوط در یک فاز باشند. خواص مخلوط ( غلظت، دما،
چگالی و… ) به طور یکنواخت در حجم مخلوط هستند. معمولاً ماده ای که به مقدار بیشتری در مخلوط موجود باشد، حلال نامیده می شود. حلال می تواند گاز، مایع یا جامد باشد. به مواد دیگری که در محلول موجود هستند ( به غیر از حلال ) حل شونده می گویند. حلال در هر فاز فیزیکی باشد، محلول هم در همان فاز خواهد بود. در کل محلول ها را بر اساس نوع حلال به دو دسته تقسیم می کنند:
•
محلول آبی ( aq ) : محلول هایی که حلال آن ها آب ( H2O ) است.
• محلول غیر آبی ( sol ) : محلول هایی که حلال آن ها غیر از آب است.
از نظر شیمیدانان نامحلول مطلق وجود ندارد؛ زیرا تمام مواد هر چند به مقدار بسیار ناچیز در هم حل می شوند.
