محتوای سوره توبه

[ویکی فقه] نهمین سوره قرآن کریم سوره توبه می باشد.
سوره برائت به اتفاق همه مفسران مدنی است. بعضی آیات ۱۱۳-۱۱۴ این سوره: «ما کانَ لِلنَّبِیِّ والَّذینَ ءامَنوا اَن یَستَغفِروا لِلمُشرِکینَ...» را مکّی دانسته اند و برخی آیات ۱۲۸ و آیه ۱۲۹، «لَقَد جاءَکُم رَسولٌ مِن اَنفُسِکُم...» را نیز بر آن افزوده اند ولی این نظر نادرست است، زیرا روایاتی این آیات را مدنی بلکه آخرین آیات نازل شده بر پیامبر معرفی می کنند و نیز اصل در مکّی و مدنی بودن آیات، ثبت طبیعی آن هاست و این دو آیه در سوره ای مدنی به ویژه در اواخر آن ثبت شده اند.
سور پایانی قرآن در روایات
سوره برائت در ترتیب مصحف، نهمین سوره و برپایه روایات ترتیب نزول، صد و سیزدهمین یا صد و چهاردهمین سوره نازل شده است. روایات درباره سوره پایانی قرآن سه دسته اند: دسته ای سوره نصر و برخی سوره برائت و بعضی سوره مائده را آخرین سوره معرفی کرده اند. مفسران، مفاد دسته سوم را به آخرین سوره نازل شده درباره حلال و حرام، تاویل کرده اند. و درباره دو دسته اول برخی چنین جمع کرده اند که سوره نصر از آنجا که به فتح بشارت می دهد، قبل از فتح مکه یا در مکّه در سال هشتم هجری و پیش از سوره برائت نازل شده است، بنابراین آخرین سوره به اعتبار افتتاح سوره، سوره برائت است و سوره نصر آخرین سوره ای است که کامل بر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم نازل شده است امّا بیشتر مفسران با تقویت روایات دسته اول، سوره نصر را آخرین سوره نازل شده دانسته اند.
مشهورترین نام این سوره
برای این سوره تا ۱۴ اسم ذکر کرده اند. که نام های برائت و توبه مشهورترند. در بیشتر روایات، مصاحف و تفاسیر قدیم از این سوره با نام برائت یاد شده است که برگرفته از آیه نخست آن است. نام «توبه» نیز که در بعضی روایات، مصاحف و تفاسیر قدیم دیده می شود اخیرا متداول شده، در مصاحف و تفاسیر جدید بیشتر این نام به کار می رود. وجه نامگذاری این سوره به توبه، آیات متعدد آن درباره توبه است؛ به ویژه آیات ۱۱۷ ـ ۱۱۸ که درباره توبه خداوند بر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم مهاجران و انصار و نیز سه متخلّف از غزوه تبوک است.
اسمای دیگر سوره توبه
...