محاصره دمیاط

محاصره دمیاط (۱۲۱۸–۱۹). محاصره دمیاط ( انگلیسی: Siege of Damietta ) ، قسمتی از جنگ صلیبی پنجم که در سال ۱۲۱۸ رخ داد. در این زمان دمیاط تحت فرمان ایوبیان و سلطان الکامل محمد بن عادل بود که در سال ۱۲۱۸ توسط صلیبیون محاصره و در سال ۱۲۱۹ فتح شد.
در آغاز جنگ صلیبی پنجم، صلیبیون توافق کردند که جنگ جدید را از مصر و شهر بندری دمیاط آغاز کنند که در کنار رود نیل واقع شده بود. طبق نقشه صلیبیون، پس از فتح این شهر، راه حمله به سمت عکا و اورشلیم برای صلیبیون مهیا می شد بنابراین اولیه جنگ خود را در دمیاط آغاز کردند.
پادشاهی اورشلیم در سال ۱۰۹۹ م، پس از تسخیر شهر اورشلیم و غارت آن، در جریان نخستین جنگ صلیبی برپا گشته بود. صلاح الدین، سلطان ایوبی، توانست تا سال ۱۱۸۷ م، قسمت اعظمی از پادشاهی اورشلیم از جمله شهر اورشلیم را تسخیر کند. [ ۱] [ ۲] صلاح الدین که علاوه بر حکومت بر مصر و شام، رهبری جهاد علیه صلیبیون را برعهده داشت، با فتح مجدد اورشلیم، دوباره ترسی در میان حکومت های کاتولیک اروپایی برپا نمود. [ ۳] پس از فتوحات گستردهٔ صلاح الدین در منطقهٔ فلسطین، قلمرو دولت های صلیبی به سه قلمرو صور، کنت نشین طرابلس و شاهزاده نشین انطاکیه در ساحل دریای مدیترانه محدود گردید. [ ۴]
در جریان جنگ صلیبی سوم ( ۱۱۹۲ تا ۱۱۸۹ م ) قسمت بزرگی از سرزمین های پادشاهی اورشلیم از جمله شهرهای کلیدی عکا و یافا توسط صلیبیون بازپس گرفته شد، ولی آن ها در تسخیر دوبارهٔ اورشلیم ناکام ماندند. صلاح الدین که تمامی عمر خود را صرف جهاد علیه صلیبیون کرده بود، در اثر بیماری تب زرد در سال ۱۱۹۳ م در دمشق درگذشت. [ ۵]
در سال ۱۱۹۵، هاینریش ششم، امپراتور مقدس روم، درگیری صلیبی تازه ای را آغاز کرد و در تابستان ۱۱۹۷ شمار زیادی از شوالیه ها و اشراف آلمانی به رهبری دو اسقف اعظم، ۹ اسقف و پنج دوک از راه دریا به سوی فلسطین به حرکت کردند. پس از رسیدن به سواحل شرقی مدیترانه، آن ها صیدا و بیروت را تسخیر کردند، اما در طول مسیر و با رسیدن خبر درگذشت هاینریش در مسینا، شماری از اشراف و روحانیون به اروپا بازگشتند. بقیهٔ سپاهیان باقی مانده نیز پس از مدتی بسوی کشتی هایشان در صور گریختند. [ ۶] [ ۷]
پس از شکست پادشاهی اورشلیم در برابر صلاح الدین ایوبی و ناکامی جنگ صلیبی سوم برای بازپس گیری شهر اورشلیم از سال ۱۱۸۹ تا ۱۱۹۲ م، [ ۸] اشتیاق اندکی در اروپاییان برای یک جنگِ دیگر باقی مانده بود. اما نهایتاً، بارون های فرانسوی پذیرفتند، که در یک جنگ صلیبیِ دیگر شرکت کنند. صلیبیون برای این منظور، مسیر دریایی از راه مدیترانه را برگزیده و برای تأمین کشتی های مورد نیاز نیز با اِنریکو داندولو، حاکم جمهوری ونیز، قرارداد بستند. [ ۹] داندولو کشتی ها را فراهم کرد، اما صلیبیون قادر به پرداخت هزینه های هنگفت آن نبودند[ ۱۰] ؛ لذا داندولو از آن ها خواست که در عوض بدهی شان با حمله به شهر بندری زادار آن را تحت اطاعت جمهوری ونیز درآورند. پس از حمله به زادار و غارت آن، صلیبیون دوباره متوجه شدند که از عهدهٔ بازپرداخت اجارهٔ کشتی های داندولو برنمی آیند. [ ۱۱] در همین میان اَلِکسیوس چهارم، شاهزادهٔ تبعیدی بیزانسی، به صلیبیون پیشنهاد کرد که در ازای بازپس گیری امپراتوری، بدهی جمهوری ونیز را بپردازد. به همین دلیل رهبران صلیبی تصمیم گرفتند تا به قسطنطنیه بروند. [ ۱۲] آن ها پس از حمله به شهر موفق شدند آلکسیوس چهارم را بر تخت بنشانند، اما او حاضر نشد بیش از نیمی از مبلغ را بپردازد. او سپس در اثر مخالفتِ مردمِ قسطنطنیه از امپراتوری خلع گردید. صلیبیون پس از یک سری سوءتفاهم ها و نبردها، سرانجام قسطنطنیه را در سال ۱۲۰۴ م تسخیر و آن را غارت کردند و بسیاری از اهالی شهر را از دم تیغ گذراندند. [ ۱۳]

محاصره دمیاط (۱۲۴۹). محاصره دمیاط ( انگلیسی: Siege of Damietta ) ، نبردی است که در جریان جنگ صلیبی هفتم در سال ۱۲۴۹ میلادی در بندر دمیاط میان صلیبیون به رهبری لوئی نهم و ایوبیان به رهبری نجم الدین یوسف رخ داد که در نهایت با پیروزی استراتژیک صلیبیون همراه بود.
پس از به نتیجه نرسیدن مذاکرات لوئی با مغولان، سپاه صلیبی تا مه ۱۲۴۹ همچنان در قبرس مانده بود و سپاه آماده حرکت به سمت مصر نبود. [ ۳] با رسیدن فصل بهار، لوئی از ایتالیایی خواست تا کشتی های بیشتری در اختیارش قرار دهند تا نیروهای وی به سهولت بتواند به سمت مصر حرکت کنند. ونیزی ها که از ابتدا به دلایل سیاسی و تجاری با این جنگ مخالف بودند، درخواست پادشاه فرانسه را رد کردند و تن به همکاری با نیروهای صلیبی ندادند. پیزایی ها و جنوایی ها نیز در ماه مارس با یکدیگر درگیر شدند و جنوایی ها که لوئی روی آنها حساب باز کرده بود، از پیزایی ها شکست خوردند با این حال کشتی های مدنظر تا اواخر ماه مه فراهم شد؛ و در طول این مدت لوئی با نمایندگان و حکام مختلف دیدار از جمله، هتوم، پادشاه ارمنستان و ماریا برین، ملکه امپراتوری لاتین دیدار کرد. [ ۴] سرانجام با رسیدن نیروهای دوک بورگوندی به قبرس، در ۱۳ مه ۱۲۴۹ صلیبیون شروع به سوار شدن به کشتی ها کردند تا آماده حرکت به سمت مصر شوند. [ ۵] [ ۶] [ ۷]
همزمان با آغاز حرکت صلیبیون به سمت مصر، الصالح ایوب در دمشق به سر می برد تا با الناصر یوسف، حاکم حلب ــ که حمص را از دست اشرف موسی خارج کرده بود ــ بجنگد. اوضاع شام این چنین بود که پس از مرگ منصور ابراهیم، حاکم حمص، الصالح ایوب فرزند وی، مظفرالدین موسی را جانشین وی کرد و مخاص الدین ابراهیم بن اسماعیل بن قرناص را به عنوان نایب حکومت منصوب کرد تا بار حاکمیت الصالح بر حمص تجدید شود. الناصر یوسف، حاکم حلب، از این فرصت برای غلبه بر املاکش استفاده کرد؛ زیرا الصالح ایوب حمص را به منزله قلعه ای قدیمی در اطراف قلمروش به حساب می آورد و هنگامی که در معرض خطر قرار می گرفت حمص راه تهدید حکومت وی از جانب دشمنانش بود. وی توانست حاکم حمص را راضی کند که قلعه شمیمیش در شمال شرق حمص و در نزدیکی سلمیه را به وی واگذار کند. الناصر از این اقدام هراسید چرا که آن را قدمی برای دست یابی به حلب می دانست؛ بنابراین به حمص حمله برد و مظفرالدین موسی مجبور شد که حمص را در مقابل بخشیدن تل باشر، به وی واگذار کند. [ ۸]